Reportage
Een bloeiende seksindustie in het conservatieve Dubai
Prostitutie is er streng verboden, toch kennen de Verenigde Arabische Emiraten een bloeiende seksindustrie.
'You know I'm bad, I'm bad - you know it.' Michael Jackson klinkt keihard door de speakers van de donkere kelderbar van een driesterrenhotel in het oude centrum van Dubai.
Op een barkruk zit de Tunesische Emna (28). Ze heeft lang zwart haar en opgevulde lippen en zit verveeld over het schermpje van haar telefoon te vegen.
Emna is één van de minstens dertigduizend prostituees die in Dubai hun diensten aanbieden. Net als haar kamergenoot uit Ethiopië, de geblondeerde Negasi (24), die naast haar op een barkruk zit. Negasi werkte eerst in een supermarkt toen ze hier kwam wonen. 'Maar het leven is zo duur hier. Ik hield bijna niets over om aan mijn zieke moeder te sturen.' In een goede maand verdient ze nu 20.000 dirham (ruim 5.000 euro). 'Het is een groot geheim wat ik doe', zegt ze met een knipoog. 'Als mijn familie het wist, zouden ze het geld nooit aannemen.'
Rijkdom
Op bijzonder hoge hakken komen een paar vriendinnen uit Vietnam aanlopen. 'We helpen elkaar altijd', zegt Emna. 'Als de politie weer bezig is met arrestaties, sturen we elkaar meteen een berichtje.' Negasi fluistert: 'Het werk, die mannen, het is verschrikkelijk. Ik denk dat ik over drie maanden genoeg verdiend heb en terugga.' Op het podium begint een Filipijnse rockband te spelen. Een Duitse toerist van een jaar of 50 leunt naar voren om Negasi te vragen waar ze vandaan komt.
Dubai is het centrum van prostitutie en dé bestemming voor sekstoerisme in het Midden-Oosten. Vrouwen komen van over de hele wereld hier naartoe, vaak op een toeristenvisum, omdat ze weten dat er veel geld te verdienen is. Er wonen veel rijke mensen - zowel de lokale bevolking, de Emirati's, als ook veel expats hebben een hoog salaris. Daarbij is Dubai een trekpleister voor rijke toeristen. Anders dan in bijvoorbeeld Abu Dhabi en andere Golfstaten is er weinig olie in Dubai, dus het emiraat is al decennialang op toerisme en handel gericht. Mannen uit Saoedi-Arabië, Koeweit en Iran drinken en feesten er graag omdat dat thuis niet mag.
In de nachtclub van een hotel in Ras al-Khaimah, een ander emiraat op anderhalf uur rijden van Dubai, is de avond begonnen. Zes vrouwen in nylonjurken met felle prints lopen rondjes op het podium. Een man hangt plastic bloemenkransen om de hals van de vrouwen. Gekleurde lampen zijn op het podium gericht, de muren zijn met paars en rood fluweel bekleed en discoballen draaien rond.
De keyboardspeler zingt in het Iraaks-Arabische dialect: 'Wees niet zo wreed, Syrische vrouw. Deze man is het wachten zat. Breng je prijs omlaag. Je bent zo koppig. Je hebt zijn hart gebroken.' De mannen aan de tafeltjes in het duistere zaaltje dragen de nationale kleding: een lang wit gewaad en een witte doek op het hoofd. Ze drinken bier, sterke drank of roken een waterpijp en kijken keurend naar het podium.
Zedenregels
Niet alleen in bars en nachtclubs bieden prostituees hun diensten aan, dit gebeurt ook op websites en sociale media. Zo staan op DubaiEscorts.me en Independent Dubai Escorts advertenties van honderden vrouwen, met hun foto's, prijzen en hun telefoonnummers.
Is dit allemaal wel legaal? Nee. Prostitutie is streng verboden in de Verenigde Arabisch Emiraten en sharia-rechtbanken kunnen zweepslagen opleggen als straf. Ook toeristen moeten zich aan strikte zedenregels houden. Zoenen of affectie tonen op straat is niet toegestaan en je mag officieel geen hotelkamer of appartement delen met iemand van het andere geslacht als je niet getrouwd bent.
