Effect griepkorrels vergt meer onderzoek

Er is nu een verhoogde activiteit omdat de griepprik in de maand zit. De komende weken kunnen mensen bij hun huisarts of bedrijfsarts terecht voor een meestal van overheidswege verstrekte griepprik. Niet alleen risicogroepen zoals bejaarden, diabetici en hartpatiënten, maar ook jongeren die niet ziek willen worden, kunnen er een krijgen.

Er wordt bij hen dood virusmateriaal geïnjecteerd dat het afweersysteem activeert. Dat is dan gereed om bij een griepinfectie het echte virus te lijf te kunnen gaan. Maar niet iedereen wil zich laten inenten. Dat is onnatuurlijk, vinden velen. Homeopathische bedrijven duiken in dat gat in de markt.

Zo brengt Lumen Pharma uit Montfoort Polyinfluenzinum 200K op de markt. Daarin zitten eveneens enkele veel voorkomende griepvirusstammen, maar dan in een extreme, homeopathische verdunning. Het is in korrelvorm. De korrels lossen op onder de tong. Uit onderzoek van de Franse producent Dolisos blijkt dat 80 procent van de slikkers geen griep krijgt in de daarop volgende winterperiode. Er is geen onafhankelijk onderzoek over de werking, erkent de importeur.

Dat is er wel voor Oscillococcinum dat Kernpharm uit Frankrijk importeert. Dat product kreeg zijn vreemde naam omdat de Franse uitvinder in de jaren dertig dacht te maken te hebben met een bacterie. In feite is het een aftreksel van het hart en de lever van een wilde eend, een dier dat berucht is vanwege de aanwezigheid van virussen.

Het extract wordt zeer sterk verdund, geheel volgens homeopathische receptuur. Die verdunning is zo extreem dat je je afvraagt hoe het in hemelsnaam kan werken. Desondanks is Oscillococcinum het meest verkochte homeopathische product in Frankrijk.

Er is in de medische literatuur heel wat over geschreven. Twee onderzoekers hebben in opdracht van The Cochrane Library de medische literatuur afgegraasd, en zeven studies nader bestudeerd. Preventie, zoals het bedrijf Boiron en in zijn kielzog Kernpharm claimt, is niet aan de orde, stellen beide onderzoekers van het Memorial Sloan-Kettering Cancer Center in New York.

Slechts twee van de zeven onderzoeken die betrekking hebben op de genezing van een griepaanval, kunnen de toets der kritiek doorstaan. Bij beide studies, een uit 1989 van Franse origine en de andere uit 1998 van een groep Frans/Duitse onderzoekers, zijn in totaal negenhonderd personen betrokken geweest. De helft daarvan kreeg korreltjes, de andere helft moest het doen met een placebo. De grieppatiënten wisten niet in welke groep ze zaten.

In 48 procent van de placebogroep was sprake van zichtbaar herstel na 48 uur, in de korrelgroep meldde 63 procent herstel. Op basis van wat statistisch gereken blijkt dat het product het aantal ziektedagen met een kwart dag reduceert, in vergelijking met de placeboslikkende groep.

Die uitkomst is een gemiddelde: het voordeel kan variëren van een uur tot een halve dag, bij een gemiddelde griepperiode van ongeveer vijf dagen.

Het is geen voordeel om van achterover te vallen. Bovendien staat of valt zo'n conclusie met de definiëring van de begrippen herstel en griep. Dat laatste wordt bijvoorbeeld gedefinieerd aan de hand van de lichaamstemperatuur, maar ook op basis van subjectieve waarnemingen zoals hoofdpijn en spierpijn.

Erg overtuigd van het voordeel zijn de onderzoekers niet. Hun algemene conclusie luidt: 'Het effect is bescheiden maar niettemin van belang. Meer studies zijn echter nodig.'

Beide Cochrane-reviewers nemen die constatering over. Ze vinden het geen tijd voor een aanbeveling. Er is eerst meer onderzoek nodig, met een groter aantal patiënten - minimaal tweeduizend - om iets significants te kunnen zeggen, vinden ze.