FESTIVALS IN EUROPA

AIX-EN-PROVENCE

ANGOULäME

Op 26 mei gaat aflevering 23 van het zevendaagse festival Musiques Métisses van start. De 'gemengde muzieksoorten' komen merendeels uit Afrika en de Cariben. Uit West-Afrika staan Malinese ensembles op het programma, evenals gitarist Ismael Lo, zangeres Anne-Marie Nzié en de groep van meesterdrummer Doudou N'Diaye Rose uit Senegal. Het Cubaanse Septeto Habanero, de Afro Cuban All Stars en Candido Fabre, de reggae-bands Lucky Dube, de Wailers en Mystic Revelation of Rastafari uit Jamaica vertegenwoordigen samen met vier groepen van de Franse Antillen het Caribisch gebied. Er klinkt jazz met Franse, Zuid-Afrikaanse, Cambodjaanse en Vietnamese inbreng, ook Jo Zawinul en zijn Syndicate uit de Verenigde Staten zijn van de partij. Tel. 00.33.545954342; festival.musiques-metisses.com/22ime.htm

ANTIBES/JUAN-LES-PINS

38ste editie van Jazz à Juan, Cote d'Azur 17-25 juli. Internationaal openluchtfestival met al jaren grote namen (programma voor dit jaar nog onbekend). Tel. 00.33.492905300.

ASCONA

In het Italiaanse Ascona van 26 juni t/m 5 juli New Orleans Jazz, een groot dixieland- en New Orleans-festijn aan het Lago Maggiore, met o.a. Eddie Bo, The Legends of Swing, Cookie Gabriel, Les Haricots Rouges en uit Nederland de Joep Peeters Swing Band en Swing Cats.

Tel. 00.41.917910090.

ATHENE EN EPIDAURUS

Het oude amphitheater aan de voet van de Atheense Acropolis en het openluchttheater op de Lycabettus-heuvel zijn van juni tot en met september de locatie voor orkestconcerten, recitals, opera- en dansvoorstellingen en toneel. In de schitterende Epidaurus-arena ligt het accent (in juli en augustus) op klassiek Grieks drama; dit jaar onder meer 'Elektra en Oedipus in Kolonos van Sophocles, en De vrede van Aristophanes. Tel. 00.30.13230049, fax 3235172.

AVIGNON

In het Festival d'Avignon 1998 dit jaar veel Shakespeare, waaronder Vie et Mort du Roi Jean, Hamlet en Guilio Cesare in de geruchtmakende enscenering van de Italiaanse groep Societas Raffaello Sanzio, waarin kanker- en anorexia-patiënten de hoofdrollen spelen. Een van de meest opzienbarende producties en helemaal passend in de traditie van Avignon wordt Désir de Royaume, een adaptie van Shakespeare's 'Macbeth' door het Legend Theatre uit Taiwan, die het koningsdrama speelt in de traditie van de Opera van Pekin. Andere klassieke toneelstukken die worden gespeeld in een (openlucht)bewerking zijn onder meer Le Cid van Corneille en Oedipe, le Tyran naar Sofokles. Naast al deze grote producties zal Avignon al altijd deze zomer ook weer hét Europese podium zijn voor straatartiesten, experimenteel margetheater en clownerie. Tel. 00.33.90826708, fax 850932.

BAD KISSINGEN

Giuseppe Sinopoli en de Staatskapelle Dresden openen 18 juni het festival van Bad Kissingen in het noorden van Beieren, ooit een favoriet kuuroord van de Duitse adel en de Russische tsarenfamilie. Het programma in de grote zaal van de magnifieke Regentenbau biedt een maand lang uitsluitend orkest-, koor- en kamermuziekconcerten. Tot de deelnemers horen de radio-orkesten van Katowice, Londen en München. Orkesten uit de Duitse regio zijn eveneens van de partij, vaak met uitnemende solisten als de pianisten Anatol Ugorski en Andras Schiff, en zangers als Christine Schäfer, Bo Skovhus en Luba Orgonasova. Tot de highlights horen (15 juli) de violist Gidon Kremer en zijn ensemble Kremerata Baltica. Tel. 00.49.971807110, fax 807191.

BAYONNE

Nu veel grote namen uit de gouden jaren van de jazz niet meer leven, proberen festivals met hommages nog iets van de oude glans te bewaren. Jazz aux remparts (17 t/m 22 juli) in het Franse Bayonne presenteert zodoende de Dizzy Gillespie 80th Anniversary Big Band, een Gerry Mulligan-hommage door The Baritone Saxophone Band, en een Tribute to Bix Beiderbecke en Louis Armstrong. Verder de Phil Woods Big Band, Ray Charles en Jimmy McGriff/ Hank Crawford. Tel. 00.33.559558505.

