Fries Museum

Tentoonstelling ***

Exposities en museale presentatie van Fries Museum in Leeuwarden

Expositie Oud Geld, t/m 30/8 2015. Expositie Horizonnen, t/m 5/1 2014.

Friesmuseum.nl

'Ik bin in Friezinne'. Zou koningin Máxima die zin durven uitspreken bij de opening van het Fries Museum, vandaag in Leeuwarden? Het zou een cadeau zijn voor het vernieuwde museum. In zijn nieuwe onderkomen draagt dat de Friese identiteit met zo veel geestdrift uit dat iedereen zich wel een beetje Fries zou kunnen, of willen, voelen. Van de echte Fries tot de Randstedeling met een Friese achternaam, en van toerist tot asielzoeker.

Het Fries Museum heeft de nieuwbouw van museumbouwer Henket aangegrepen om zichzelf helemaal opnieuw uit te vinden. Of die transformatie geslaagd is? Dat ligt ingewikkelder.

Vier hoofdexposities zijn er. Twee permanent: het Fries Verzetsmuseum over Friesland in de Tweede Wereldoorlog en het 'ferhaal fan fryslân', dat aan de hand van (kunst) voorwerpen, foto's en films de provincie schetst. En twee tijdelijke exposities: één over 'oud geld' en Friesland in de Gouden Eeuw, en op de bovenste verdieping de thematentoonstelling Horizonnen.

Dat is op zich al veel. Daarnaast zijn er nog tal van kleine presentaties over de drie verdiepingen gestrooid. Over het gebruik van vilt in musea (door viltkunstenares Claudy Jongstra), over het huis van architect (en redder van het museum) Abe Bonnema. Er zijn fotoseries, van Tryntsje Nauta over gevangenen en van Martine Stig over scholieren. En er is nog veel meer. De bezoeker kan fierljeppend door het gebouw.

Dat laatste kan niet alleen, het moet. Zowel aanbod als inrichting is helemaal op de nieuwe generatie gericht, of op wat het idee van die generatie is. Er moet een modelbezoeker voor ogen zijn gehouden die gewend is zijn informatie uit een heleboel bronnen tegelijk te halen. De Google-vrouw. De Android-man. Het iPad-kind.

In de presentatie 'ferhaal fan fryslân' (meligheid ligt op de loer van al dat hardop Fries lezen) werkt dat goed. Een visueel rijk systeem van kasten, vitrines en sokkels biedt steeds aanleiding om een andere kant van Friesland te zien. Gravures van de elf steden, prachtig gerestaureerde kostuums, Fries geïnspireerde hippe meubels van Christien Meindersma, schilderijen, geldbeurzen... en ineens sta je te kijken naar een promotiefilm uit 1970 voor de stad Drachten, die met succes industrie naar het noorden lokte. De bijschriften zijn kortaf en gewild hip ('textiel pimpen') maar voor wie goed zoekt, ontvouwt zich een rijk Fries palet.

In het hele museum is het idee 'zoek je eigen verhaal over Friesland' doorgezet. Daarbij is uitgegaan van een bezoeker met de aandachtsspanne van een vlo. De informatie op de wand is fragmentarisch, soms op Klokhuis-verteltoon (vooral de introductie van Oud Geld heeft daaronder te lijden) en in een puntletter op de wand gezet die een blinde doen zien. Op een gegeven moment word je daar horendol van.

Tegen die tijd wil je niet meer als in een spelletje Mens-erger-je-niet, met stippen en strepen, over de wand gestuurd worden. De kunstwerken, prachtig werk uit de collectie, hangen erbij als vliegen in een web. Hier, scheur zelf je catalogus bij elkaar en verzamel ze in een mapje! Het doet geen recht aan de fijne teksten die auteur Heske ten Cate er voor schreef.

Dé Fries bestaat niet, dat is overtuigend en veelzijdig neergezet. Maar je zou bijna verlangen dat het wel zo was.

undefined