Frans presidentschap wordt smeuïger

De krant France Soir wilde in 1981 een foto maken van de nieuwe president François Mitterrand en zijn vrouw Danielle. De dame op de foto bleek echter zijn maîtresse Anne Pingeot te zijn. France Soir waarschuwde het Elysée, dat de foto's liet ophalen, inclusief de negatieven. De tijden zijn veranderd, merkte François Hollande afgelopen week. Mitterrand (president van 1981 tot 1995) was een ongenaakbare koning, Hollande (die maandag een bezoek aan Nederland brengt) een mens over wie naar hartelust mag worden geroddeld.

Het Franse presidentschap heeft een dubbelzinnig karakter. De president is de erfgenaam van de Revolutie die democratie en égalité bracht, maar ook van Lodewijk XIV en Napoleon. De president is een eerste burger met vorstelijke allures. Daarmee belichaamt de president de ambivalentie van een samenleving die sterk aan gelijkheid hecht maar tegelijk hiërarchisch is gebleven. Je hoeft maar één stap in het Elysée te zetten om het sacrale karakter van het presidentschap te proeven.

Toch heeft de president als koning zijn beste tijd gehad, zegt de essayist Christian Salmon in het weekblad L'Express. In een tijd van globalisering heeft de president van de Republiek veel van zijn macht verloren. Dat verlies wordt gecompenseerd door de almaar toenemende aandacht van de media voor de eerste burger. 'De machtigen verschijnen niet als soeverein, maar als onderwerp van conversatie, als de personages in een televisieserie', aldus Salmon. Hollande is niet alleen president, hij is ook un people, het Franse equivalent van de BN'er, iemand wiens privéleven interessant is vanwege het simpele feit dat hij bekend is.

De gebeurtenissen van afgelopen week illustreren deze stelling. Dinsdag hield Hollande zijn grote persconferentie. Frankrijk kan niet meer soeverein vasthouden aan zijn modèle sociale français, hield hij zijn landgenoten voor. Als het wil blijven meedoen, zal het zich moeten aanpassen aan de rest van de wereld.

Tegelijkertijd was de president meer dan ooit onderwerp van gesprek. Anders dan Amerikanen zullen Fransen niet snel moraliseren over een vreemdgaande politicus. Maar aan de keukentafel wordt smakelijk geroddeld over de presidentiële escapades. Hoewel de strikte scheiding tussen privé en publiek door vrijwel iedereen vroom werd bevestigd, lijkt zij steeds moeilijker te handhaven. Het medialandschap is ingrijpend veranderd door de opkomst van de roddelpers, internet, sociale media en mobiele telefoon die van elke burger een potentiële paparazzo maakt.

Ook de politiek is veranderd. Minder dan voorheen vertegenwoordigen politici een ideologie of sociale stroming. Politici geloven dat kiezers in toenemende mate stemmen op iemand die ze sympathiek of betrouwbaar vinden. Daar komen familiebeelden van pas: de politicus laat zien dat hij ook maar een gewone vader, moeder of partner is, net als de meeste van zijn kiezers.

De notoire vreemdganger Jacques Chirac (president van 1995 tot 2007) poseerde met zijn kleinzoon Martin in een zorgvuldig geregisseerde fotoreportage over 'de kunst van het grootouderschap'. Nicolas Sarkozy (president van 2007 tot 2012) maakte van zijn privéleven een reality soap, eerst met Cécilia, daarna met Carla Bruni. In 2008 sprak hij op een persconferentie de klassieke woorden: 'Avec Carla, c'est du sérieux.'

Helaas kan die menselijkheid ook als boemerang werken. 'Politici etaleren hun persoonlijk leven in roze tinten. Dan moeten ze ook niet klagen als hun geheimen plotseling worden onthuld', schreef L'Express.

François Hollande sprak in 2008 schande van Sarkozy's 'narcistische' gepronk met Carla Bruni. Hij pleitte voor een 'recht op niet weten'. Zelf wordt hij door vrienden en bekenden omschreven als een gesloten man, zeer gesteld op zijn vrijheid en privacy. Toch kwam hij regelmatig in het nieuws met zijn privéleven: de tumultueuze breuk met Ségolène Royal, de relatie met Valérie Trierweiler, gevolgd door de enorme animositeit tussen beiden. Volgens de meeste commentatoren heeft Hollande ook geprofiteerd van deze berichten: de kleurloze technocraat kreeg er een menselijker imago door.

Toch wilde hij het allemaal heel anders gaan doen dan Sarkozy, wiens glamourleven met Carla Bruni menige gewone Fransman danig begon te irriteren. François Hollande zou een normale, zakelijke president zijn. In plaats daarvan liet hij zich, naar het zich laat aanzien, op amateuristische wijze betrappen door paparazzi.

Anders dan bij Mitterrand in 1981 werden de foto's dit keer niet teruggegeven.

Na Closer gaan nu alle Franse bladen helemaal los

Het roddelblad Closer kwam gisteren met een nieuw verhaal over de veronderstelde relatie tussen president Hollande en de actrice Julie Gayet. De affaire zou al twee jaar aan de gang zijn, aldus het blad.

De gevestigde media hebben de scheiding tussen privé en publiek lange tijd geëerbiedigd, door niet te schrijven over de geruchten over een 'geheime relatie' van de president. Maar nadat Closer het verhaal bracht, zijn ze helemaal los gegaan.

De krant Le Parisien bracht gisteren een nieuwsalert dat Hollande zich voor de eerste keer 'aan het hoofdeinde' van Trierweiler had vervoegd. Tot dusverre had Hollande zijn vriendin alleen telefonisch gesproken, omdat de artsen een persoonlijk bezoek afraadden. Trierweilers woordvoerder zei vrijdag dat het beter met haar gaat.

Vooral de weekbladen staan vol smeuïge en oncontroleerbare roddels over Gayet en Trierweiler. Volgens Le Point was Trierweiler in het ziekenhuis opgenomen omdat ze, volgens niet nader genoemde 'naasten', 'een pilletje te veel had genomen'. Van een suïcidepoging zou echter geen sprake zijn.

Op internet deed het gerucht de ronde dat Gayet zwanger zou zijn. Dat werd gisteren officieel ontkend door de actrice.

Het proces dat Julie Gayet tegen Closer heeft aangespannen wegens aantasting van haar privacy zou binnen enkele weken kunnen beginnen. De actrice eist een schadevergoeding van 54 duizend euro en een excuus op de voorpagina van het blad.

undefined