BAYREUTH

Het blijft een karwei, kaarten te bemachtigen voor Bayreuth. Wie zich nu inschrijft voor de Richard Wagner Festspiele, en dat elk jaar herhaalt, maakt in 2003 of 2004 een kans. Niemand weet wat er dan op het programma staat, behalve dat het Wagner zal zijn, uitgevoerd door grote solisten en dirigenten, een elite van orkestmusici uit heel Duitsland, en koorleden uit de hele wereld. Dit jaar geen nieuwe ensceneringen; wel reprises van Parsifal en Die Meistersinger von Nürnberg, beide geregisseerd door Wagners kleinzoon Wolfgang, en Der fliegende Holländer in de enscenering van Dieter Dorn. Verder de Ring-cyclus, gedirigeerd door James Levine, in de enscenering van Alfred Kirchner. Wagner Festspiele, Postfach 10 02 62, D-95402 Bayreuth, Duitsland. Rond het Festspielhaus worden soms losse kaartjes aangeboden, maar er zijn altijd meer vragers dan bieders. Van een echte zwarte markt is geen sprake.

Tel. 00.49.92178780.

BEAUNE

De wijnstad Beaune, niet ver van de 'Autoroute' van Parijs naar Lyon, is in de maand juli een belangrijk trefcentrum van de oude muziek in Frankrijk. Tel. 00.33. 80262130, fax 80262139.

BERGEN

De Noorse stad Bergen is van 20 t/m 31 mei een schouwtoneel van vooral Scandinavische (en ook Franse en Roemeense) dans- en theaterproducties. Het muziekprogramma in dit zeer levendige festival is breed georiënteerd, met optredens van de mezzosopraan Cecilia Bartoli, een Chinees-historisch hoforkest (Lijang Dayan), de violiste Anne-Sophie Mutter, het vocaal ensemble Concerto Italiano, het Georgische Rustavi-koor, Oezbeekse folklore en Indiase tempel-percussie. Ook het Concertgebouworkest is (29 mei) van de partij, met Mozart en Stravinsky onder leiding van Chailly. Het sub-programma Intro 98 bestaat uit een reeks optredens door jonge Scandinavische musici. Tel. 00.47.55210630, fax 55210640; www.fib.no

BERLIJN

De Berlijnse cultuur moet nog steeds bezuinigen, maar de Berliner Festwochen bieden - van 2 september t/m 5 oktober - grote attracties als de Berliner Philharmoniker onder leiding van achtereenvolgens Claudio Abbado, Günter Wand en Nikolaus Harnoncourt. Opera-orkesten als de Staatskapelle Berlin en het orkest van de Deutsche Oper Berlin met andere Berlijnse orkesten als het Berlijns Symfonie Orkest en het Rundfunk Sinfonieorchester Berlin. Het programma concentreert zich op het thema 'Wenen 1750-1950'. Tot de gastorkesten horen de Junge Deutsche Philharmonie en de Wiener Philharmoniker (onder Maazel). Koorconcerten, kamermuziek en een reeks recitals door uitmuntende pianisten als Pollini, Brendel, Banfield en Schleiermacher completeren het muziekprogramma. Verder is er een salonmuziek-driedaagse, en wordt er onder het motto 'Ton & Wort' aandacht besteed aan Weense dichters en componisten uit het begin van de eeuw. Het toneelprogramma is nog in de maak. Tel. 00.49.3025489/250; fax 25489/111.

BOECHOUT

Van 30 juli tot en met 2 augustus staat Boechout in het teken van het 23e Sfinks Festival. Daniella Mercury uit Brazilië en haar band spelen sambapop met een hoog feestgehalte, vier zangeressen uit Japan die zich Nenes noemen zingen ontroerende liedjes begeleid door traditioneel Japanse en elektrische instrumenten. Extra Musica uit Kongo-Brazzaville speelt stevige rumba-rock en Monique Seka uit Ivoorkust mengt West-Afrikaanse popmuziek met Antilliaanse zouk. Eleftheria Arvanitaki brengt Griekse rembetika en Wimme uit Lapland steekt de traditionele strotzang van het Sami-volk in een ambient jasje. Een 32-koppig ensemble van het Indonesische eiland Bali brengt zinderende gamelanmuziek en oogstrelende dans. Tel. 00.32.34556944; www.sfinks.be

BRESCIA/BERGAMO

Een typisch pianistenfestival. Maar ook Italiaanse orkesten doen mee (en eentje uit Praag), tot en met 8 juni. Ivo Pogorelich, Andras Schiff, Gerhard Oppiz, Deszö Ranki, Michel Dalberto en vele anderen dringen elkaar in de klassieke (middelgrote) operatheaters van Brescia en Bergamo van het podium met muziek van Robert Schumann. Componisten als Tsjaikovski, Liszt en Fauré hebben toegang tot het programma voor orkesten-met-solisten. Tel. 00.39.93044569 en 00.39.35240140.

