Een handjevol Trump-aanhangers laat zich niet bang maken

‘Schatje! Kom! Kijk! Een Trump 2024 shirt!’ Terwijl Pearl Graham haar man naar het tafeltje pro-Trump shirts en petjes wenkt, en hij zuchtend haar kant op sjokt, stroomt zaterdagochtend het grasveldje voor het Capitool in Washington DC vol. Bewapende agenten staan met uitgestoken schilden klaar achter een hek. Veel journalisten, soms met bewaking, wachten met hun camera’s op de menigte. Hoewel de verwachte opkomst laag is voor deze ‘J6-rally’ – een steunbetuiging aan gearresteerde Capitool-bestormers – spookt door veel hoofden dezelfde vraag: zal deze dag wéér uitlopen op een gevecht?

Acht maanden zijn verstreken sinds Trump-aanhangers op 6 januari het Capitool bestormden. De oud-president verzette zich tegen de verkiezingsuitslag: Joe Bidens overwinning was volgens Trump een ‘Big Lie!’, en hij riep zijn aanhangers op naar het Capitool te trekken om de overwinning te claimen.

Tienduizenden Amerikanen, uit alle vijftig staten, gaven aan die oproep gehoor. Sommigen namen hun kinderen mee, rekenend op een vreedzaam protest. Maar het zou anders lopen. Een gewelddadige voorhoede brak door de politieblokkades, sloeg met hockeysticks en krukken op agenten in, verwoestte ruiten en deuren en drong het gebouw binnen. Er vielen vijf doden, meer dan honderd agenten raakten gewond. Vier agenten pleegden later zelfmoord.

Holocaust

‘Wie heeft het nieuws gezien deze week? Wie was bang om vandaag te komen?’ Cara Castronuova staat op het podium in een felgele blouse en roept in de microfoon. ‘Zóveel mensen smeekten mij om niet te komen, uit angst!’ Ze is toch naar de hoofdstad gereisd om haar steun uit te spreken voor de meer dan zeshonderd ‘politieke gevangen’ die zijn aangehouden vanwege de bestorming van 6 januari. ‘In wat voor soort Amerika leven we als mensen te bang zijn om te demonstreren?’ Het publiek klapt. ‘USA! USA! USA!’, roepen hooguit een paar honderd mensen die zijn komen opdagen.

Castronuova doet wat Trump, zijn aanhangers en Republikeinse politici al maandenlang doen: ze proberen het verhaal van de bestorming, een van de belangrijkste momenten uit de recente Amerikaanse geschiedenis, te herschrijven. De mensen achter de bestorming zijn geen geweldplegers maar ‘slachtoffers van een politiek proces’. Zelfs de Holocaust wordt erbijgesleept. Een vader vertelt dat zijn zoon zes weken vastzat en ‘zich niet mocht scheren’, en vergelijkt dat met hoe ‘joodse mensen door de nazi’s zijn behandeld!’.

Als er al gewelddadige types tussen de bestormers zaten, waren dat Black Lives Matter- en andere linkse demonstranten, houden ze vol. Niet alleen hier, maar op sociale media en conservatieve nieuwszenders als Fox News wordt dit al tijden beweerd, en kennelijk met succes: volgens een Politico-peiling uit januari geloofde 42 procent van de Republikeinen nog dat Trump tot op zekere hoogte verantwoordelijk was voor de Capitoolbestorming, in juni geloofde nog maar 30 procent dat.

De demonstratie van zaterdag mocht nadrukkelijk géén politieke bijeenkomst zijn, maar een bijeenkomst van ‘vrijheidminnende Amerikanen die opkomen voor hun burgerrechten’, zei organisator, Matt Braynard, een oud-campagnemedewerker van Donald Trump. Demonstranten kregen daarom de opdracht vooral geen pro-Trump kleding te dragen. De meesten hebben zich daar zaterdag aan gehouden. Rechtsextremistische organisaties, zoals de beruchte The Proud Boys, zijn thuisgebleven.

Donald Trump zelf had zijn aanhang zelfs opgeroepen helemaal niet naar het protest te gaan. Complottheorieën wilden dat de autoriteiten er alleen maar op zaten te wachten om mensen te arresteren.

Ook al kwamen er maar weinig aanhangers opdraven, het waren er genoeg om Trumps theorie van de ‘Big Lie’ in leven te houden. De gedachte dat niet Joe Biden, maar Trump eigenlijk de presidentsverkiezingen heeft gewonnen trekt nieuwe, ook meer gematigde aanhangers aan. Anders Bruce, een vriendelijke man uit Herndon, een dorp in Virginia is een van hen. Op de site patriots.web las hij over Ashli Babbitt, een Capitool-bestormer die door de politie werd doodgeschoten.

Babbitt wordt in Trumpgezinde kringen als een martelaar gezien, een slachtoffer, en Bruce is geraakt door die versie van het verhaal van de vrouw. ‘Ik was nooit echt super politiek, ik heb in het verleden op zowel Democraten als Republikeinen gestemd’, zegt de 30-jarige bijlesleraar. Hij draagt een rood shirt van Look Ahead America, de organisatie die deze dag organiseert. ‘Maar ik schrok van hoe er werd gesproken over het protest van 6 januari, alsof het zelfs erger was dan Nine Eleven.’

Gelooft Anders Bruce ook in de Big Lie? Daar wil hij zaterdag niets over kwijt. Deelnemers hebben instructies gekregen om zich hier zaterdag niet over uit te spreken. Televisiezender CNN peilde woensdag dat slechts 21 procent van de Republikeinse kiezers gelooft dat Joe Biden de presidentsverkiezingen heeft gewonnen, tegenover 97 procent van de Democratische kiezers. Bruce laat wel weten dat hij namens Look Ahead America inmiddels meer dan honderd vrijwilligers aanstuurt in Virginia, waar dit jaar nieuwe volksvertegenwoordigers en een nieuwe gouverneur worden gekozen.

Verkiezingen

De Big Lie-politiek van Trump is in veel Amerikaanse staten een strategie geworden en een manier om bondgenoten op belangrijke posities te krijgen. In Arizona, Michigan en Georgia heeft Donald Trump de benoeming gesteund van drie Republikeinse verkiezingsfunctionarissen die zijn Big Lie-theorie aanhangen. Hoe meer aanhangers hij op dit soort posities weet te krijgen, des te groter zal zijn kans op succes zijn, als zijn naam de volgende keer opnieuw op het verkiezingsbiljet staat.

Als William Graham, 53 jaar, eindelijk is teruggelopen naar zijn vrouw, toont ze hem met een opgetogen blik haar gloednieuwe rode Trump 2024-shirt. Vier jaar geleden vertrok Pearl, 45, vanuit Venezuela naar de VS. Ze ontmoette Graham in het restaurant waar ze als serveerster werkte, liet haar nummer erachter, ze werden verliefd. Nu zijn ze samen vanuit Florida naar de hoofdstad op vakantie. Ze wisten niets van de demonstratie, die uiteindelijk rustig verloopt en tot slechts vier arrestaties leidt.

‘Ik ben fan van Trump omdat de socialisten en democraten mijn land hebben verpest’, zegt Pearl. Haar man knikt. Hij denkt dat Trump-aanhangers op 6 januari door agenten het Capitool zijn binnengehaald. ‘Ze doen er alles aan om Trump in een slecht daglicht te stellen. Ze willen hem gewoon kapotmaken.’