Feiten bij de Borrel
Een rampjaar voor bioscopen, maar een opsteker voor de Nederlandse film
De bioscopen hebben veel geleden onder corona. Hoe gaat het met de rest van de Nederlandse filmindustrie?
De Nederlandse bioscopen hebben anderhalf jaar met veel teleurstellingen achter de rug. Op 15 maart 2020 gingen ze dicht. Op 5 juni mochten ze weliswaar weer open, maar met minder bezoekers die op anderhalve meter afstand moesten zitten. De opluchting was van korte duur. In november gingen de filmtheaters tijdelijk dicht, om op 15 december te sluiten voor de langste lockdown in de coronacrisis. En dat terwijl de decembermaand normaal verreweg de populairste bioscoopmaand is.
Toch brachten de lockdowns niet alleen slecht nieuws. Natuurlijk, er werden substantieel minder kaarten verkocht. Maar er was ook een Nederlandse film die 700 duizend bezoekers naar de bioscoop trok. Hoe kwam de Nederlandse filmwereld verder de pandemie door?
De gemiddelde Nederlander gaat normaal gesproken gemiddeld ruim twee keer per jaar naar de bioscoop. In 2020 gingen mensen gemiddeld maar een keer, met als gevolg 56 procent minder omzet. Dit blijkt uit het jaarlijkse rapport van het Nederlandse Filmfonds. Toch is het omzetverlies minder dan in veel andere Europese landen.
In het voorjaar van 2020 waren volgens een schatting van de Europese Union Internationales des Cinémas (UNIC) nog maar 8 duizend filmschermen open van de 200 duizend wereldwijd. Alleen in Denemarken slonk het bioscoopbezoek minder dan in Nederland, zo’n 47 procent. In Roemenië, het Verenigd Koninkrijk en Portugal bleven de meeste filmbezoekers weg. Het aantal verkochte bioscoopkaartjes nam in die landen met ruim driekwart af.
En Zweden? Het enige Europese land waar u in maart en april vorig jaar naar de film kon gaan, zag uiteindelijk 65 procent minder bezoekers.
In Nederland had de pandemie een onverwacht bijeffect voor de filmindustrie. De VS brachten veel minder blockbusters uit. Mede daardoor was het marktaandeel van Nederlandse producties in 2020 veel groter dan in eerdere jaren. In 2019 werd minder dan 11 procent van de opbrengst gegenereerd door films van Nederlandse bodem, in 2020 meer dan 21 procent.
De populariteit van de top-3 Nederlandse films zal hieraan zeker hebben bijgedragen. Met De beentjes van Sint-Hildegard wist Herman Finkers ruim 700 duizend bezoekers naar de bioscoop te krijgen. Ook April, May en June met Linda de Mol en Onze Jongens in Miami, het Nederlandse antwoord op Magic Mike, verkochten veel kaartjes.
Veel Nederlanders maakten er dan thuis maar een filmavondje van. De opbrengst van video on demand en streaming is geschat door het Filmfonds, want de Netflixen en Apple-plussen van deze wereld zijn niet al te scheutig met informatie. Aan de online filmverkoop verdienden alle in Nederland uitgebrachte producties 543 miljoen euro in 2020, een jaar eerder nog maar 392 miljoen. Dit maakte deels goed dat er veel minder kaartjes werden verkocht. Het Nederlandse filmplatform Picl deelt de opbrengst met een lokaal filmtheater. Zij verkochten op die manier bijna 30 duizend virtuele kaartjes voor Nederlandse films (en 148.521 totaal). ‘De totale filmomzet daalde wel, van 779 miljoen naar 731 miljoen, maar was nog steeds hoger dan in 2018.
De dvd-branche lijkt zelfs door een pandemie niet meer te redden. Het aantal verkochte dvd’s en blu ray-schijfjes met Nederlandse fillms daalde ook in 2020 verder. Waar dit verkoopkanaal de Nederlandse filmindustrie in 2016 nog bijna 80 miljoen euro opbracht, is dat nu nog maar 36 miljoen.
Aanvulling: Dit artikel is aangepast omdat filmplatform Picl naast 30 duizend kaartjes voor Nederlandse films ook nog bijna 120 duizend virtuele tickets voor andere films verkocht in 2020.