BRATISLAVA

Het festival van Bratislava, in de republiek Slowakije, combineert van 25 september t/m 6 oktober optredens van orkesten uit Oost-Europa, Frankrijk, Engeland en Italië. In het Slowaaks Nationaal Theater zijn de opera's Svatopluk (van Eugen Suchòn) en Mefistofele (van Boito) te zien. Er is een internationale muziekconferentie ('Salon Musical'), en een subfestival met muziekfilms en -video's, 'Amfion '98'. Tel. 00.42.75330378, fax 332029.

BREGENZ

Das Spiel auf dem See is de grote attractie van dit festival in de westpunt van Oostenrijk. Dit jaar 26 maal Porgy and Bess op het Alpenmeer, net als vorig jaar trouwens, in een enscenering van Götz Friedrich, gedirigeerd door beurtelings Wayne Marshall en Andrew Litton. Van 17 juli t/m 18 augustus. In het Festspielhaus gaat 16 juli L'amore dei tre re in première, een opera van Italo Montemezzi, te leiden door Vladimir Fedosejev en regisseur Philip Arlaud (vijf opvoeringen). De opera's worden begeleid door de Wiener Symphoniker. Die geven in hun zomerresidentie Bregenz ook concerten, net als het orkest van Vorarlberg, en het orkest van de MDR. Verder toneel door het Deutsches Theater Berlin (Der Kaukasische Kreidekreis van Brecht), en kasteelconcerten, serenades, kerkmuziek, video en nieuwe muziek. Tel. 00.43.5574407/6, fax 407/400; www.bregenzerfestspiele.com

BRNO

De Tsjechische stad Brno viert van 24 september t/m 9 oktober Moravische herfst met concerten door het Brno Philharmonisch Orkest onder leiding van Hans Graf (met violiste Isabelle van Keulen), en orkesten uit Praag, Moskou en Brescia. Veel interessante solisten. Het Nationaal Theater Praag is 27 september te gast met Jenufa van Janacek. De Opera van Brno maakt er een Janacek-trilogie van met Uit een dodenhuis en Het sluwe vosje. Verder kamermuziek en recitals door onder anderen het Petersen Strijkkwartet en het Trio Clarone van klarinettiste Sabine Meyer, en van 5 t/m 9 oktober een vijfdaagse met nieuwe muziek. Tel. 00.42.5.43233116, fax 43233358.

BOEKAREST

Roemenië begint zich in het voetspoor van Slowakije, Tsjechië en Slovenië eveneens te roeren op de festivalmarkt. De Nationale Opera van Boekarest neemt een productie over van de Milanese Scala: Verdi's Don Carlo in een regie van Zeffirelli. Het festival George Enescu, genoemd naar de beroemde componist, duurt van 6 t/m 20 september en biedt optredens van Oost-Europese orkesten, samen met of afgewisseld door solisten en kamerensembles die zich doorgaans manifesteren op de Westerse podia, zoals Pascal Rogé, Peter Donohoe, Gidon Kremer en Salvatore Accardo. Geopend wordt met een concertuitvoering van Enescu's opera Oedipe. Een sub-programma heet 'Bach om middernacht'. Tel 00.40.16501806/12, fax 3110200/6597523; www.pcnet.ro/enescu

BURGHAUSEN

Van 25 t/m 29 mei de Jazzwoche Burghausen, even boven Salzburg aan de Duits-Oostenrijkse grens. Met Miriam Makeba, Eddie Palmieri, Albert Mangelsdorff & Chico Freeman en Story and Music of Thelonious Monk (met Steve Lacy, Phil Woods, Johnny Griffin, Kenny Barron). Tel. 00.49.86771411.

CHELTENHAM

Het muziekfestival van Cheltenham is (5 t/m 19 juli) een mooie grabbelton: Alfred Brendel solieert in alle vijf pianoconcerten van Beethoven. Van Janacek wordt het complete kamermuziek-oeuvre uitgevoerd. Werken van Berio, Carter en Ligeti beleven hun Britse première, en de Britten Gavin Bryars, Harrison Birtwistle, Philip Cashian, Martin Butler en Judith Weir schreven nieuw werk voor dit festival. George Benjamin begeleidt op de piano het zwijgende film-epos De Potemkin van Eisenstein.

Tel. 00.44.1242521621, fax 573902.

CLUSONE

Het schilderachtige Italiaanse bergdorp Clusone schonk zijn naam aan Nederlands succesvolste jazzformatie, het Clusone Trio (Reijseger/Bennink/Moore), dat precies tien geleden voor het eerst op het Clusone Festival samenspeelde. Dit jaar (10 t/m 27 juli) is het trio opnieuw van de partij, evenals Misha Mengelbergs ICP, Gerry Hemingway, Han Bennink, Jack DeJohnette. Tel. 00.39.34623823.

