Emotie-tv?

Ger Ackermans, eindredacteur van De Ronde van Witteman: 'Nou, goedkoop. . . niet voor ons in elk geval. Maar ook wij hebben de ervaring dat men zeer te spreken is over deelname. Het zit hem er in dat mensen hun ei kwijt kunnen, alsof je iemand over een geheim probleem in vertrouwen neemt. Dat werkt verlichtend. Je merkt dat je niet alleen staat. Wij maken ons programma overigens niet uit therapeutische overwegingen. Wel begeleiden we de mensen die hun verhaal doen zeer zorgvuldig. Er is geen programma dat zo intensief de gasten begeleidt. De redactie is elf weken bezig voor één uitzending. Mensen worden tevoren thuis bezocht en achteraf nog gebeld. Dat doen die anderen niet. Maar in programma's als Catherine zijn ze ook vooral op zoek naar one-liners.'
D. Huijbregts, directeur van stichting Korrelatie: 'In de reacties die bij ons binnenkomen, merken we geen verschil tussen bijvoorbeeld De Ronde van Witteman en Lief & Leed, al willen de media wel eens anders doen geloven. Dezelfde soort reacties, met dezelfde soort vragen of problemen. Of een item nu in vijf minuten oppervlakkig, of in een half uur diepgravend wordt behandeld. Ik ben blij dat dit onderzoek is verschenen. Maar ik ben vooral zeer geïnteresseerd in onderzoek naar al die andere series: Vesuvius, Rondom 10, Lief & Leed. Het succes van die programma's zit hem in de herkenning die ze bij veel kijkers bewerkstelligen, en in erkenning voor de mensen die hun verhaal doen. Als mensen hun probleem op tv vertellen, dan bestáát het.'
Ex-groepsleider H. was in februari te gast in De Ronde van Witteman, nadat hij van een relatie met een cliënt was beschuldigd: 'Ik ben blij dat ik er mee op tv ben geweest. Het was voor mezelf fijn te kunnen vertellen dat groepsleiders in instellingen ook valselijk van seksuele contacten worden beschuldigd. Er wordt zo negatief over groepsleiders gepraat. Ik heb na de uitzending veel leuke reacties gekregen. Sindsdien kijk ik zelf ook meer naar dat soort programma's, ook al zijn ze vaak tegelijk met voetballen op tv. Als je zelf slachtoffer bent geweest, weet je wat het voor gevolgen kan hebben.'
W. Wolters, hoogleraar klinische psychologie in Utrecht: 'Mij is niet duidelijk wat die baat inhoudt: dat je er een 'goed gevoel' aan overhoudt, dat je je hart eens goed hebt kunnen luchten? En wat zijn de effecten dan op langere termijn? Zeker, die mensen krijgen in korte tijd heel veel aandacht, en dat werkt ontspannend. Voor sommige mensen opent het de weg naar verdere hulpverlening. Ik heb zelf het idee dat die programma's te entertainend zijn. Ik heb de hele dag al te maken met problemen en kommer en kwel, dus 's avonds kijk ik liever naar een western of lees een goed boek.'
Cees Grimbergen, presentator van het IKON-programma Vesuvius: 'Ik ben het helemaal met die conclusie eens: je ziel blootleggen op tv kán een positieve werking hebben, met grote nadruk op 'kan'. Ik ben daarom benieuwd naar die 5 procent uit Diekstra's onderzoek die zegt géén positief effect te hebben ervaren: is hen iets ergs overkomen, hebben ze juist fobieën opgedaan, hoe is op hen gereageerd? Bij de voorbereiding hanteren wij altijd het schoolpleincriterium: je kunt een prachtig verhaal vertellen op tv, maar de dag na de uitzending moet je terug naar je sociale omgeving, en hoe reageert die? Vesuvius is absoluut geen emotie-tv, al vormt dat wel vaak een onderdeel van het programma. Kijk, er zijn drie soorten programmamakers op dit gebied: de journalisten, zoals bij De Ronde van Witteman en Vesuvius, de therapeuten, zoals Diekstra met Het Onderste Boven, en ten slotte de opgeklommen tweedehandsautoverkopers, zoals Lief & Leed. Catherine Keijl zit ergens tussen die laatste twee in.'
Catherine Keijl, presentator van Catherine: 'Vraagt u het mij als programmamaakster of als mens? Als presentator ben ik erg blij met dit onderzoek. Ik zeg al jaren dat het zo gaat, dus het is leuk als dat wetenschappelijk wordt onderbouwd. We proberen zo zorgvuldig mogelijk om te gaan met mensen die in het programma verschijnen, bellen een week later nog eens of ze hulp nodig hebben. Maar we zijn geen hulpverleners. Soms lopen mensen al heel lang rond met een geheim. Erover praten kan dan heel goed zijn. Ik heb zelfs eens iemand gehad die door haar therapeut hierheen werd verwezen. Die had tegen haar gezegd: ik denk dat het een enorme zelfoverwinning is als je hierover op tv durft te vertellen. En inderdaad: er was een enorme last van haar afgevallen. Als méns? Als ik heel eerlijk ben: ik zou zelf nóóit zo mijn intieme verhaal op de tv doen.'
Robin Gerrits