Films op tv

Manderlay

(Lars Von Trier, 2005)

Zaterdag, Nederland 2, 0.30-2.45 uur

In dit tweede deel van Lars Von Triers drieluik over Amerika met de ironische titel USA - Land of Opportunities (het eerste deel was Dogville uit 2003, het derde deel laat nog altijd op zich wachten) speelt de Deense manipulator een geraffineerd spel met de gangbare opvattingen over racisme. Plaats van handeling is een katoenplantage in het zuiden van de Verenigde Staten, waar een blanke familie in de jaren dertig van de vorige eeuw (zo'n zeventig jaar na het afschaffen van de slavernij) de zwarte werknemers als slaven behandelt. Net als Dogville speelt Manderlay zich af in een donkere studio, waarin slechts enkele rekwisieten staan, en de scheiding tussen twee ruimtes wordt aangegeven met lijnen op de vloer. En net als in Dogville wekt deze theatrale, afstandelijke vormgeving weinig tot geen ergernis op, maar versterkt zij het gevoel van ontreddering waarmee Von Trier de kijker uiteindelijk achterlaat. Want van een erg positieve kijk op zijn medemensen in het algemeen en de Amerikanen in het bijzonder kun je Lars von Trier niet beschuldigen.

Dawn of the Dead

(George A. Romero, 1978)

Zaterdag, BBC 2, 1.30-3.50 uur

Tien jaar na zijn horrorklassiekerNight of the Living Dead kwam 'zombiegodfather' George Andrew Romero (1940) met Dawn of the Dead, die nog spannender en grappiger is. Vier mensen trachten te ontkomen aan een zombie-epidemie en verschansen zich op een afdeling van een enorm warenhuis. Uiteraard werd in de beelden van de levende doden die door het winkelcentrum waggelen, kritiek op de consumptiemaatschappij gezien; één interpretatie wil zelfs dat de zombies hun armen schuin voor zich uit houden, omdat ze denken dat ze een winkelwagentje voortduwen. De vier (!) vervolgen die Romero hierna regisseerde, Day of the Dead (1985), Land of the Dead (2005), Diary of the Dead (2007) en Survival of the Dead (2009), werden gaandeweg steeds beroerder.

The Ten Commandments

(Cecil B. DeMille, 1956)

ZXondag, Eén, 13.35-17.05 uur

Waarom zette Cecil B. DeMille zich op 73-jarige leeftijd nog eens aan de verfilming van de Tien Geboden? Ruim dertig jaar eerder had hij al een spektakelfilm van jewelste afgeleverd, met dezelfde titel. Het moet megalomanie geweest zijn: alles nog grootser (en langer), nog spectaculairder, nog indrukwekkender.

Het zou hem lukken, de (inmiddels sterk verouderde) effecten werden met een Oscar bekroond, al liet deze The Ten Commandments zijn sporen na. Tijdens de twee jaar durende opnamen kreeg DeMille een hartaanval en drie jaar na voltooiing van de film overleed hij, zonder aan een nieuwe film te zijn begonnen.

Forrest Gump

(Robert Zemeckis, 1994)

Zondag, Net 5, 21.40-0.30 uur

Een meesterwerk volgens de een, een slappe suikertaart volgens veel anderen. Forrest Gump kreeg in 1995 een serie Oscars, maar het enthousiasme over de film is aanzienlijk gedempt. Misschien omdat Tom Hanks' optreden als de simpele ziel Forrest zo vaak is geparodieerd. Of omdat de reactionaire boodschap (verandering is slecht, al het oude is goed) in het verkeerde keelgat schiet. Wel leuk blijven de - destijds revolutionaire - special effects waarmee Tom Hanks in een aantal authentieke historische filmpjes werd gemonteerd; Gump ontmoet onder meer de presidenten Kennedy, Johnson en Nixon.

De helaasheid der dingen

(Felix Van Groeningen, 2009)

Vrijdag, Nederland 2, 0.15-1.55 uur

Felix van Groeningen is de beste Vlaamse filmmaker van dit moment. Bij de Zuiderburen breekt hij momenteel bezoekersrecords met zijn nieuwe, vierde film, The Broken Circle Breakdown, die vanaf 13 december in de Nederlandse filmtheaters draait. Zijn definitieve doorbraak beleefde Van Groeningen met zijn geslaagde Dimitri Verhulst-verfilming De helaasheid der dingen, over de hopeloze jeugd van Gunther in het Vlaamse gat Reetveerdegem, die hij ondanks alle sombere ellende zo liefdevol tot leven bracht.

Het is te danken aan de prachtige taal van Verhulst, die in het scenario grotendeels intact bleef, en aan de sterke acteurs, die laveloze agressie en familiewarmte moeiteloos afwisselen. Maar het is vooral te danken aan de regie van de nog altijd vrij jonge Felix van Groeningen (1977), die ook na de opnamen nog eindeloos bleef puzzelen, op zoek naar de juiste verhoudingen voor zijn film. Alle ingrediënten voor een mooie film waren al aanwezig, maar pas in de montage vielen de dingen der helaasheid op hun plek.

undefined