NieuwsOnderwijsfinanciering
Financiering hoger onderwijs drastisch op de schop, vooral bètastudies profiteren
Het kabinet neemt de financiering van het hoger onderwijs op de schop. In plaats van het aantal studenten gaat het maatschappelijk nut van opleidingen zwaarder wegen. Naar verwachting gaan vooral de bètastudies daarvan profiteren.
Het aantal studenten gaat minder zwaar tellen voor de hoogte van de geldstroom richting de hogescholen en universiteiten. Het vaste bedrag gaat juist omhoog en zal mede worden bepaald door het maatschappelijk nut van opleidingen en de behoeften van de arbeidsmarkt.
Hiermee volgde de ministerraad vrijdag het recente advies van de commissie-Van Rijn. Die commissie wilde met de herverdeling van de financiën twee problemen oplossen. Ten eerste is er het probleem van de achterblijvende financiering van technische opleidingen. Deze opleidingen groeien de laatste jaren hard en er is op de arbeidsmarkt grote behoefte aan technici. Daarnaast moet het de ‘perverse prikkel’ om te streven na almaar meer studenten beperken, die leidt er nu nog vaak toe dat in het hoger onderwijs de kwantiteit boven de kwaliteit wordt gesteld.
‘Prikkel beperken’
De commissie-Van Rijn stelde voor om meer geld naar de technische universiteiten te laten vloeien, ten koste van algemene universiteiten. Het kabinet komt daaraan nu tegemoet. Minister Van Engelshoven (Onderwijs) hoopt bovendien de ‘prikkel te beperken’ om zo veel mogelijk studenten te werven door de onderwijsinstellingen meer zekerheid te bieden doordat zij een hoger vast bedrag krijgen. De minister krijgt van het kabinet 41 miljoen euro om te voorkomen dat sommige universiteiten onevenredig hard worden getroffen door de overgang. Sommige universiteiten raken vanaf 2022 maximaal 2 procent van hun subsidie kwijt. Bij de hogescholen verwacht Van Engelshoven geen negatieve effecten van de herverdeling.
Perverse prikkels spelen het hoger onderwijs parten
De groei van het aantal studenten leidt in het hoger onderwijs tot aanhoudend debat over de financiering. Tussen 2006 en 2018 nam het aantal studenten in het wetenschappelijk onderwijs (wo) met 41 procent toe, in het hoger beroepsonderwijs (hbo) was dat 24 procent. Die groei komt voor bijna eenderde door de toestroom van buitenlandse studenten. ‘Dit is een pervers mechanisme geworden’, schreef de commissie-Van Rijn onlangs aan het kabinet.
Dat vindt ook Volkskrant-columnist en universitair docent Jasper van Kuijk: ‘Internationalisering is misschien geen verdienmodel, maar door alle perverse prikkels in het systeem op z’n minst een overlevingsstrategie.’