COLMAR

Een festival voor orkesten en pianisten, in de eerste helft van juli. Tel. 00.33.89206894, fax 89413413.

DESSEL

Op 28 juni de Graspop Metal Meeting met een programma van uitsluitend hardrock en heavymetal, waarbij vooral de concerten van Soulfly en de heropgerichte Black Sabbath, actief in de oorspronkelijke bezetting, er uit springt. Tel. 00.32.14619265 of via de VVV ticketshops.

DOUR

Van 9 t/m 12 juli in het Belgische Dour een festival dat zich onderscheidt met een programma met weinig voor de hand liggende, meer alternatieve acts, zoals Alabama 3, Autechre, Echo & Bunnymen, Lee Scratch Perry, Osdorp Posse, Tortoise, System 7, NRA, Stacey Pullen en Gangstarr. Tel. 00.32.65632659; www.nirvanet.net/dour

DRESDEN

Middelpunt van het festival van Dresden is de fraaie oude Semper Oper, waar eigentijds werk wordt uitgevoerd van de Duitsers Siegfried Matthus en Matthias Pintscher, naast I Capuleti e i Montecchi van Bellini. Het Nederlands Dans Theater treedt 20 mei op in het Schauspielhaus. Verder zijn er van 17 t/m 30 mei veel concerten in de Kreuzkirche, de Frauenkirche, het Kulturpalast en omringende kastelen. Onze eigen Paul Komen speelt 22 mei sonates van Beethoven op een fortepiano. Tel. 00.49.351.4866/317, fax 4866/307; www.musikfestspiele.com

DROTTNINGHOLM

Dicht bij Stockholm, culturele hoofdstad van Europa 1998, ligt het koninklijk theater(tje) van Drottningholm, het enige theater in de wereld waar de techniek nog net zo werkt als in de achttiende eeuw. Het operaprogramma - altijd gebracht met begeleiding van oude instrumenten - is dit jaar gericht op Christoph Willibald Gluck: Orfeo ed Euridice uit 1762, de tragedie Alceste (in een nieuwe 'oude' enscenering), Paride ed Elena (concertant) en de ballet-pantomime Don Juan. Dirigent Arnold Östman viert dit jaar zijn come back in Drottningholm. De theaterkalender loopt van 26 juni t/m 1 september. Tel. 00.46.8.6608225, fax 6651473.

DUBROVNIK

In Dubrovnik, oude citadel aan de Adriatische zee, treden van 10 juli t/m 21 augustus veel Kroatische musici op, zoals de Solisten van Zagreb en de pianist Vladimir Krpan, maar ook The Israel Philharmonic (onder Zubin Mehta), Kremerata Baltica, het Philharmonisch Orkest van Slovenië en de alt Jard van Nes. Kroatische toneelgezelschappen spelen Shakespeare (Hamlet, Julius Caesar), Molière (Le bourgeois gentilhomme) en werk van Kroatische schrijvers. Verder is er folklore, jazz en ballet.

Tel. 00.38.520412288/26351, fax 27944;

www.dubrovnik-festival.hr

EDINBURGH

Met de Royal Opera, het Pacific North West Ballet, de Berliner Philharmoniker, het Ensemble Intercontemporain en de New York Theater Workshop leveren ook ons aller Nationale Ballet en het Orkest van de Achttiende Eeuw hun bijdragen aan het tweeënvijftigste festival van Edinburgh. Op en rond de middeleeuwse citadel zetten alle theaters, concertzalen, buurtcentra, bars, bistro's, aula's en gymlokaaltjes weer hun deuren open, voor een festival dat met zijn Grote Namen en zijn uitgebreide fringeprogramma tot de kleurigste hoort in Europa. Bernard Haitink en Frans Brüggen nemen broederlijk hun plaats in op de dirigentenlijst, samen met Claudio Abbado, Paavo Berglund, Pierre Boulez, Charles Mackerras en Günter Wand. Grote vocalisten als Bryn Terfel, Olaf Bär, Barbara Bonney, Ian Bostridge, Susan Graham, Lorraine Hunt en Karita Mattila trekken evenzeer de aandacht als de pianisten Alfred Brendel, Maria Joao Pires en Andras Schiff. Van choreograaf Hans van Manen wordt een groot aantal balletten gedanst door Het Nationale Ballet en door Het Nederlands Danstheater. Van Ivo van Hove zijn twee regies te zien, Caligula door het Zuidelijk Toneel en More Stately Mansions van Eugene

O'Neill, een gastregie van Van Hove bij de New York Theatre Workshop. In het theaterprogramma verder ook Phèdre van Racine door Théâtre Vidy-Lausanne en The Robbers van Schiller door Citizens Theatre Company Glasgow. Tel. 00.44.1314732000, fax 4732003; www.go-edinburgh.co.uk

EIFEL

In het Pinksterweekeinde, op 29, 30 en 31 mei, wordt in de Duitse Eifel het Rock am Ring-festival gehouden op het terrein van de Nürburgring. Prodigy, Ash, Bob Dylan, Genesis, Van Halen, Therapy?, Propellerheads en Grandaddy zijn enkele van de grote namen op deze Duitse concurrent van Pinkpop.

