Emmanuel Macron paait Theresa May met tapijt van Bayeux, maar bedrijft daarmee keiharde politiek

Theresa May heeft de Fransen 50 miljoen euro toegezegd om de grens bij Calais te versterken. Ze deed dat donderdag tijdens een bezoek van Emmanuel Macron aan het Verenigd Koninkrijk. In een poging om de 'entente cordiale' te versterken, en May in te pakken, had de Franse president toegezegd het tapijt van Bayeux tijdelijk te zullen uitlenen aan de eilandbewoners. Maar achter dit gebaar gaat keiharde politiek schuil. Macron weet ook dat May met Brexit in aantocht vrienden nodig heeft, zeker nu de 'special relationship' met de Amerikanen op de klippen is gelopen.

Een ontmoeting tussen Britse en Franse leiders is altijd een delicate aangelegenheid. Neem David Cameron, die François Hollande een lunch had willen aanbieden in Blenheim Palace, totdat hij zich realiseerde dat het geboortepaleis van Winston Churchill was vernoemd naar een veldslag waar de Fransen liever niet aan worden herinnerd. Of Margaret Thatcher, die tijdens een bezoek aan de Franse hoofdstad A Tale of Two Cities voor François Mitterand had meegebracht, een roman waarin Charles Dickens de verschrikkingen beschrijft in het Parijs van na de Franse Revolutie.

Jolige Brexit-versie

En nu dus het tapijt van Bayeux, dat de onstuimige geboorte van het moderne Engeland laat zien. 1066 and all that, zoals de Britten hun geschiedenis soms luchtig samenvatten. Het was de laatste keer dat het eiland werd binnengevallen, de machtsovername van Willem III van Oranje in 1688 niet meegerekend. Met lof is gereageerd op deze geste die betekent dat Britten niet langer het Kanaal over hoeven te steken om deze geschiedenisles te zien. Niet iedereen reageerde verheugd: 'Het doek toont een Frans leger dat de Britse koning doodt,' merkte de paleo-Brexiteer John Redwood op.

The Sun had een voor de gelegenheid een jolige Brexit-versie van de 'Bye-EU Tapestry' gemaakt, compleet met 'dat lekkere ding, Macron de Galliër'. De hulpjes van May hadden er waarschijnlijk voor gezorgd dat de boulevardkrant niet in de Royal Oak lag, de pub nabij Mays villa waar de twee een door de winnaar van kookshow Masterchef bereide lunch aten.

Warme woorden

Het officiële deel van de ontmoeting vond plaats op een passende locatie, de beroemde militaire academie van Sandhurst. Passend ook omdat militaire samenwerking officieel het belangrijkste gesprekonderwerp was. De Britten, zo beloofde May, gaan Chinook-helikopters naar het Afrikaanse Mali sturen om de Fransen te helpen bij de bestrijding van jihadisten, en de Franse militairen gaan hun Britse wapenbroeders bij het beschermen van de Baltische staten tegen het Russische gevaar. Tot zover het makkelijke deel van de ontmoeting.

Hoewel de Brexit amper ter sprake kwam, kan het bezoek van Macron, de leider van Europa, moeilijk los worden gezien van de warme woorden van Donald Tusk aan het adres van de Britten. 'Denk nog een keer goed na,' had de Europese president eerder deze week gezegd, 'ons hart staat nog altijd open voor jullie.' Voor zijn Britse bezoek zei Macron: 'We zullen jullie vriendelijk behandelen.' In het Verenigd Koninkrijk bestaat de vrees dat de EU de Britten, mochten ze terugkrabbelen, het leven zuur zal maken, om te beginnen met het afpakken van de door Thatcher bedongen 'korting'.

Brexodus

Tevens leeft de verwachting dat de Fransen en de Duitsers - in weerwil van landen als Nederland, Denemarken en Luxemburg - zich keihard zullen opstellen bij de onderhandelingen over een overgangsperiode en een handelsakkoord. De voormalige Rothschild-bankier Macron zou het proces willen vertragen, in de hoop financiële instellingen vanuit Londen naar Parijs te halen. Tot nu valt het mee, met die Brexodus. Onlangs waren de Britse ministers van Brexit en Financiën in Berlijn, voor hun eigen charmeoffensief. 'Er zijn twee partijen nodig om de tango te dansen,' was de boodschap.

Maar de Fransen hebben een belangrijke troefkaart in handen: de immigranten van Calais. Reeds bij zijn campagne had Macron gezegd dat hij bereid is om de grens open te zetten als het Brits-Franse grensakkoord uit 2003 niet wordt herzien. Om een jungle nabij de Witte Kliffen van Dover te voorkomen, gaan de Britten de grensbewaking extra subsidiëren. Tevens beloofde May om 270 minderjarige Calais-migranten op te nemen, een belofte die gevoelig ligt bij haar partij. Voor de Britten is het, na de Ierse grens, een tweede aan Brexit gerelateerde grenskwestie.

Minister van Buitenlandse Zaken Boris Johnson, ook present op Sandhurst, gebruikte het Brits-Franse rendez-vous om een oud plan van hem op te warmen: een Kanaaltunnel waar auto's doorheen kunnen rijden, iets waardoor beide landen, ondanks de Brexit, dichter bij elkaar komen. Voor het aanschouwen van het tapijt van Bayeux, evenwel, hoeven de Britten te zijner tijd de grens niet meer over.

Politieke symboliek of niet, Groot-Brittannië verheugt zich op komst van tapijt van Bayeux
Het tapijt van Bayeux is een van de belangrijkste middeleeuwse kunstschatten ter wereld.

Mentale kloof tussen Angelsaksische en Europese wereld wordt steeds groter
Bestaat het Westen eigenlijk nog? Een aantal gebeurtenissen de afgelopen week maakt duidelijk hoe groot de kloof is tussen de Angelsaksische wereld, waarnaar Nederland vanouds als voorbeeld kijkt, en het Europese continent, waarop het vanouds ligt.