Ester Naomi Perquin: 'Ik wil merlot van politici maar ik krijg ranja'

De vraag van de dag is: wie heeft er gelekt? Heeft u een verdachte op het oog?
'Nou, ik hoop op een onverwachte uitkomst. Wie deed ook alweer aangifte van het lek? Halbe Zijlstra? Dan hoop ik dat hij de dader is. Het braafste jongetje van de klas dat toch zijn mond niet kon houden. Deze situatie heeft iets heel filmisch, net Borgen in de polder. Ik hoop dus op een spannend vervolg. Dat diegene die lekte ook een affaire blijkt te hebben gehad met de journalist van NRC bijvoorbeeld. Het lek is uit liefde geboren, in een donkere slaapkamer.'

Wat zegt dit eigenlijk over de cultuur op het Binnenhof? Als zelfs de 'commissie stiekem' niet meer stiekem is?
'Ach, we moeten niet onderschatten hoeveel stiekeme commissies stiekem er nog meer zijn. Dit is het topje van de ijsberg en dat zeg ik niet omdat ik nou zo'n achterdochtig mens ben. In mijn tijd bij justitie (Perquin werkte als gevangenenbewaarder, red.) zag ik dat er bij justitie, politie en de AIVD heel veel rare dingen gebeuren. Maar er worden veel rampen mee voorkomen waar wij nooit iets van horen.'

Voor degene die gelekt hebben, is het einde carrière. Is dat niet overdreven? Er wordt immers constant gelekt op het Binnenhof.
'Nee, het is gelijk einde verhaal voor diegene die zijn mond voorbij heeft gepraat. Als de commissie nou 'misschien mag je het doorvertellen' heette, dan was de situatie anders. Je moet wel streng zijn, anders blijven we bezig.'

Zou u als journalist zo'n scoop direct publiceren? Ook als je weet dat er grote problemen van kunnen komen?
'Het huwelijk tussen journalistiek en politiek is tamelijk bipolair. Je moet als journalist natuurlijk kijken wat je aanricht als je zo'n scoop krijgt, maar dat is een grijs en ingewikkeld gebied. Soms denk je de intentie van het lek te kennen, maar heb je geen zicht op waar het uiteindelijk toe leidt. Hoe dan ook, je kunt hier een fantastische thriller van maken. Je moet de mensen ook hun spanning en sensatie gunnen.'

Iets anders. In Hollywood is een kentering gaande, staat vandaag in de Volkskrant te lezen. De hegemonie van de blanke man wankelt en vrouwen grijpen de macht. Iets van gemerkt?
'Ik heb wel het idee dat er iets losgebroken is voor en achter de schermen. Er broeit iets. Hollywood is de woonplaats van de Goden. Het is alsof je Hera een hoek ziet uitdelen aan Zeus. Dat is nuttig. Ook al zit iedereen daar onder de botox, miljoenen mensen kijken naar die wereld.'

Bewijs 1 van die Hollywood-revolutie: op de rode loper is het not done alleen maar naar de jurk en make-up van een actrice te vragen. Een goede zaak?
'Op de rode loper verwacht je ook dat journalisten naar de jurk en make-up vragen. Doen ze dat niet, dan zal ik misschien eens naar dat soort programma's gaan kijken. Ik ben niet in de wieg gelegd voor glitter en glamour.'

Bewijs 2: sinds dit jaar ligt er een Barbie in de winkel die regisseur is. Als we het over de macht van de vrouw hebben, welke Barbie mist nog in de schappen volgens u?
'Een dikke Barbie met grijze lokken, een bril en een roman van de Russische bibliotheek in haar handen.'

Dat is een hoop voor één pop.
'Barbie heeft altijd accessoires, toch? Bij al die barbies vraag ik me toch af wat een ander pakje uitmaakt. Ze is nog steeds het product van een uit de hand gelopen mannelijke visie van wat een vrouw zou moeten zijn. Vergeleken met Barbie zijn mijn benen veel te kort, zo kort dat ik blij mag zijn dat ze nog net de grond raken. Ik denk dat Barbie opknapt van een flinke pens. En dat ze eens gelukkig kijkt in plaats van pijpzuchtig. Is dat eigenlijk een woord?'