Tickets via VVV ticketshops of tel. 09.00.3001250.

FLORENCE

Het Teatro Comunale, het Teatro della Pergola en de Piazza della Signoria zijn de podia waarop zich de Maggio Musicale Fiorentino afspeelt, een festival dat de kaders van de meimaand al lang te buiten gaat. Tot en met 20 juni staan er nieuwe ensceneringen op het programma van opera's als Alban Berg's Wozzeck (onder leiding van Zubin Mehta en regisseur William Friedkin) en Rossini's Le Comte Ory (onder Roberto Abbado en Lorenzo Mariani). Van Karole Armitage is van 11 t/m 17 juni een nieuwe choreografie te zien. Zubin Mehta gaat op 4 en 6 juni een groot gezelschap voor in Beethovens Missa Solemnis. Semyon Bychkov leidt 18 juni op het plein bij de Signoria een concertuitvoering van Prokofjevs cantate Aleksandr Nevski. Ook Seiji Ozawa, David Robertson en Lorin Maazel leiden concerten. Tel. 00.39.55211158, fax 2779410.

FORDE

De samenstellers van het Forde Festival ruimen als vanouds een flink deel van het programma in voor Skandinavische fiddlers, zangers en dansers. Daarnaast komen dit jaar vertegenwoordigers van 'Europese minderheden' aan bod, zoals joodse klezmerbands uit Oost-Europa, zigeuners uit Hongarije en Roemenië, Baskische muzikanten en Lapse joik- zangeressen. Van buiten Europa zullen boventoonzangers uit Mongolië en de traditionele muziekgroep Orang Ulu uit Maleisië hun opwachting maken. Tel. 00.47.57721940; www.prodat.no/fordefolk

GLYNDEBOURNE

Het Glyndebourne Festival Opera Season duurt tot in augustus. Sfeervolle locatie tussen de gazons; Mozart en andere componisten in modelproducties. Picknicken in de pauzes. Tickets zijn prijzig maar zeer gewild, en niet altijd makkelijk te verwerven. Huisorkesten zijn The Orchestra of the Age of Enlightenment en The London Philharmonic. Tel. 00.44.273813813.

GRANADA

Het festival in het Zuid-Spaanse Granada neemt in omvang steeds meer toe. Thema van dit jaar is de honderdste geboortedag van de dichter Federico Garcia Lorca. Op het programma staan partituren en choreografieën die door het werk en de figuur van de dichter zijn geïnspireerd, waarbij zich niet alleen Spaanse kunstenaars laten gelden. Ook Luigi Nono, Hans Werner Henze (El Rey de Harlem), Bruno Maderna (Don Perlimplin) en Dmitri Sjostakovitsj koesterden hun Lorca. Andere thema's zijn Gershwin en Cubaanse muziek, en voor de Spanjaarden is ook de vierhonderdste sterfdag van koning Philips II een mijlpaal van betekenis. Rond de 'koning met de goede muzikale smaak' is een uitgelezen muziekprogramma samengesteld, waarin groepen als de Capella Currende, Banchetto Musicale en de Grupe Sema renaissancewerk uitvoeren van componisten als De Victoria, Gombert, Cabezón en Morales. Van 19 juni t/m 5 juli treden in Granada gezelschappen op als het Orkest van Lahti, het Orquestra Nacional de Espana, het Ballet Victor Ullate en het ballet van het Hessisches Staatstheater Wiesbaden. In het Planetarium klinkt elektronische muziek, en uiteraard mogen ook grote flamencovertolkers niet ontbreken. Tel. 00.34.958276200, fax 958286868;

www.granadafestival.org.

