Felrode teennagels piepen onder de burqa uit

Sali-Ullah laat zijn collectie van de allesverhullende sluiers zien die Afghaanse vrouwen een jaar geleden nog verplicht moesten dragen van de Taliban. Veel keuze is er niet: één model, in vier kleuren, en verder is er alleen het verschil in kwaliteit.

Ook al verkoopt Ullah een product dat exclusief voor vrouwen is bedoeld, krijgt hij er niet veel in zijn winkel. 'Meestal komen hun mannelijke familieleden een burqa halen. En nee, over de maat hoeven ze niet in de rats te zitten. Een goede burqa past altijd.' Sinds de Taliban zijn vertrokken, is het een stuk rustiger bij Ullah in de winkel. 'Mijn omzet is 30 procent minder dan normaal', zegt hij met een ontevreden gezicht. Hij vindt het een slechte zaak, al was het maar omdat een fatsoenlijke vrouw haar gezicht niet aan vreemde mannen laat zien, en dus wel een burqa moet dragen. 'Maar een mens moet toch eten en daarom heb ik nu ook nagellak in de winkel liggen.'

Hij is niet de enige. Overal in Mandawe, de markt in het centrum van Kabul, ligt make-up uitgestald in glazen kastjes en elke dag zie je hier meer vrouwen rondlopen; op zoek naar een lapje stof, een lippenstift of een paar nieuwe schoenen. 'Vorig jaar kwam ik bijna niet op straat', vertelt de 31-jarige Omayra. 'We mochten natuurlijk alleen onder begeleiding van een mannelijk familielid het huis uit, en als je niet kon aantonen dat die man naast je echt familie was, dan kreeg je een pak slaag.' Ze heeft een keer klappen gekregen, toen ze zonder gezelschap naar de buren liep, en sindsdien durfde Omayra eigenlijk niet meer naar buiten.

Nu is ze samen met haar zus Sivita op pad. Nog steeds met een burqa, maar daaronder draagt Omayra een strakke groene rok. Sivita heeft een felgele blouse aan. Beiden hebben hun gezicht opgemaakt. 'We kunnen onszelf weer mooi maken', zegt Sivita opgetogen. 'Ik ben tijdens het regime van de Taliban getrouwd, maar zelfs op mijn eigen bruiloft kon ik dergelijke kleren niet dragen. Ik kreeg zelfs een mep op mijn tenen omdat ik mijn nagels had gelakt.'

Ook voor Ali is er veel veranderd. Vorig jaar verkocht deze drogist dezelfde spullen als nu – haarspelden, shampoo en kleurspoelingen – maar toen moesten alle gezichten van de verpakking worden afgekrast. Hij heeft er nog wel een paar liggen, zegt Ali, en hij duikt in een kastje. 'Kijk!' De drogist houdt een doosje haarverf omhoog en wijst naar de dikke zwarte strepen merkstift waaronder het gezicht van het model is verdwenen. 'En dat moesten wij met ieder etiket doen', zegt hij misprijzend.

'Geen wonder dat Ali blij is', zegt Manisha met een knipoog. 'Wedden dat zijn omzet ook omhoog is gegaan?' De 33-jarige Manisha is een van de weinige vrouwen die zonder burqa boodschappen doen. Haar hoofd is bedekt met een simpele witte sluier, haar ogen zijn aangezet met mascara en haar lippen zijn donkerbruin geverfd. 'Ik werk weer als manager bij het postkantoor. Als ik vrij heb, dan ga ik winkelen.' Ze heeft weinig geld, maar Manisha vindt het al heerlijk om weer met haar vriendinnen langs etalages te slenteren.

Het zal nog wel even duren voordat iedereen zich zo vrij voelt als zij, zegt ze. 'Sommige meisjes zijn gewoon te verlegen. Bepaalde groepen zullen hun vrouwen ook nooit toestaan om zonder burqa over straat te lopen. Maar kijk om je heen. Zie de schoenen die vrouwen dragen.' Ze wijst naar de naaldhakken, de felrode teennagels in gouden slippers en de netkousen die allemaal onder de burqa's uitpiepen. 'Zelfs met een burqa aan kunnen vrouwen in Kabul eindelijk weer vrouw zijn.'