Eerst nog slechter, voordat het beter wordt

'Hét verschil tussen de theorie en de praktijk', zegt Dick-Jan Oly (61) over de herstructurering van de wijk, 'daar draait het om.' Oly is eigenaar van de enig overgebleven winkel in de wijk Meeuwenplaat.

Hier in de Rotterdamse deelgemeente Hoogvliet is dat verschil goed te zien. Hoogvliet begon tien jaar geleden met het afbreken van sociale woningbouw. Daar kwamen voor een deel duurdere, maar in ieder geval betere woningen voor in de plaats. Die lokten veel oorspronkelijke bewoners terug, de criminaliteit daalde, en de tevredenheid onder bewoners steeg.

Hoogvliet, eind jaren negentig synoniem met getto's, drugs en geweld, is weer een fijne wijk aan het worden. Hoogvliet is voorloper. Hoogvliet wijst de weg.

Tot zover de theorie. Want, wat duurt het allemaal lang. En wat is het leven in de tussentijd zwaar.

Die 'tussentijd' duurt in dit deel van Meeuwenplaat inmiddels een jaar of acht. In 1998 plofte de brief op de deurmat dat dit winkelblok aan de Steurweg binnen een paar jaar plat zou gaan. Maar het staat nog steeds. Dichtgetimmerd, dat wel, op de winkel van Oly en de pizza-afhaal om de hoek na. Oly weet nog steeds niet wanneer het blok plat gaat. Ondertussen ziet het er uit of er oorlog is geweest en werd hij tweemaal overvallen.

Projectontwikkelaars, woningbouwcorporaties, politici en gemeente-ambtenaren, die plannen presenteren leggen er vaak niet de nadruk op dat het eerst nog slechter zal worden vóórdat het beter wordt. Maar zo gaat het meestal wel. De sloop begint bijvoorbeeld vijf jaar later dan gepland.

In theorie is daarin voorzien. Zo legt, tijdens een persrondritje, een woordvoerder van Com.wonen uit dat vrijkomende woningen aan de Zwaanshalskade in het Oude Noorden worden dichtgetimmerd om te voorkomen dat onverlaten zich erin nestelen. Goed geregeld.

Maar dan de praktijk: was dit niet het blok dat onlangs door een klein leger moest worden schoongeveegd? Liep hier het water de buren niet over de schoenen omdat tijdelijke bewoners koperen buizen verkochten van leidingen waar de druk nog op stond?

De vertegenwoordigers van de corporatie brengen het gesprek liever terug op de culturele wijk Oude Noorden aan de Rotte, die hier moet ontstaan. En inderdaad: het klinkt heel goed. De nieuwe gemeentesecretaris bijvoorbeeld heeft alvast zijn domicilie gekozen aan het voorheen beruchte Pijnackerplein. Dat ziet er nu al prachtig uit; dit zou een heel aantrekkelijk wijkje kunnen worden.

Maar sla, zoals op zoveel plekken in Rotterdam, een hoek om en je zit weer in een gribus. En daar hebben mensen het nog gewoon zwaar. 'Zou jij hier willen wonen?', vraagt een tandeloze man retorisch, met zijn rug naar het plein van de gemeentesecretaris.

Terug in Hoogvliet zegt Oly dat hij niet te negatief wil zijn. Het gaat beter. Maar om de twee positieve zinnen ontglipt hem dat hij iets 'heel jammer' vindt. Wijkgenoot Arie Rotgans (63) is meer ontspannen. Hij heeft het proces vanuit zijn mooie nieuwbouwflat aan de Nieuwe Wetering gadegeslagen. Vanaf 1995 zag hij het beneden afglijden. 'Opwaarts duurt het nog wel vijf jaar', schat hij. 'We hebben éven een slechte periode.'