HERTFORDSHIRE

Het Engelse festivalseizoen opent volgend weekeinde met Universe, een tweedaags evenement in Knebworth Park, Hertfordshire, dat op zaterdag 23 en zondag 24 mei een programma biedt met uitsluitend dance-acts. Naast dj's als Basement Jaxx, Carl Cox, Chris & Julian Liberator, Jeff Mills, Stacey Pullen, Dave Clarke, Surgeon, Fabio & Grooverider, Fatboy Slim, Marshall Jefferson, Joey Beltram en Sven Vath biedt Universe spelen ook een ongekend groot aantal live-acts, waaronder Funk d'Void, Plastikman, Reprazent, Luke Slater, Steve Stoll, 4 Hero, The Advent, Autechre, Laurent Garnier en Plaid. Bijzonder is het Europese live-debuut van Model 500, de groep van techno-pionier Juan Atkins. Tel. 00.44.1159129129; www.universe.co.uk

HOOGSTRATEN

De Antilliaanse Feesten beloven een feestelijke mengeling van vette salsa en opzwepende merengue, dampende soca en recht-door-zeese cumbia, weerbarstige vallenato en melodieuze son. Met de Afro Cuban All Stars en Orquesta Aragón uit Cuba, La Banda Gorda uit de Dominicaanse Republiek en Ricardo Lemvo uit Los Angeles. Tel. 00.32. 33143732; www.uunet.be/caribfestival

INNSBRUCK

Het festival van Innsbruck legt zich toe op oude muziek en oude opera en dans. De attracties van dit jaar zijn Handel's opera Semele onder leiding van René Jacobs, in een enscenering van Karl-Ernst Herrmann die afkomstig is uit de Berliner Staatsoper, en een 'half-scenische' uitvoering (met barokdans) van Charpentiers La descente d'Orphée, onder leiding van William Christie. Verder treden van 16 t/m 29 augustus gezelschappen op als The Orchestra of the Age of Enlightenment, Concerto Palatino, Europa Galante, het Huelgas Ensemble en de Akademie für Alte Musik Berlin. Tel. 00.43.512571032, fax 563142; www.tiscover.com/fest-alte-musik

ISTANBUL

Op het Internationale Jazzfestval in Istanbul spelen van 6 t/m 18 juli o.a. McCoy Tyner, Carla Bley, Eddie Palmieri, Paul Bley, Kenny Barron, Terence Blanchard en Tony Bennett.

Tel. 00.90.2122933133/32, fax 2495667; www.istfest.org.

KINROSS

T In The Park, op 12 juli in het Schotse Kinross, is uitgegroeid tot het belangrijkste Noord-Engelse festival, met dit jaar ondermeer Cornershop, Bentley Rhythm Ace, Fatboy Slim, Money Mark, Monkey Mafia, Garbage, Ian Brown, Portishead, Prodigy, Red Snapper, Slam en Spiritualized.

Tel. 00.44.1413398383; www.tennents.com

LEEDS

V 98 (22 en 23 augustus) is een relatief jong Engels festival, dat dit jaar voor de derde keer wordt gehouden. Net als Torhout/Werchter vindt het gelijktijdig op twee lokaties plaats: in Hylands Park, Chelmsford en Temple Newsam in Leeds. Het programma biedt bijna uitsluitende Engelse namen, zoals Ian Brown, PJ Harvey, Republica, Charlatans, Fun Loving Criminals, James, Chumbawamba, Saint Etienne, The Verve, Underworld, Massive Attack en Morcheeba. Tel. 00.44.1712870932; www.gigsandtours.com/v98ind.htm

LEIPZIG

Liefhebbers van Gothic-muziek komen van 29 mei t/m 1 juni bijeen op het Wave Gotik Treffen, met exposities en ruim veertig concerten door onder andere Das Ich, Theatre of Tragedy, Earth God Rising, Fun House, Last Days of Jesus. Tel. 00.49.3411407722.

LINZ

Linz is en blijft een Anton Brucknercentrum, maar dat sluit de namen van componisten als Mozart, Beethoven en Franck niet uit. Ook de door Bruckner vereerde Richard Wagner is 20 september van de partij, in een concertante uitvoering van Tristan und Isolde onder leiding van Martin Sieghart. Brucknersymfonieën staan van 13 september t/m 4 oktober op de programma's van orkesten als het Gewandhausorchester Leipzig (onder Herbert Blomstedt), The London Symphony Orchestra (onder Colin Davis) en de Bamberger Symphoniker (Gerd Albrecht). Maar ook de authenticiteitsbeleving rukt op in de Brucknercultus. Roger Norrington voert zijn 'Vierde' uit met The Orchestra of the Age of Enlightenment. Jordi Savall dirigeert Le Concert des Nations in een programma met Bruckners Nullte Sinfonie. 'Linz' brengt ook orgel- en kamermuziek. Tel. 00.43.7327612/0, fax 783745.

