NIEUWS
Extra CDA-congres over situatie rond Omtzigt na petitie leden
Het CDA koerst af op een congres waar de partijtop verantwoording moet afleggen over de ontstane situatie rond Pieter Omtzigt. Hier kunnen de leden zich uitspreken over hoe het verder moet met de partij, nadat donderdag een notitie van Omtzigt met zware kritiek op de partijleiding was uitgelekt, en het invloedrijke Tweede Kamerlid zaterdag zijn lidmaatschap opzegde.
Vijfhonderd leden hebben een petitie ondertekend waarin om een congres wordt gevraagd. Dat is ruim genoeg om het partijbestuur te verplichten een congres uit te schrijven. Dat moet als 1 procent van de leden daar om vraagt, en wel binnen acht weken na indiening van het verzoek, wat het bestuur speelruimte geeft tot 9 augustus. Het CDA heeft volgens de laatste opgave 37.375 leden. De Stichting voor Sociale Christendemocratie is initiatiefnemer voor het verzoek om een congres. ‘Het bestuur en de partijleider kunnen hier verantwoording afleggen en de leden kunnen richtinggevende uitspraken doen’, zegt woordvoerder Henriëtte van Hedel.
Betrokken leden hopen al op een congres in het weekeinde van 10 juli. Het rapport van de commissie-Spies, die onderzoek doet naar de lijsttrekkersverkiezing en de verkiezingsnederlaag, wordt naar verwachting 6 juli aangeboden aan het bestuur. Dat rapport kan dan daar door de leden worden besproken. Een CDA-congres staat eigenlijk pas voor dit najaar op de agenda.
Niet alle CDA’ers zijn voorstander van een congres op de korte termijn. Het netwerk CDA Midvoor, een groep CDA’ers die een middenkoers voorstaan voor de partij en vinden dat het CDA te veel naar rechts is uitgeweken, wil pas na het zomerreces een congres. Midvoor vindt dat Omtzigt voldoende tijd moet krijgen om te herstellen, en dat alles in het werk moet worden gesteld hem voor het CDA te behouden. ‘Zodra het weer mogelijk is, verwachten wij van het landelijk CDA een uitgestoken hand richting Pieter Omtzigt’, zegt Bart van Horck, voorzitter van Midvoor. Midvoor wil van het partijbestuur duidelijkheid over de donatie van een miljoen euro, waarmee volgens Omtzigt invloed zou zijn gekocht in de verkiezingscampagne.
‘We moeten dit snel uitpraten’
Op sociale media melden verschillende CDA’ers hun lidmaatschap te hebben opgezegd. Volgens ingewijden zou het gaan om minstens enkele tientallen leden. Het partijbestuur wil daar niets over zeggen. ‘Wij geven onze nieuwe leden en aantal opzeggingen één keer per jaar door, in de tweede week van januari.’ Een woordvoerder kan nog niet zeggen hoe het bestuur uit de impasse denkt te komen. Wel dat interim-voorzitter Marnix van Rij veel online bijeenkomsten met leden heeft.
Onder prominente CDA’ers heeft het opstappen van Omtzigt vooralsnog geen navolging gekregen. Van de Kamerfractie heeft nog niemand gemeld het voorbeeld van Omtzigt te volgen. Ook zijn nog geen lokale en provinciale CDA-bestuurders bekend die hun lidmaatschap beëindigen.
Ayfer Koç, echtgenote van Omtzigt en voorzitter van de CDA-fractie in Enschede, zegt dat ze lid blijft ‘omdat ik lokaal mijn christendemocratische waarden met veel passie en plezier nog steeds kan verwezenlijken’. Die redenering wordt door lokale en regionale bestuurders gevolgd: men is onthutst door wat er gebeurd is, maar wil binnen het CDA aan een oplossing werken. Her en der worden spoedbijeenkomsten gehouden om de situatie van de partij te bespreken.
Gabriëlle Heine, burgerraadslid in Maastricht en kandidaat bij de Kamerverkiezingen, was opsteller van de brandbrief die twintig afdelingen enkele weken geleden naar het partijbestuur stuurden. ‘Er staan heel choquerende dingen in de memo van Omtzigt, de onderste steen moet boven’, zegt ze. Maar ook zij blijft lid. ‘Lokaal hebben we een fijne club. Ik wil me inzetten voor m’n gemeente.’ Wel vindt ze het belangrijk dat er een congres komt. ‘We moeten dit snel uitpraten.’
Ook Chris van Dam, tot voor kort Kamerlid en voorzitter van de ondervragingscommissie Toeslagenaffaire, blijft lid. Hij vindt dat het CDA een meer sociale koers moet varen. ‘In een gepolariseerde samenleving moeten er partijen in het midden blijven.’ Het ontbreekt volgens hem in de partij nog wel eens aan het vermogen de visie ‘goed op de mat te leggen’. Een congres binnen acht weken vindt hij niet verstandig. ‘Daar is meer bezinning voor nodig.’
Het CDA heeft niet uitsluitend goede ervaring met congressen. Het congres van 2010 in Arnhem, waarin het besluit werd besproken een regering te vormen met gedoogsteun van de PVV, leidde bijna tot een scheuring in de partij. In januari mondde een online congres uit in complete chaos. De Stichting voor Sociale Christendemocratie hoopt dat een ‘Omtzigtcongres’ fysiek kan worden gehouden. Heine: ‘We moeten elkaar wel in de ogen kunnen kijken.’
