Falen nieuwkomersbeleid kost Amsterdam miljoenen

Van onze verslaggever

Özkan Gölpinar

AMSTERDAM

Op last van het voormalige ministerie van WVC moest Amsterdam eind vorig jaar van met een financieel verslag over de brug komen, omdat bekend werd dat de gemeente slecht scoorde op het gebied van opvang en begeleiding van nieuwkomers. Het ministerie eiste dat de gemeente zou tonen hoe de rijksbijdrage over 1994, 7,5 miljoen gulden, was besteed.

Uit het gisteren gepresenteerde gemeentelijke rapport blijkt dat Amsterdam over 1994 negen miljoen gulden had gereserveerd voor de opvang van nieuwkomers. Ongeveer de helft daarvan is daadwerkelijk uitgegeven om nieuwkomers in Amsterdam op te vangen. Maar de resultaten zijn nog steeds niet om over naar huis te schrijven.

Vorig jaar meldden zich 9152 nieuwe Amsterdammers aan bij de vreemdelingendienst. Zevenhonderd nieuwkomers konden een taalcursus krijgen of een cursus maatschappelijke oriëntatie. De overige nieuwkomers reageerden niet op de uitnodigingen, konden om niet worden bereikt of voldeden niet aan de toelatingscriteria.

De Amsterdamse wethouder van nieuwkomers en minderheden, J. van der Aa, zag vorig jaar de bui al hangen en besloot een andere koers te varen dan zijn voorganger. Het Bureau Nieuwkomers Gemeente Amsterdam (BNGA) werd gesloten, omdat het verantwoordelijk werd gesteld voor het falende beleid. De stafmedewerkers probeerden nog met een kort geding hun gedwongen overplaatsing te voorkomen, maar het mocht niet baten. De rechter oordeelde begin dit jaar dat de gemeente in haar recht stond.

Van der Aa's nieuwe aanpak behelst een gedecentraliseerde opvang van nieuwkomers. De stadsdelen krijgen een actievere rol in de opvang, al zeggen de meeste stadsdelen inhoudelijk nog van niets te weten. Maar de belangrijkste wijziging is de verhuizing van het bureau BNGA naar de verderop gehuisveste dienst Bevolkingsregister.

Volgens Van der Aa kan hierdoor iedere nieuwkomer die zich laat inschrijven bij het bevolkingsregister, in tegenstelling tot de praktijk bij het BNGA, meteen worden benaderd voor een vervolgafspraak. Voorheen kregen alle nieuwkomers een brief op hun deurmat met een uitnodiging om naar het stadhuis aan de Amstel te komen. Op veel van die brieven werd nooit gereageerd, andere kwamen op het verkeerde adres aan.

Van der Aa heeft een nieuwe projectleider aangesteld die de vernieuwde aanpak moet vormgeven. In mei van dit jaar moet er een beleidsplan klaarliggen. Personen die bij het nieuwkomersbeleid in Amsterdam zijn betrokken, zeggen echter dat het falen niets te maken heeft met het ontbreken van goede ideeën voor integratie.

Volgens enkele ambtenaren kan er voor de nieuwkomers niets worden gedaan, zolang in het stadhuis een loopgravenstrijd wordt uitgevochten om persoonlijke macht. 'De nieuwkomer die hier in Amsterdam wil integreren, moest voorheen in het stadhuis na twintig meter rechtsaf slaan naar het BNGA. Nu moet hij na twintig meter links afslaan.

'Maar het beste zou zijn als de nieuwkomer om het stadhuis heen zou lopen om op het Waterlooplein te zien hoe integratie in de praktijk eruit ziet. Want daar gebeurt al jaren wat Amsterdam met al zijn miljoenen maar niet kan bewerkstelligen: integratie van culturen.'