Een schepping uit chaos

Jamaica Kincaid erfde haar tuin, net zoals zij haar verleden erfde en eigende zich beide toe. Voor haar komen in haar tuin haar leven en geschiedenis bij elkaar: 'Mijn tuin is een geheugenoefening, een manier om bij het verleden te komen.'

Dat verleden ligt in Antigua, een klein eiland in de Caribische zee dat tot 1967 een kolonie van Engeland was en pas in 1981 een onafhankelijke status kreeg. Al het werk van Kincaid is doortrokken van woede over de geschiedenis van kolonisatie, slavernij en het verlies van ieder recht op eigenheid.

Het grondbeginsel van de veroverde zijn, schrijft zij, 'is dat niets met betrekking tot jou van enig belang is, tenzij de veroveraar daar anders over denkt'. En in die toestand van verloren identiteit zit zij met haar vader in de botanische tuin van Antigua, waar de Engelsen alle mogelijke planten uit de hele wereld lieten groeien, maar waar geen enkel Caribisch gewas te vinden was.

Zij vluchtte uit de armoede door au pair te worden in New York, waar zij na enkele jaren voor de New Yorker begon te schrijven. Daar begon zij zich Jamaica Kincaid te noemen, om met haar oude naam de last van het verleden kwijt te raken. Haar tuin legde zij aan bij haar huis in Vermont, dat twintig maal zo groot is als de eenkamerwoning waarin zij opgroeide.

Die tuin, die begint als een wilde verzameling perken in de vorm van een kaart van de Cariben, wordt haar eigen schepping. In het spoor van kolonisators reist ze naar China om zaden te verzamelen en achter haar eigen huis de wereld aan haar voeten te leggen.

Kincaid schrijft zoals ze tuiniert, in kronkelende zinnen die meestal uitlopen op een andere gedachte dan die waarmee ze begon, vol nuanceringen en tegenspraken. In zwakkere gedeelten is haar proza warrig en onscherp, maar op haar best is zij tegendraads, provocerend en inspirerend. Jamaica Kincaid maakt een tuin zoals God het paradijs schiep: uit chaos. En de namen geeft zij zelf.