LONDEN

De Londense Proms horen al 104 jaar tot de meest karakteristieke evenementen van het internationale muziekleven. Het programma omvat dit jaar zo'n zeventig concerten, die zich - uiteraard weer voornamelijk in de Royal Albert Hall - afspelen van 17 juli t/m 12 september. Behalve orkesten treden in de Proms ook koren en kamermuziekgezelschappen op, en groepen die gespecialiseerd zijn in oude of hedendaagse muziek. Ook wereldmuziek en opera (in concertvorm) staan op het programma. Centrale componisten zijn Gershwin, Eisler, Hildegard von Bingen en Szymanowski, 'to name a few'. Het festival biedt voor vier pond een 1998 BBC Proms Guide aan, te verkrijgen via tel. 00.44.1717655575, fax 7650619; www.bbc.co.uk/proms

In de Royal Festival Hall op 22, 23 en 24 mei het zevende Festival of Experimental Music, met Pauline Oliveros, Charlemagne Palestine, ROVA saxofoonkwartet, Axel Dörner, Scratch Oerchestra. Op 24, 27, 30 en 31 mei het Kronos Festival, met het Kronos strijkkwartet en gasten. Tel. 00.44.1719604242.

LUZERN

Musik zu Festen is dit jaar het motto van de laat-op-de-avond-concerten aan het meer waar het festival van Luzern zich van half augustus tot half september afspeelt. Het is het avontuurlijke onderdeel van dit prestigieuze Zwitserse festival. Jazz en Ierse folk gaan hand in hand met fanfares uit Moldavië, flamenco uit Andalusië, folklore uit Zweden en Catalonië, jiddische bruiloftsmuziek, Byzantijnse kerkmuziek, Napolitaanse tarantella's en Griekse rebetica. Het chiquere festivaldeel opent 19 augustus met een optreden van Zweedse koren en de Berliner Philharmoniker onder leiding van Abbado. De orkestenlijst is indrukwekkend: orkesten uit St. Petersburg, Bayreuth, Los Angeles, Amsterdam ('Royal Concertgebouw' en 'Amsterdam Baroque'), Londen, Leipzig, Chicago en Wenen staan onder leiding van dirigenten als Temirkanov, Levine, Barenboim, Nagano, Salonen, Chailly, Koopman, Blomstedt en Maazel. Sub-programma's bieden kamermuziek, recitals (Barenboim, Pollini, Mutter), liederenavonden (Bartoli) en Musica Nova, waarin o.a. het Koor Nieuwe Muziek optreedt onder leiding van Huub Kerstens. Tel. 00.41.412264480, fax 2264485; www.LucerneMusic.ch.

MOERS

Elk jaar met Pinksteren verandert het Schlosspark in een onafzienbaar campingterrein, waar oude en nieuwe hippies elkaar treffen in de geur van marihuana en Bratwurst. Van 29 mei t/m 1 juni vindt hier in een grote circustent het 27ste Internationales Moers Festival plaats, dat met zijn vooruitstrevende programma ook Nederlandse bezoekers trekt. Dit jaar met de David Murray Big Band, George Russell, Nils-Petter Molvaer, Bik Bent Braam, Misha Mengelbergs ICP & The Ex, George Clinton, Louis Sclavis en Fred Frith. Tel. 00.32.28417741.

MOLDE

John McLaughlin, Erykah Baduh, Phil Woods en Michael Brecker spelen op het Noorse Molde International Jazz Festival, van 13 t/m 18 juli. Tel. 00.47.71216000.

MONTAUBAN

Montauban was het hoofdkwartier van de eigenaardige jazzpaus Hughues Panassié, die de banvloek uitsprak over de bebop. Het jaarlijkse festival in de Panassié-stad (16 t/m 26 juli) is gelukkig ruimdenkender: Leon Parker, Diana Krall, Ray Barretto, Michel Petrucciani, Dee Dee Bridgewater en Joe Louis Walker. Tel. 00.33.563204672.

MONTREUX

Het Montreux Jazzfestival brengt vanouds veel meer dan jazz. Dit jaar bedient het zelfs voetballiefhebbers, met grote videoschermen waarop live de WK-finales te volgen zijn. Op 3 juli opent Bob Dylan het omvangrijke programma, dat t/m 19 juli duurt. Met Buddy Guy, B.B. King, Jeff Beck, Ninja Tune, Björk, Phil Collins, Cassandra Wilson, Candy Dulfer, King Sunny Adé, Cubanismo, Les McCann, George Benson en Joaquin Cortez.

Tel. 00.41.900555678.

