EU te snel blij met bewaarde tele-data
De opslag van de telecommunicatiegegevens van ruim 500 miljoen Europese burgers speelt een belangrijke rol bij de bestrijding van ernstige criminaliteit.
AMSTERDAM - Dat concludeert Eurocommissaris Cecilia Malmström van Binnenlandse Zaken op basis van een evaluatierapport over de richtlijn die het bewaren van deze gegevens sinds 2006 verplicht. De conclusie is opmerkelijk omdat het rapport er geen statistische onderbouwing voor bevat.
In de nasleep van de terroristische aanslagen in Madrid (2004) en Londen (2005) nam de Europese Commissie op verzoek van de lidstaten een verstrekkende maatregel. Telecomproviders werden verplicht om gegevens over het verkeer van hun klanten zes maanden tot twee jaar te bewaren.
Daarmee kunnen ook uitspraken over de toekomst worden gedaan. Volgens onderzoek van het Massachusetts Institute of Technology kan op basis van de gegevens met 95 procent zekerheid worden voorspeld waar iemand zich de komende twaalf uur bevindt. Opsporingsdiensten kunnen met 90 procent zekerheid zeggen wie iemand de komende twaalf uur zal ontmoeten.
De richtlijn was direct omstreden. De Europese Toezichthouder gegevensbescherming Peter Hustinx sprak van 'de meest privacy schendende maatregel ooit genomen in de Europese Unie'. In Tjechië, Roemenië en Duitsland is de wet buiten werking gesteld nadat de constitutionele hoven van deze landen de richtlijn ongrondwettig verklaarden. Oostenrijk en Zweden hebben de wet uit privacyoverwegingen nooit ingevoerd.
Bij de presentatie van het eerste officiële evaluatierapport noemde Malmström 'imperfecties' in de wet het gevolg van de chaotische, gehaaste invoering van de richtlijn in 2006. Het rapport verwijst echter vooral naar technische problemen. Malmström, die eerder als europarlementariër nog fel tegen de richtlijn was, zegt dat haar geen grove gevallen van privacyschendingen bekend zijn.
'Ik begrijp niet waarom Malmström ontkent dat er onschuldige mensen door de bewaarplicht in de problemen zijn gekomen', zegt Axel Arnbak van de digitale burgerrechtenbeweging Bits of Freedom. 'Wij hebben een half jaar geleden al een boekje gepresenteerd met slachtoffers van de bewaarplicht. Ik heb het haar zelf gegeven.'
Arnbak is kritisch over de evaluatiecriteria van de Europese Commissie. Zo zijn de conclusies in het rapport louter gebaseerd op voorbeelden van rechtszaken waarin de telefoongegevens een doorslaggevende rol hebben gespeeld; niet op criminaliteitscijfers. Die zijn niet beschikbaar.
Volgens de activist is de bewaarplicht niet eens effectief. 'Als je met een simkaart van buiten de EU belt, kunnen je gegevens niet worden bewaard. De bewaarplicht vangt dus alleen de allerdomste criminelen, terwijl de slimme terroristen voor wie de richtlijn is ingevoerd er geen last van hebben.'
undefined
