Nieuws
Filipijnen hernieuwen militaire samenwerking met VS in antwoord op Chinees machtsvertoon
Amerikaanse militairen zijn weer welkom op de Filipijnen. De nieuwe president Marcos Jr. breekt met het China-vriendelijke beleid van zijn voorganger en haalt de banden met Amerika aan nu de druk op zee blijft toenemen.
De Verenigde Staten krijgen extra toegang tot militaire bases en marinehavens op de Filipijnen. De Amerikaanse krijgsmacht krijgt ook toestemming om in dat land militair materieel en voorraden te stallen en eigen infrastructuur aan te leggen. Dat maakten de defensieministers van beide landen vandaag bekend. De intensievere samenwerking is een reactie, zo stellen waarnemers, op de groeiende militaire invloed van China in de Zuid-Chinese Zee.
De militaire overeenkomst markeert een ommekeer in het buitenlands beleid van de Filipijnen dat afgelopen jaren juist was gericht op het te vriend houden van China. Voormalig president Rodrigo Duterte schoffeerde opzichtig zijn Amerikaanse collega en hengelde in China tevergeefs naar miljardenleningen voor infrastructurele projecten.
De nieuwe president Ferdinand Marcos Jr. zocht na zijn verkiezing vorig jaar nadrukkelijk weer toenadering tot de VS. ‘Deze gezamenlijke inspanning is belangrijk nu de Volksrepubliek China zijn illegale claims in de West-Filipijnse Zee voortzet’, zei defensieminister Lloyd Austin III volgens persbureau Reuters op een persconferentie in de Filipijnse hoofdstad Manilla.
Bondgenoten
Diens bezoek aan de Filipijnen is onderdeel van een Amerikaanse rondgang langs voormalige en bestaande militaire bondgenoten rondom China. Eerder breidde de VS de militaire samenwerking uit met Zuid-Korea, Taiwan en Japan. De Amerikanen mogen op het Japanse eiland Okinawa een regiment mariniers stationeren. Zij stuurden ook twee vlooteskaders met vliegdekschepen naar de Zuid-Chinese Zee om daar de vrijheid van navigatie te bewaken.
China breidt zijn invloedssfeer op agressieve wijze uit door versterkingen en militaire installaties te bouwen op betwistte eilanden en daar vissersboten van andere staten weg te sturen. Ook wil China op termijn Taiwan inlijven, dat door Beijing als opstandige provincie wordt beschouwd.
Veel Filipijnen vertrouwen de Chinezen niet meer. Ondanks de uitgestoken hand van hun vorige president zijn de gewenste spoorlijnen en snelwegen er nooit gekomen, de visserijsector lijdt en op zee voert China – steeds dichterbij – de druk verder op. De Filipijnen noemen de Zuid-Chinese Zee inmiddels de West-Filipijnse Zee.
President Marcos Jr. bezocht China weliswaar afgelopen maand met een grote economische delegatie, maar nu breidt hij ook een samenwerkingsverdrag met de VS uit 2014 uit. Amerikaanse militairen krijgen niet alleen toegang tot negen locaties, maar gaan ook de Filipijnse strijdkrachten helpen moderniseren en voor 82 miljoen dollar eigen gebouwen neerzetten. Het verdrag voorziet echter niet in permanent gestationeerde Amerikaanse militairen.
Voormalige kolonisator
De VS beschikten afgelopen decennia, als voormalig kolonisator, over reusachtige kazernes op de Filipijnen. De marinehaven aan de Subicbaai en de verderop gelegen Clark luchtbasis speelde een belangrijke rol in alle 20-eeuwse oorlogen in Azië en waren belangrijk voor de plaatselijke economie.
De bases werden in 1991 gesloten, mede wegens anti-koloniale sentimenten in het Filipijnse parlement.
Woordvoerder Mao Ning van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken stelde donderdag in een reactie dat militaire samenwerking tussen landen gericht dient te zijn op regionale vrede en stabiliteit, zonder de belangen van derden te schaden. ‘De VS houden – uit eigenbelang – vast aan een zero-sum mentaliteit (als de één wint, verliest de ander, red.) en zetten hun militaire opbouw in de regio Zuidoost-Azië voort.’
