Europees Hof maakt gehakt van volledige bewaarplicht
Mogen nationale overheden alle telefonie- en internetgegevens van hun burgers laten bewaren door providers? Nee, zegt het Europese Hof van Justitie nu. Deze uitspraak heeft ook gevolgen voor de bewaarplicht in Nederland, waar momenteel aan een bewaarplichtwet wordt gewerkt.
De Haagse rechtbank stelde de vorige wet vorig jaar buiten werking. Net als bij het Europees Hof was het argument toen dat het opslaan van telecomgegevens te weinig waarborgen zou bieden bij het beschermen van onschuldige burgers. Een nieuw voorstel ligt inmiddels bij de Tweede Kamer.
Volgens privacyorganisatie Bits of Freedom gaat dit nieuwe wetsvoorstel niet ver genoeg om tegemoet te komen aan de uitspraak van het Europees Hof. 'De wijzigingen van het kabinet bemoeilijken alleen de toegang tot de gegevens en gaan niet over de verplichting tot het bewaren zelf. De communicatie van onschuldige burgers wordt namelijk nog steeds opgeslagen. De Europese rechters laten het kabinet geen keuze: zolang dat fundamentele probleem niet oplost, is de wet niet toegestaan.'
Criminaliteit bestrijden
Het massaal opslaan van telecomgegevens van burgers is volgens overheden noodzakelijk om zware criminaliteit te bestrijden. Providers worden zo verplicht deze data voor lange tijd op te slaan, wat ze op hoge kosten jaagt. Bij de opsporing kan het OM vervolgens bij een provider aankloppen voor specifieke gegevens van een verdachte. Bijvoorbeeld welke sites hij heeft bezocht en vanaf welke locatie dit is gebeurd. Hiervoor is het dan wel nodig dat álle gegevens van álle klanten worden opgeslagen.
De hoogste gerechtelijke instantie in Europa, het Hof, heeft nu bepaald dat dit niet zomaar mag. De zaak ging specifiek over de bewaarplicht in Groot-Brittannië en Zweden, maar heeft gevolgen voor alle Europese landen. Landen mogen alleen datgene laten opslaan wat noodzakelijk is voor het bestrijden van misdaad, zegt het Hof. Een ander belangrijk punt is een veel strenger toezicht op het juiste gebruik van de data.
Het Hof erkent dat het af en toe noodzakelijk is dat de privacy het onderspit delft, maar dit mag niet de norm worden. Gebruiksgegevens zijn namelijk privé. Met andere woorden: bewaren van gegevens mag, maar alleen als dat gericht gebeurt.
Is dit het definitieve einde van de opslag van data? (+)
De Nederlandse rechter oordeelde eerder dat telecombedrijven geen telecomgegevens hoeven op te slaan. Een nieuwe wet is dus noodzakelijk. Lees hier vier vragen over dit besluit terug.
Gevolgen voor alle landen
De hoogste gerechtelijke instantie in Europa, het Hof, heeft nu bepaald dat dit niet zomaar mag. De zaak ging specifiek over de bewaarplicht in Groot-Brittannië en Zweden, maar heeft gevolgen voor alle Europese landen. Landen mogen alleen datgene laten opslaan wat noodzakelijk is voor het bestrijden van misdaad, zegt het Hof. Een ander belangrijk punt is een veel strenger toezicht op het juiste gebruik van de data. Het Hof vindt dat dit door een onafhankelijke autoriteit moet gebeuren.
Het Hof erkent dat het af en toe noodzakelijk is dat de privacy het onderspit delft, maar dit mag niet de norm worden. Gebruiksgegevens zijn namelijk privé. Met andere woorden: bewaren van gegevens mag, maar alleen als dat gericht gebeurt.