De wet lijkt nogal in strijd met de praktijk, gezien de schaal waarop prostitutie plaatsvindt en het feit dat de politie vaak een oogje toeknijpt. Bewoners weten: in de Emiraten mag zo veel niet, maar toch gebeurt het. Officieel is het land islamitisch, maar in de meeste wijken merk je daar weinig van. Er werken dan ook enorm veel buitenlanders, maar liefst 90 procent in de Emiraten en naar schatting zelfs 96 procent in Dubai. Bovendien bestaat zo'n driekwart van de bevolking van het land uit mannen. Veel van hen zijn alleenstaand of zonder hun vrouw gekomen. Zowel expats als de Emirati's accepteren de prostitutie, zijn er zelfs blij mee, want, wordt wel gezegd, anders zouden al die alleenstaande gastarbeiders zich alleen maar aan andere vrouwen gaan vergrijpen.
Er is nóg een reden waarom het oogluikend wordt toegelaten: geld. Als de politie hard zou optreden tegen de prostitutie, zou dat nadelig zijn voor de economie, want bars, hotels, restaurants en winkels verdienen goed aan hun klanten. Een activist uit een van de Perzische Golflanden, die informatie over schendingen van migrantenrechten verzamelt, zegt: 'Er zijn zoveel hotels waarvan algemeen bekend is dat er prostituees werken. De overheid en de uitzendbureaus zijn betrokken, ze verdienen eraan en hebben er dus geen belang bij om deze voortdurende tragedie op te lossen.'
Want achter de bloeiende seksindustrie gaan veel treurige verhalen schuil. Maandelijks krijgt de activist berichten binnen over dienstmeisjes die verkocht worden als seksslaaf direct bij aankomst in Dubai. De activist wil anoniem blijven vanwege eerdere bedreigingen na het opzetten van een website over seksuele slavernij en de publicatie van de Arabische vertaling van een documentaire van filmmaker Mimi Chakarova over sekstoerisme in Dubai.
Opvanghuis
Hoeveel vrouwen vrijwillig in de Emiraten als prostituee werken, hoeveel daartoe op een later moment besluiten en hoeveel door mensenhandelaren gedwongen worden, is onbekend, zegt Sara Suhail. Zij is directeur van de Ewa'a shelters, waar vrouwen en kinderen die slachtoffer zijn van sekshandel worden opgevangen.
Veel van hen komen uit arme families en zijn laagopgeleid. Ze kregen in de meestal arme Aziatische of Afrikaanse landen waar ze vandaan komen een aantrekkelijk aanbod voor een baan als receptionist of secretaresse met een goed salaris, legt Suhail uit vanuit haar kantoor in het opvanghuis in een buitenwijk van Abu Dhabi. 'De vrouwen worden hiernaartoe gelokt door mensenhandelaren, vaak is dat een vriend of familielid en vermoeden ze niets.'
Dat was ook het geval met de 19-jarige Madina uit Oezbekistan. 'Mijn beste vriendin was met haar moeder naar Abu Dhabi verhuisd', zegt ze zachtjes, spelend met een rozenkransje in een kamer van het opvanghuis. Thuis had ze een slechtbetaalde baan in een wasserette. 'Ze zei dat er ook werk voor mij was. Ik dacht dat ik hier mijn middelbare school kon afmaken.'
Al snel bleek dat haar vriendins moeder andere plannen had. 'Ze had een oude man uit Afghanistan voor mij gevonden. Gelukkig raakte hij me niet aan toen ik ging huilen.' Hij gaf de moeder geld om de kosten die ze voor haar ticket, visum en verblijf had gemaakt te betalen. Maar ze liet het meisje niet gaan. 'Kort daarop had ze het over een andere man die een maagd wilde.' Madina slaagde er echter in om de sleutels uit de tas van de moeder te halen en te ontsnappen. Een vrouw vond haar huilend op een bankje en bracht haar naar het opvanghuis. De moeder en dochter zitten nu in de gevangenis.
