NIEUWSFRANKRIJK
Frans burgerforum behaalt succes: Macron wil referendum over opnemen klimaat in de Grondwet
De Franse president Macron wil een referendum uitschrijven over de vraag of de strijd voor het klimaat, het milieu en het behoud van biodiversiteit in de Grondwet moet worden opgenomen.
Het plan voor zo’n grondwetsartikel werd geopperd door de ‘burgerconventie voor het klimaat’, een gezelschap van 150 door loting bij elkaar gebrachte ‘gewone’ Fransen die voorstellen voor een beter milieubeleid moesten ontwikkelen.
De burgerconventie kwam voort uit de opstand van gele hesjes, eind 2018. De gilets jaunes kwamen in opstand tegen een verhoging van de dieselaccijns ter wille van het klimaat. Macron kwam toen met het idee om de Fransen zelf over sociaal acceptabele klimaatmaatregelen te laten debatteren. Via loting werden 250 duizend willekeurige Fransen benaderd. Zo’n 30 procent daarvan had belangstelling om mee te doen. Uit deze groep werden 150 mensen gekozen die samen een dwarsdoorsnede van de bevolking vormden, aan de hand van criteria als leeftijd, opleiding en woonplaats.
Waarschijnlijk meer dan Macron verwacht had ontpopten deze ‘gewone’ Fransen zich tot voorvechters van strenge milieumaatregelen. Niettemin zei de president in juni nog dat hij hun voorstellen zou overnemen, ‘op drie jokers na’, waaronder een verlaging van de maximumsnelheid op snelwegen naar 110 kilometer. Al in september volgde een vierde joker. Macron verzette zich tegen een moratorium op 5G-telefonie, zoals de conventie had voorgesteld. Ironisch verweet hij de tegenstanders van deze nieuwe technologie een voorkeur voor ‘het Amish-model’ en ‘de terugkeer naar de olielamp’. De burgers van de conventie waren beledigd.
De verhoudingen verzuurden verder toen Macron uiteindelijk maar zo’n 40 procent van de voorstellen wilde overnemen. Hij verzette zich onder meer tegen het einde van de verbrandingsmotor in 2025 en stelde een verhoging van de dieselaccijns voor vrachtwagens uit. ‘Het is een klap in het gezicht van de democratie’, meende een van de deelnemers. ‘Als 150 burgers iets schrijven, is dat niet de Bijbel of de Koran’, riposteerde Macron.
Door de coronacrisis is de economische situatie drastisch verslechterd en zweven duizenden midden- en kleinbedrijven tussen leven en dood, aldus de president. Wie in deze situatie dure en impopulaire milieumaatregelen neemt, roept een tweede opstand van de gele hesjes over zich af, aldus Macron.
De burgers boekten in elk geval één overwinning: het referendum om het klimaat in de Grondwet op te nemen. Mits het Franse parlement instemt met het uitschrijven van zo’n volksraadpleging. De Senaat, waar rechts een meerderheid heeft, kan het voorstel nog tegenhouden.
