Er moeten koppen rollen, vinden ze: nabestaanden omgekomen militairen Mali doen aangifte tegen Defensie
De ouders van twee militairen die in 2016 omkwamen bij een mortierongeluk in Mali doen volgende week aangifte tegen het ministerie van Defensie en een nog onbekend aantal Defensiemedewerkers vanwege dood door schuld.
De ouders van Henry Hoving (29) en Kevin Roggeveld (24) willen dat de verantwoordelijken voor de fatale ontploffing worden opgespoord en berecht. Defensie heeft dat volgens hen maandenlang beloofd, maar kwam daar begin februari op terug.
Tot ruim een jaar na hun dood hebben de nabestaanden van Henry en Kevin geloofd dat zij waren omgekomen door een productiefout in een granaat, waardoor het explosief per ongeluk op scherp had gestaan. 'Dat had de marechaussee zo verteld', zegt de moeder van Hoving. Het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid zette in september 2017 hun wereld op zijn kop. Volgens de Raad kocht Defensie oude munitie 'in den blinde' en hebben de verantwoordelijken het materiaal nooit laten controleren. De opslag was ondeugdelijk, de medische hulp in Mali voldeed niet aan 'de hoogste eisen van traumazorg'.
Hun advocaat Michael Ruperti neemt het Defensie kwalijk dat het ministerie zelf geen aangifte doet en ook geen namen wil openbarenvan functionarissen die een cruciale rol hebben gespeeld in de aanloop naar het ongeval. 'In het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid worden veel functionarissen genoemd die mogelijk verwijtbaar hebben gehandeld, zoals de Nederlandse militair attaché in Washington, die in 2006 een cruciale rol heeft gespeeld bij de aankoop via de Amerikanen van de partij foute granaten, terwijl in het koopcontract stond dat de veiligheid niet gegarandeerd kon worden', zegt Ruperti.
De nabestaanden aan het woord
Sinds het rapport van de OVV laat het ze niet los: de dood van hun zoons tijdens de missie in Mali is onnodig geweest. En nu willen ze dat er koppen rollen bij Defensie.
Lees hier het volledige interview met de nabestaanden.
Hij wil nu dat het Openbaar Ministerie gaat onderzoeken wie 'in strijd heeft gehandeld met de Defensievoorschriften waarna mensenlevens in gevaar zijn gekomen. Dat is gewoon strafbaar. Als blijkt dat toenmalig minister Kamp eveneens verwijtbaar heeft gehandeld, dan klagen we hem ook aan', aldus Ruperti. De nabestaanden willen ook dat de rol van de huidige secretaris-generaal Wim Geerts wordt onderzocht. Hij heeft in hun ogen onderzoek door Defensie geblokkeerd.
Strafbaar
Het is nog de vraag hoe kansrijk de aangifte is. Ruperti beroept zich op drie artikelen in het Wetboek van Militair Strafrecht, waarin staat dat het negeren van een dienstvoorschrift strafbaar is als dit 'levensgevaar' of 'de dood tot gevolg heeft'. Volgens Ruperti zijn dienstvoorschriften voor het aankopen en opslaan van munitie niet opgevolgd en zijn degenen die zich daaraan hebben schuldig gemaakt dus strafbaar. Een rechter zal zich erover moeten buigen of dit zo geïnterpreteerd kan worden. Ruperti wil het niet-militaire personeel via het gewone strafrecht aanklagen voor dood door schuld.
undefined
Er zijn vergelijkbare zaken waarin militairen zijn vervolgd en veroordeeld voor acties die in strijd zijn met de veiligheidsvoorschriften. In 2010 werd een 42-jarig helikopterbemanningslid vrijgesproken voor een dodelijk ongeval tijdens de Landmachtdagen in 2007. Eerder had hij 200 uur taakstraf gekregen. Het gerechtshof in Arnhem sprak hem alsnog vrij omdat onduidelijkheden over de regels zouden hebben geleid tot het ongeval. Twee politieagenten die betrokken waren bij de aanhouding van Mitch Henriquez zijn via het gewone strafrecht veroordeeld tot voorwaardelijke gevangenisstraffen.Defensie stelt in een reactie dat het 'de verantwoordelijkheid neemt en aansprakelijk is voor het ongeval in Mali'. Het ministerie heeft in februari nogmaals aan het Openbaar Ministerie gevraagd of het aanknopingspunten heeft voor een strafrechtelijk onderzoek. 'Het is nu aan het OM een besluit te nemen. Dat de nabestaanden zelf aangifte willen doen, is hun recht.' Defensie noemt het verder 'heel erg om te horen dat de nabestaanden niet tevreden zijn over het traject na de ongeval'. Het ministerie wil daarover graag in gesprek.
undefined
Het rommelt al langer bij Defensie
Het ministerie van Defensie heeft de veiligheid van het eigen personeel jarenlang onvoldoende serieus genomen. De militaire en politieke top besteedde te weinig aandacht aan de veiligheid en de organisatie leert onvoldoende van gemaakte fouten. Met onder meer permanente bijscholing en een onafhankelijke interne toezichthouder moet dat worden verbeterd.
Een Kamermeerderheid heeft eind 2017 groen licht gegeven aan het verlengen van de militaire missies in Mali en Afghanistan voor de periode van één jaar. Eind dit jaar wordt opnieuw besloten of de missies met in totaal bijna 400 Nederlandse militairen nog langer doorgaan.
Na een urenlang debat over het Mali-ongeluk is minister Hennis van Defensie opgestapt. De affaire was een kras op een verder vrijwel vlekkeloze carrière. In haar kielzog vertrokken ook de commandant der strijdkrachten, twee dagen voordat hij toch al werd opgevolgd door Rob Bauer.
Minister Hennis van Defensie moest een geschokte Tweede Kamer uitleggen waarom Nederlandse militairen in Mali oefenden met mortiergranaten waarvan binnen Defensie bekend was dat ze ondeugdelijk konden zijn. De oefening kostte korporaal Kevin Roggeveld (24) en sergeant der eerste klasse Henry Korving (29) het leven.