'We proberen vrouwen altijd te overtuigen aangifte te doen', zegt Sara Suhail. 'Maar vaak zijn ze bang dat de mensenhandelaren of pooiers wraak nemen.' In 2014 begonnen slechts vijftien vrouwen een rechtszaak. De medewerkers helpen de vrouwen ook om in de Verenigde Arabische Emiraten een andere baan te vinden, maar de meesten willen zo snel mogelijk terug naar huis. Zo ook de twee Nigeriaanse vrouwen die met bedrukte gezichten zitten te breien voor de tv in de woonkamer van het opvanghuis.
Sinds in 2006 een wet aangenomen is die mensenhandel strafbaar stelt, zijn er in de emiraten Dubai, Abu Dhabi, Sharjah en Ras al-Khaimah opvanghuizen voor slachtoffers van sekshandel geopend. Sinds twee jaar is er ook een voor mannen in Abu Dhabi, maar daar heeft nog niemand verbleven.
Het aantal slachtoffers dat in de opvanghuizen onderdak krijgt, daalde de afgelopen jaren. Sinds de opening vonden nog geen 250 vrouwen en kinderen er onderdak. Volgens de directeur komt de daling door de inspanningen van de overheid tegen mensenhandel. Zo zijn sinds vorig jaar slachtoffers niet langer strafbaar en kunnen mensenhandelaren nu straffen tot 20 jaar cel krijgen. Maar veel vrouwen kennen hun rechten niet en durven niet bij de autoriteiten aan te kloppen.
Biercafé
Volgens Rothna Begum, onderzoeker bij Human Rights Watch, is het aantal slachtoffers dat hulp krijgt en het aantal vervolgingen veel lager dan je zou verwachten in een land waar veel sekshandel is. 'De autoriteiten zouden pas echt wat bereiken als er meer vervolgingen waren', vindt ze. Ze wijst erop dat buitenlandse arbeidskrachten vanwege het visasysteem vastzitten aan hun werkgevers voor de periode van hun contract. Als ze eerder ophouden, zijn ze illegaal in het land en komen ze vaak in situaties terecht waarin ze worden uitgebuit.
Het is bijna middernacht en Kevin uit Kameroen werpt een blik door het kijkgaatje van de deur. Hij herkent de drie jonge vrouwen uit Afrikaanse landen die even pauze komen nemen van hun werk en laat ze snel binnen. Ze ploffen neer op de bank in zijn illegale biercafé, gevestigd in een eenkamerappartement zonder ramen in Deira, het oude centrum van Dubai, waar vooral Aziaten en Afrikanen wonen. Hij gaat verder met bananen bakken in het kleine keukentje. Een grote kakkerlak kruipt voorbij.
Naast de vrouwen zit een 46-jarige Amerikaan, met snor en grijs haar in een staartje, die iedereen 'Cowboy' noemt. Hij verdient zijn geld door prostituees te helpen de bars waar ze klanten oppikken binnen te komen. 'Iedereen weet van de prostitutie', zegt hij, een flesje bier openend - het hierheen gesmokkelde bier is heel wat goedkoper dan in de bars met vergunning. 'De bars betalen de overheid zodat ze ermee kunnen doorgaan.'
Baingama, een vrouw van 20 in een strak jurkje met legermotief, gaapt en staat op om weer de straat op te gaan. 'In Dubai kun je heel veel geld verdienen', zegt ze met flauwe glimlach. 'Ik wil in Oeganda land kopen en een huis bouwen.'
De Amerikaan vertelt dat hij een paar maanden geleden samen met meer dan tweehonderd Afrikaanse prostituees werd gearresteerd. 'Die lui van de geheime dienst zeiden: we weten alles van je, kom bij ons werken als spion. Ik zei, ik weet niets. Dezelfde dag werd ik vrijgelaten en de vrouwen werden terug naar hun landen van herkomst gedeporteerd.'
De prostituees en zeker hun klanten worden meestal met rust gelaten, voegt de Amerikaan eraan toe. 'Soms komen ze in ruil voor seks met agenten vrij. Huilen werkt vaak ook.'
De namen van de prostituees en Kevin zijn gefingeerd om hen te beschermen.