'Eén keer per maand alarm is niet zo vaak'

Dertien keer kwam de Inspectie Jeugdzorg het afgelopen jaar in actie naar aanleiding van alarmerende berichten over misstanden; gemiddeld eens per maand.

'Niet extreem veel', denkt plaatsvervangend inspecteur Irene Albers. 'Natuurlijk zijn het dertien gevallen te veel, maar het was niet iedere keer zo dramatisch als bij Savanna .'

De mishandeling, met de dood tot gevolg, van de 3-jarige Savanna, door de moeder en haar vriend, zette de jeugdhulpverlening vorig jaar in een schril licht. Het onvoorstelbare gebrek aan samenwerking en het voorbijgaan aan alarmsignalen wekten ongeloof.

Het jaarverslag van de Inspectie Jeugdzorg vertelt niet een heel ander verhaal, al liep het slechts een enkele keer net zo slecht af als in het in het 'geval'-Savanna. Gebrek aan samenwerking, een gebrekkige verslaglegging, hulp die zonder plan op gang komt, kinderen en ouders die niet te horen krijgen wat er gaat gebeuren. Dat is het beeld.

Albers is niet geschrokken van de bevindingen. 'Ook uit eerdere inspectieonderzoeken bleek al dat het niet helemaal goed gaat.' De inspectie wil echter niet alleen fouten signaleren, maar ook goede ontwikkelingen. Dat instellingen halsoverkop beginnen hulp te verlenen zonder dat tevoren is vastgelegd wat er het best kan gebeuren, erkent Albers. 'Natuurlijk is het verstandiger om, als je een huis wilt bouwen, eerst een bouwtekening te maken. Maar wij zien hulpverleners die met de beste bedoelingen alvast beginnen.'

De dossiers zijn vaak mager. 'Veel hulpverleners zien papier als ballast. Ik ben er teleurgesteld over dat ze niet inzien dat het een middel is om zaken scherp te stellen. Maar er zijn ook instellingen waar na één uur vergaderen de uitkomst op twee A-viertjes wordt vastgelegd.'

De inspectie is van plan om de goede én de slechte voorbeelden bekend te maken bij de provincie, de belangrijkste financier van de jeugdzorg. Albers: 'Wij hebben geen sancties tot onze beschikking, openbaarheid is onze sanctie.'

Kwaliteitsverbetering heeft lang niet altijd met geld te maken, vindt de inspectie. Deugdelijk rapporteren, het dossier goed overdragen aan een collega en controleren of die de zaak echt heeft overgenomen, vereisen vooral een mentale omslag .

Managers die daarop toezien, zijn niet overal voorhanden, signaleert Albers. Een vraagteken zet ze bij de opleiding voor jeugdhulpverleners. 'Gelukkig zijn er veel jongeren die voor dit werk kiezen. Maar er komen steeds meer gezinnen die met een veelheid aan complexe problemen te maken hebben. Ik vraag me wel eens af of die jonge hulpverleners voldoende zijn geschoold om zulke problemen aan te pakken.'