Eigenlijk best gezellig, zo'n watersnoodramp

Monter komen ze uit de touringcar gestapt, in windjacks, bodywarmers en op stevige wandelschoenen. Een enkeling heeft zelfs rubber laarzen uit de kast getrokken om de 'overstroming' van vandaag te lijf te gaan. Dit zijn ze dus, de landgenoten op wie Nederland kan rekenen als het misgaat. Een ernstig kijkende twintiger met nerdbril en baard, grijzende zestigers, een vrolijke blondine met een grote bos krullen. Nooit te beroerd om te helpen, zijn ze op de vroege zaterdagochtend afgereisd naar Dordrecht, sommigen zelfs helemaal uit Arnhem. Het is het cement van de samenleving, wat hier staat.

Els en Jeanne hebben weliswaar last van hun rug, dus die zullen zometeen worden ontzien bij het zeulen met de zandzakken. En Rick moet eigenlijk nog naar de wc voor de ramp wordt bestreden, kan dat effe snel? Maar verder is zijn ploeg er klaar voor, stelt teamleider Alex tevreden vast.

Vlak voor de touringcars zo'n driehonderd vrijwilligers uitspugen op het industriegebied in Dordrecht, ligt het speciale rampenoefenterrein er nog bij als een filmset zonder figuranten. Boomstammen en hopen aarde tussen de nephuisjes, een autowrak in een stijgende laag water. De in scene gezette overstroming is bedoeld als de eerste test van het burgernetwerk Ready2help. Sinds het najaar van 2014 roept het Rode Kruis Nederlanders op zich online te registreren wanneer zij bereid zijn bij ongevallen en rampen praktische hulp te verlenen. Tot nu toe hebben 5.500 mensen zich aangemeld, maar dat moeten er tienduizenden worden.

Gewone burgers

'De overheid trekt zich meer en meer terug', zegt Rode Kruis-directeur Gijs de Vries. Tegelijkertijd is de bereidheid bij gewone burgers om in actie te komen na een vervelende gebeurtenis vaak groot, weten ze bij het Rode Kruis. Dat bleek bijvoorbeeld bij de massale speurtocht naar de verdwenen broertjes Ruben en Julian in 2013.

'De eerste reactie van autoriteiten is vaak om burgers op afstand te houden', zegt De Vries. 'Met Ready2help willen we kijken hoe we het enorme potentieel van bereidwillige mensen kunnen benutten om de hulpverlening na rampen te verbeteren.'

Geregistreerden die het dichtst bij de rampplek wonen, worden als eerste opgeroepen. De vraag is natuurlijk of de burgers die zich hebben aangemeld ook daadwerkelijk komen opdraven, als puntje bij paaltje komt. Vandaar de test vandaag.

Kevin Verweij (25), een computermonteur uit Vlaardingen met een vlassig snorretje en twee gouden oorringen, knoopt een touwtje om de zandzakken die anderen uit zijn team hebben gevuld. 'Ik vind het gewoon leuk om mensen te helpen', verklaart hij zijn aanwezigheid. 'Soms loop je op straat voorbij een ongeluk en staat iedereen zo te kijken. Dan wil ik graag wat doen.'

Leger

De gevulde zandzakken worden in een kruiwagen geladen en door ict-student Rick Pistorius (24) richting de hoofdingang gereden van het zogenaamde museum dat tegen het water moet worden beschermd. Pistorius is vandaag met zijn vriendin uit Breda hiernaartoe gekomen. 'Ik vind eigenlijk dat iedereen die geestelijk en lichamelijk in staat is om te helpen bij een ramp, dat ook zou moeten doen.'

Al is het volgens Arie van Vliet, een afgekeurde Rotterdamse chauffeur van 63, 'eigenlijk gewoon schandalig' dat burgers tegenwoordig opdraaien voor hulpverlening die de overheid zou moeten regelen. 'Voor assistentie bij een overstroming zou je toch het leger moeten kunnen inschakelen? Maar ja, allemaal wegbezuinigd.'

Even verderop in de 'woonwijk' jammert een overacterende figurant om zijn kanarie: 'Mijn Pietje zit nog binnen, ik moet mijn Pietje redden!' Een oplettende vrijwilligster houdt hem op veilige afstand van zijn ondergelopen huis. Een andere acteur zit te rillen op een rollator. Twee Ready2helpers ontfermen zich over hem met hete koffie en nemen dan zelf ook maar een bakkie.

De georkestreerde ramp verloopt gladjes. Iedereen volgt keurig de instructies, er zijn genoeg planken, bezems en zandzakken, er valt geen onvertogen woord. In het echt zal het er wel wat chaotischer aan toegaan, denkt Sinan Mortaji (23), een fitnessinstructeur uit Oosterhout die ook vrijwilligerswerk doet bij de Reddingsbrigade.

Of er bij een echte ramp na anderhalf uur zand scheppen eveneens tasjes met lunchpakketten klaarstaan voor iedereen, valt misschien ook nog te bezien. Vandaag happen de deelnemers in elk geval tevreden van hun pistoletjes gezond. Eigenlijk best gezellig, zo'n watersnoodramp.