MONTREUX-VEVEY

Wat kleiner dan 'Luzern', maar bijna even eerbiedwaardig is het Zwitserse festival van Montreux-Vevey. Het biedt 21 concerten, waarvan er twee door Nederlandse orkesten worden verzorgd. Chailly en het Concertgebouworkest openen de reeks 29 augustus met Strauss' 'Metamorphosen' en de 'Vijfde' van Mahler. Twee weken later leidt Edo de Waart een concertuitvoering van Wagners Tannhäuser, met het Radio Filharmonisch Orkest, het 'Netherlands Radio Choir' en solisten als Peter Seiffert en Charlotte Margiono. Oude muziek is een vast bestanddeel van 'Montreux'; concerten staan dit jaar onder leiding van specialisten als William Christie, Nikolaus Harnoncourt en Reinhardt Goebel. Colin Davis leidt 17 september het slotconcert door The London Symphony Orchestra. Tel. 00.41.219668020, fax 9632506; www.montreux.ch/festivals/FMMV

MÜNCHEN

De Bayerische Staatsoper laat de hele maand juli zien wat ze in huis heeft (onder andere Ariadne auf Naxos, Anna Bolena, La Traviata, Macbeth, Nozze, Aida, Walküre), en doet er vanaf 30 juni een nieuwe enscenering bij van Wagners Tristan und Isolde. Ook het intieme Prinzregententheater is een vaste locatie - dit jaar vooral voor het Ballet van de Beierse Staatsopera. De New-Yorkse Wooster Group speelt in de Reithalle vanaf 27 juni vijf maal The Hairy Ape. Tel. 00.49.892185/1920, fax 2185/1903; www.staatstheater.bayern.de/staatsoper

NICKELSDORF

Konfrontationen is een klein, maar hoogwaardig festival voor geïmproviseerde muziek in het Oostenrijkse Nickelsdorf. In de Jazzgalerie worden van 17 t/m 19 juli het Cecil Taylor European Quartet, Jeanne Lee, Gerry Hemingway, John Law en Peter Kowald verwacht. Tel. 00.43.21462359.

NÜRNBERG

Van 20 t/m 24 mei Jazz Ost West, een internationaal festival op zeven podia met Roy Hargrove Crisol, Greetje Bijma & The Singing Drums, Carlo Actis Dato, Bobby Previte, Courtney Pine, Less McCann, Tito Puente, James Carter en Johnny Griffin. Tel. 00.49.9119350880.

ORANGE

Michel Plasson dirigeert 10 en 13 juli het orkest van Toulouse in Bizets Carmen, met Béatrice Uria-Monzon in een regie van Nicolas Joel. Het Théâtre Antique, een fraai Romeins openluchttheater, is (1 en 4 augustus) ook het podium voor Verdi's Nabucco, onder leiding van Leonard Slatkin en regisseur Stefano Vizioli. Nello Santi dirigeert 18 juli Verdi's Requiem. Verder kamermuziek op de Cour Saint-Louis. In Orange treden in de zomer ook veel chansonniers en andere Franse vedetten op. Tel. 00.33.490342424, fax 49110085; www.choregies.asso.fr

OSTRAVA

Het festival van het Tsjechische Ostrava is gewijd aan Janacek, maar laat (van 24 mei t/m 12 juni) ook andere Tsjechische componisten (Martinu, Novak, Suk) niet ongemoeid. Verder kamermuziek van Schönberg, Messiaen, Milhaud, Schubert en Liszt, en Verdi's Requiem door een Praagse equipe (en sopraan Barbara Hendricks) onder leiding van Christian Benda. Tel. 00.42.0696122300, fax 6114016.

PARIJS

Joe Zawinul, B.B. King, McCoy Tyner, Carla Bley, Charlie Haden en Dianne Reeves worden verwacht op La Vilette Jazz Festival, van 1 t/m 10 juli. Tel. 00.33.140037451.

PERUGIA

De 25ste editie van Umbria Jazz heeft traditiegetrouw weer een paar grote namen op het programma, onder wie Sonny Rollins en Ornette Coleman. Concerten tussen 10 en 19 juli.

Tel. 00.39.755732432.

PESARO

De geboortestad van Gioacchino Rossini is vanaf 8 augustus de basis van een interessant operafestival van twee weken, waarin bekend Rossiniwerk (La cenerentola) de opstap vormt naar half vergeten muziekdrama's van Rossini als Otello en Isabella. Vaste gast Maurizio Pollini geeft 18 augustus een pianorecital. Tel. 00.39.72133184, fax 30979; www.rossinioperafestival.it

PILTON

Op 26, 27 en 28 juni in Pilton, Somerset Glastonbury, Engelands oudste en meest befaamde openluchtfestival, dat dit jaar Akasha, Alabama 3, Bentley Rhythm Ace, Bob Dylan, Dr. John, Drugstore, Finley Quaye, Foo Fighters, Herbie Hancock's Headhunters, Ian Brown, Portishead, Pulp, Primal Scream, Sonic Youth, Tori Amos, Tortoise en Tricky op het programma heeft, naast meer dan honderd andere bands op een van de vele podia die verspreid over het grote terrein liggen. Tel. 00.44.8706077380; www.glastonbury.co/uk/whatson/musicfestival.html

R