Ex-commandant Van Uhm: respect voor Syriëgangers
Generaal b.d. Peter van Uhm heeft respect voor Nederlandse Syriëgangers, omdat ze opkomen voor hun idealen. Volgens hem zijn het jongeren die 'op de een of andere manier ervaren dat ze iets moeten doen om de wereld beter te maken'. Hun wereldbeeld steunt hij niet.
AMSTERDAM - Van Uhm zegt dat in de radiodocumentaire Verloren zonen - een eeuw ten oorlog, die gisteravond op Radio 1 werd uitgezonden. Met de programmamakers reisde de voormalige commandant der strijdkrachten naar militaire begraafplaatsen in de Vlaamse Westhoek om een antwoord te vinden op de vraag: moeten we trots zijn op of treuren om jonge mannen die ten strijde trekken?
In principe moeten we trots zijn, vindt Van Uhm, althans als ze uit puur idealisme zijn gaan strijden. In Syrië bijvoorbeeld tegen de onderdrukker Assad en om een einde te maken aan het lijden van vrouwen en kinderen. Hij weet dat onder Syriëgangers ook jongeren zijn die slechts het avontuur zoeken of alleen maar de behoefte hebben zich los te maken van 'de comfortzone van de familie'.
Van Uhms begrip voor de Syriëstrijders is opmerkelijk. Zijn zoon, eerste luitenant Dennis van Uhm, kwam in april 2008 op 23-jarige leeftijd om het leven in Afghanistan bij een aanslag met een 'islamitische' bermbom. Onlangs maakte de militaire inlichtingendienst AIVD bekend dat twee Nederlandse jihadi's zijn gedood bij het plegen van zelfmoordaanslagen. Een in Irak, de ander in Syrië. Volgens de dienst vormen de ideologisch en militair geschoolde strijders bij terugkeer in Nederland een veiligheidsrisico.
De programmamakers vroegen Van Uhm of hij het moeilijk vindt als zij zijn zoon gelijkstellen aan een Syriëstrijder. 'Ik kan mij voorstellen dat de gedrevenheid van mijn zoon en van zo'n jonge man best te vergelijken is. Wat niet te vergelijken is, is het beeld waar ze voor gaan', antwoordde hij. De vraag werd hem voorgelegd voordat het nieuws van de AIVD bekend werd, maar hij denkt daar nu niet wezenlijk anders over.
'Ik kan me ook niet vinden in hun modus operandi', aldus Van Uhm in een korte reactie aan de Volkskrant. Hij vindt verder dat 'te makkelijk' over hen wordt geoordeeld. 'De vraag of hun omgeving en onze maatschappij wel zijn best heeft gedaan om deze mensen in de goede richting te houden, wordt te weinig gesteld. Je moet deze jonge mensen proberen te begrijpen, anders kun je ze ook niet verder helpen. Ook in de moslimwereld in Nederland zijn er genoeg mensen die met deze vragen worstelen, niet in de laatste plaats hun ouders.'
In de documentaire wordt Van Uhm geconfronteerd met het werk van de Duitse beeldhouwster Käthe Kollwitz, wier zoon sneuvelde in de Eerste Wereldoorlog. Zowel de militaire vader als de kunstzinnige moeder proberen zin te geven aan het verlies van hun zonen, maar trekken een andere conclusie. Kollwitz wil 'nooit meer oorlog'. Van Uhm blijft respect houden voor 'jongelui die hun nek uitsteken voor een betere wereld en daarbij - als ze pech hebben - sneuvelen'.
Peter van Uhm generaal b.d.
undefined
