nieuws
Europese Commissie: prijs brandstof moet omhoog om klimaatdoelen te halen
De prijs van benzine, diesel en gas moet verder omhoog om de CO2-uitstoot in Europa aan banden te leggen. De Europese Commissie stelt voor dat de producenten van deze brandstoffen gaan betalen voor hun CO2-uitstootrechten.
Het politiek gevoelige voorstel (Brusselse ambtenaren vrezen nieuw protest van de ‘gele hesjes’) komt op 14 juli, liet Commissievoorzitter Von der Leyen dinsdag na afloop van een EU-top weten. Von der Leyen zei dat de maatregel gepaard zal gaan met ‘sociale compensatie’: geld voor huishoudens die anders de verwarming van hun huis niet meer kunnen betalen en subsidies om de aankoop van schonere auto’s te stimuleren.
De transportsector (personen- en vrachtwagens) en de bebouwde omgeving (huizen en kantoren) vallen nu niet onder het emissiehandelssysteem ETS. In dat systeem, dat wel geldt voor de industrie en elektriciteitsproducenten, betalen bedrijven voor hun CO2-uitstoot via emissierechten die ze moeten kopen. Dat moedigt aan tot schonere productiemethoden.
Om de klimaatdoelstellingen voor 2030 (minimaal 55 procent minder CO2-uitstoot) en 2050 (geen uitstoot meer) te halen, moeten volgens de Commissie de transportsector en de bebouwde omgeving ook hun aandeel leveren. Voor deze twee sectoren komt een apart ETS-stelsel, in het gewone ETS is de CO2-prijs te laag om ze tot verandering te prikkelen.
Praktisch betekent het dat de Commissie wil dat gasproducenten, alsook die van kolen en huisbrandolie, CO2-rechten kopen. Datzelfde geldt voor de leveranciers van benzine en diesel. Omdat de prijs van deze brandstoffen dan stijgt zullen volgens de Commissie de producenten, maar ook de consumenten, op zoek gaan naar schone, goedkopere alternatieven.
De Commissie denkt dat huiseigenaren eerder hun huis zullen isoleren en kiezen voor biobrandstoffen, zonne- en windenergie. Autorijders zullen kiezen voor biobrandstoffen of elektrische wagens. De energieproducenten passen daar hun aanbod op aan.
Miljarden euro’s per jaar
Om ‘energiearmoede’ te voorkomen (huishoudens die hun huis niet meer kunnen warm stoken) wil de Commissie een deel van opbrengst van de CO2-rechten in een apart fonds storten. Daaruit kunnen ook subsidies betaald worden voor isolatie en om vervuilende wagens te vervangen door schonere. Volgens betrokkenen gaat om enkele miljarden euro’s per jaar.
De details van het voorstel worden op 14 juli door Commissaris Timmermans (Green Deal) bekendgemaakt. Hij presenteert die dag naast het ETS-plusplan elf andere groene wetsvoorstellen. De Europese regeringsleiders namen daar dinsdag vast een voorschotje op. In een stevig debat eiste vooral de Poolse premier ruimhartige financiële compensatie en een laatste woord (lees: veto) over het totaalpakket.
GroenLinks-europarlementariër Eickhout vindt dat Commissie een vergissing begaat door de transportsector, huizen en kantoren onder het ETS te brengen. Hij voorziet een lange bittere strijd tussen de lidstaten, zonder enige voortgang. Bovendien zullen de EU-landen de Commissie niet toestaan de opbrengst van de CO2-rechten, die gewoonlijk naar de nationale schatkist gaan, over te hevelen naar een Europees sociaal fonds.
Volgens Eickhout kan de Commissie zich beter richten op verplichte energiebesparing (nu is de doelstelling daarvoor niet bindend) en sneller de traditionele verbrandingsmotor ten grave dragen met fors strengere uitstootnormen voor auto’s.