Vrouwen verdienen, ook in Hollywood, nog steeds minder dan mannen. Acteur Bradley Cooper belooft zijn vrouwelijke tegenspeelsters te vertellen hoeveel hij verdient zodat ze een betere onderhandelingspositie krijgen. Een voorbeeld voor andere mannen?
'Dan blijf je als vrouw dus wel afhankelijk van het vertrouwen in de man. Maar ik denk dat het kan helpen, ja. Het is bekend dat vrouwen minder goed zijn in onderhandelen dan mannen over hun salaris. Of dat klopt? Ja, ik heb het vaak genoeg gezien. Maar het is gek dat het uitmaakt of je man of vrouw bent als het om werk gaat. Je zou haast denken dat het hebben van een piemel zo erg is dat je als man gecompenseerd moet worden. En dat wij vrouwen volledig voorbijgaan aan het leed dat 'piemel' heet.'

Is er sprake van seksisme in de dichterswereld?
'Seksisme bestaat overal ter wereld, dus ook in de dichterswereld. We leven in een visuele tijd dus het helpt niet als je als dichter gebocheld en met schurft op het podium staat. Of vrouwen meer last hebben van die beeldcultuur dan mannen? Tja. Leuk, jong en fris doet het beter.'

Vrouwelijke dichters doen het anders goed in Nederland.
'Ik heb het gevoel dat de balans tegenwoordig meer doorslaat naar vrouwelijke dichters. Met vrouwen in de poëzie zit het wel snor.'

Terug naar de politiek. Politici hebben geen groot verhaal meer, schreef Bas Heijne in NRC Handelsblad. Wouter Bos komt vandaag met een weerwoord. Mist u ook het grote verhaal bij politici?
'Ik had afgelopen vrijdag Pieter Hilhorst in de uitzending van Nooit meer Slapen, hij kwam praten over zijn boek. Ik zei aan het begin van het gesprek dat ik geen journalist ben, maar wel een teleurgestelde kiezer. Omdat ik merlot wil, maar ranja krijg. Volgens Wouter Bos ben ik dus een salonpopulist.'

Volgens Wouter Bos moet je als politicus in de praktijk nou eenmaal inleveren op dat grote verhaal. Je hebt met een fractie te maken, met politieke tegenstanders in de coalitie en de uitvoerbaarheid van je plan. Heeft hij een punt?
'Wouter Bos onderschat de kiezer. De kiezer weet heus wel dat een politicus concessies moet doen, dat er offers nodig zijn. Maar je wilt de pijn die dat doet, zien. Ik wil een politicus die gaat stampvoeten of huilen omdat hij of zij het systeem net zo frustrerend vindt als ik. Zolang dat niet gebeurt, voel ik mij niet vertegenwoordigd.'

Politici leggen zich te makkelijk neer bij het feit dat concessies nodig zijn?
'Wouter Bos accepteert dat er van de 100 procent van dat grote verhaal maar 25 procent overblijft. Dan deugt het systeem niet.'

En de politieke realiteit dan? Je zit met z'n allen in een coalitie.
'De politiek selecteert mensen die overeind blijven in dit politieke systeem. Dat zijn mensen met een olifantenhuid en die een dubbele agenda hebben. Dat zijn eigenschappen die griezelig zijn, doodenge mensen. Dezelfde gezichten, dezelfde pakken, die dezelfde kant op knikken. Om Wilders er maar even bij te slepen: hij is een van de weinigen die niet in het systeem past. Alleen sluiten zijn gedachten niet bij die van mij aan.'

Nog iemand bij wie u hoop koestert?
'Als ik Jesse Klaver zie, flikkert er nog een klein beetje hoop. De meeste mensen zijn stuk-gepolijst. Het zou mooi zijn als we mensen met idealisme niet wegzetten als zwak. Helaas zijn dit altijd de mensen die niet in het team blijken te passen.'

Heeft u nog een kijktip om af te sluiten?
'Dit filmpje van Maud Vanhauwaert. Zij is een dichteres uit België en genomineerd voor de VSB-Poëzieprijs. Dit filmpje laat zien wat er gebeurt als je poëzie loslaat in de publieke domein. Daar word ik erg gelukkig van.'

Dit is aflevering 605 van de dagelijkse 4 Uur Nieuwsbreak. In deze rubriek nemen we met een interessant persoon het nieuws van de dag door.