Fiat Europees Hof voor kolencentrales

AMSTERDAM - De uitspraak donderdag is het zoveelste juridische wapenfeit in het gevecht tussen milieubeweging (Greenpeace, Natuur en Milieu en andere organisaties) en de bouwers van nieuwe kolencentrales (de energiemaatschappijen Electrabel, Eon, RWE, C.Gen). Overwinningen en nederlagen wisselen elkaar af.

Daarbij is het lastig het overzicht te bewaren, omdat de strijd op verschillende fronten wordt gestreden. De milieuorganisaties vechten bouwvergunningen, milieuvergunningen, natuurvergunningen en nog wat details van de centrales aan. De Raad van State moet zich over al deze vergunningen en bezwaren buigen, waarbij soms ook nog onderscheid wordt gemaakt tussen de ene locatie (Maasvlakte) en de andere (Eemshaven).

Omdat er nog veel open eindjes zijn, betekent ook de uitspraak van het Europese Hof van Justitie gisteren niet dat de centrales straks daadwerkelijk in bedrijf worden genomen.

Milieuvergunningen

De uitspraak van het Europese Hof draait om de luchtkwaliteit. Grote vraag: mag een land kolencentrales neerzetten, als hun uitstoot ertoe leidt dat de door Brussel verordonneerde nationale emissieplafonds voor stikstofoxide en zwaveldioxide worden overschreden?

De Raad van State, waar de zaak speelt, kon die vraag niet zelf beantwoorden en legde hem voor aan het Europese Hof. In december adviseerde de advocaat-generaal van dat Hof dat de emissieplafonds inderdaad een toets vormen voor het al dan niet mogen bouwen van kolencentrales. Dat was groot nieuws. Nu oordeelt het Hof dus anders. Dat is bijzonder, want het Hof volgt meestal het advies. Belangrijkste argument: lidstaten moeten genoeg speelruimte hebben in hun beleid om de emissierichtlijnen te halen.

RWE, dat een kolencentrale bouwt in de Groningse Eemshaven, reageerde opgelucht op de 'positieve en heldere berichtgeving' van het Hof. Milieuorganisatie Greenpeace reageerde teleurgesteld. 'Dit is natuurlijk een tegenvaller.'

Met de uitspraak van het Hof keert de zaak terug naar de Raad van State. Hoewel de energiebedrijven er nu gunstig voor staan, is het nog geen gelopen race. Uit de uitspraak van het Hof blijkt namelijk dat particulieren op grond van de emissierichtlijn wel bij de overheid een goed nationaal plan kunnen eisen om de uitstoot te beperken.

Is dat plan er? Aangezien het huidige kabinet het programma Schoon en Zuinig heeft geschrapt (met bijvoorbeeld ook de kilometerheffing), geeft Greenpeace zichzelf een kans. Maar niemand weet hoe zo'n procedure, het aanvechten van overheidsbeleid, er juridisch zou moeten uitzien.

Natuurvergunningen

Meer kans maakt de milieubeweging met het aanvechten van de natuurbeschermingswetvergunningen. Begin deze maand oordeelde de Raad van State dat de nieuwe centrales op de Maasvlakte (van Eon en Electrabel) in Rotterdam schade toebrengen aan beschermde natuur in de omgeving, doordat de uitlaatgassen (wederom stikstofoxiden) de schrale duingronden in de omgeving bemesten. Dat is bijvoorbeeld slecht voor de groenknolorchis. Dat het een minieme aantasting is, maakt niet uit: bescherming is bescherming.

De provincie Zuid-Holland, die de vergunning heeft verleend, moet nu opnieuw proberen te motiveren waarom dat is gebeurd. Over de natuurgevolgen van de RWE-centrale in Eemshaven heeft de Raad van State nog geen uitspraak gedaan.

Bouwvergunning

Volgens Greenpeace paste de centrale van Eon niet in het bestemmingsplan van de gemeente Rotterdam. Aanvankelijk gaf de rechtbank Greenpeace gelijk, maar de Raad van State oordeelde begin deze maand anders: Eon mocht zijn bouwvergunning houden.

Andere fronten

Greenpeace heeft bezwaar gemaakt tegen koelwaterinlaten en koelwateruitlaten van verschillende centrales. Bij de inlaat zouden vissen worden vermalen, bij de uitlaat zou het water te warm worden. Er lopen nog verschillende beroepsprocedures, nadat de milieuorganisatie in eerste instantie in het ongelijk is gesteld.

undefined