Een idiote, agressieve toespraak van Stalin terwijl iedereen sterft van de honger
Erik van den Berg deelt dagelijks een opmerkelijk fragment uit zijn verzameling historische dagboeken.
Moskou, 9 januari 1933
Ik zou uit eten gaan met Barnes, maar Buitenlandse Zaken kondigde een toespraak door Stalin aan en dus ging onze afspraak niet door. Alle buitenlandse correspondenten waren er, met hun knappe secretaresses.
Het was net een scène uit een misdaadfilm. Overal lieden achter typemachines, een komen en gaan, de bleke Oumansky in het midden, bij elke deur veiligheidsagenten.
De toespraak werd in drie delen uitgereikt. Een idiote tekst, megalomaan en agressief. Ik vond het onwezenlijk: buiten stonden mensen in de rij voor brood, in de Oekraïne, de noordelijke Kaukasus en westelijk Siberië stierven ze van de honger. En wij in het warmgestookte hoofdkwartier van Buitenlandse Zaken. Een bende sinister ogende correspondenten die verslag doen van een krankzinnige toespraak.
Cholerton debatteerde met Oumansky, in ratelend Frans: 'Mais Stalin dit ça, Stalin dit ça!' Oumansky bladerde in Stalins tekst. Ik had veel zin er het bijltje bij neer te gooien. Buiten stonden mensen op de tram te wachten; zwarte silhouetten in de sneeuw. De Dictatuur van het Proletariaat. Kleinigheidje: iedereen sterft van de honger.
Wat mij betreft: geen dictatuur, nooit of te nimmer. Dat is wat Rusland me heeft geleerd: geen dictaten van Muggeridge. Beter zelf lijden dan anderen laten lijden. Ik ga naar bed, leeg en uitgeput.
Malcolm Muggeridge (1903-1990), Engelse journalist en satiricus. Ingekort fragment uit Like it Was - A Selection from the Diaries. Collins, 1981.
