Factcheck: komt GroenLinks stiekem met lastenverzwaring van 800 euro?

Jeroen Dijsselbloem is geschrokken van de 'ruige voorstellen' van Jesse Klaver, twitterde hij zaterdag. 'Voor veel gezinnen vrij rampzalig.' De PvdA-minister doelde op het milieubeleid van GroenLinks, dat de belastingvrije reiskostenvergoeding voor automobilisten wil afschaffen en een congestieheffing wil invoeren, een soort rekeningrijden voor wie in de spits de auto pakt. 'Telt al snel op tot 500 euro per maand voor forenzende werkende', aldus Dijsselbloem. Ook wil GroenLinks de opslag op de energierekening vertienvoudigen, wat neer zou komen op 800 euro extra per gezin. 'Stiekeme truc is dat je het niet ziet in koopkrachtplaatjes.'

Eerst de PvdA. Volgens een medewerker van Dijsselbloem bestaat de maandelijkse 500 euro aan lastenverzwaring van GroenLinks uit drie onderdelen: het schrappen van de onbelaste reiskostenvergoeding voor automobilisten, de congestieheffing en een verhoogde opslag energierekening.

De eerste twee maatregelen zijn meegenomen in de berekeningen van het CPB. Het gaat Dijsselbloem vooral om het laatste bedrag: de Opslag Duurzame Energie (ODE), een heffing om investeringen in duurzame energie te stimuleren. Die zou huishoudens volgens Dijsselbloem jaarlijks 800 euro gaan kosten. En dat zou níét te zien zijn in de koopkrachtplaatjes.

De ODE-heffing bestaat al. Uit doorrekeningen van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) blijkt dat GroenLinks de heffing van 2021 tot 2030 wil verhogen met 8 miljard - volgens de partij noodzakelijk om de klimaatdoelen te halen.

Die 8 miljard van Klaver is inderdaad niet meegenomen in de koopkrachtberekening van het CPB. Die loopt immers maar tot 2021, terwijl de verhoogde ODE pas daarna wordt geheven. De burger zal de heffing dus nog niet voelen in de komende kabinetsperiode, en daarover gaan de CPB-berekeningen. Er nog even van afgezien of GroenLinks het wel voor het zeggen krijgt op dit punt.

Waarom gaat de heffing van GroenLinks pas in 2021 in? Een voorlichter van het PBL: 'De ODE-heffing levert geld op voor subsidies, maar projecten krijgen die pas als energie wordt opgewekt. En voordat, bijvoorbeeld, een windmolenpark draaiende is en subsidie kan krijgen, ben je snel vier jaar verder.'

GroenLinks is niet de enige partij die de ODE verhoogt. Ook D66, SP en ChristenUnie willen na 2021 meer gaan heffen, hoewel niet zo rigoureus als GroenLinks. Zo is D66 voor een verhoging van 5,5 miljard euro.

Conclusie

Jeroen Dijsselbloem mag de plannen van Klaver ruig en ontwrichtend noemen. De partij zet fors in op groen beleid. Maar dat de financiële gevolgen van een extra verhoging van de ODE niet terug te zien zijn in de doorrekeningen van het CPB is geen trucje van GroenLinks. Politieke partijen maken niet alleen plannen voor de aankomende kabinetsperiode en GroenLinks is niet de enige partij die van plan is de Opslag Duurzame Energie te verhogen.