Dwars door China - Dag 19 - Een merkwaardig museum

Als je uit de woestijn Korla binnenrijdt, kom je door de nieuwbouwwijken die bij een snel groeiende oliestad horen. Korla is het Houston van China, uitvalsbasis van de staatsfirma's die de energierijkdom van Xinjiang exploiteren. Tussen al die nieuwbouw staat een merkwaardig museum.

Het is een niet te missen gebouw, een kolos van graniet en beton in de vorm van het soort wachttoren dat de Chinese keizers aan de randen van hun rijk optrokken om de barbaren buiten de deur te houden.

De vorige keer dat ik in Korla was, zo'n twee jaar terug, zou het museum elk moment open gaan. Maar het is nog steeds dicht. We kunnen naar binnen door een zijdeur die open staat. Er scharrelen een paar werkvrouwen rond. 'De gemeente maakt geen geld over naar de aannemer, daarom is het museum nog niet open', zegt een woordvoerder.

Beneden lijkt alles klaar. Het museum is door de staat opgericht om het verhaal te vertellen van de Chinese aanwezigheid in Xinjiang. Dit territorium is eigenlijk altijd van ons geweest, en de lokale stammen zijn daar altijd heel blij mee geweest, is kort samengevat de boodschap van de uitgestalde foto's, teksten en beeldengroepen.

Propaganda en geschiedvervalsing uit de oude doos - Peking schrikt er ook anno 2012 niet voor terug als het meent dat het landsbelang in het geding is.

Weggebulldozerd
Korla is een modelvoorbeeld van de sinificatie van Xinjiang. Er is bijna niets meer over van de oude Oeigoerse wijken, de lage, met lichtbruin leem gepleisterde huizen en doolhoven van stoffige stegen zijn bijna allemaal weggebulldozerd. Het nieuwe Korla oogt als een doorsnee Chinese stad: hoge flats, brede straten, barse overheidsgebouwen, kraak noch smaak.

Bij een resterende oude bazaar zie je nog hoe het er vroeger uitzag aan de rand van de Taklamakan: rommelig centraal-Aziatisch, bakkers die op de stoep in plompe kleiovens hun naar knoflook geurende broden bakken.

Op een braakliggend terreintje tussen de flats, onder doeken die de harde zon moeten weren, overleven nog wat groentestalletjes en een terrasje, waar kommen yoghurt met schaafijs en siroop worden verkocht.

De televisie staat op een Indiase zang- en dansfilm.
Een deel van de platgegooide oude wijk is door het gezag benut om een reusachtig hoofdkantoor van de veiligheidspolitie neer te zetten. Het betonnen machtsvertoon van Peking torent hoogt boven de minaretten van de moskee uit.

Op een sjofel terrasje bij de rivier zitten Oeigoerse mannen aan het Wusu bier. De snack bestaat uit hardgekookte eieren, die in verrassend hoog tempo soldaat worden gemaakt. Rehmat van 24 is net vader geworden, echt werk heeft hij niet, hij leeft nog van het geld van z'n vader en moeder. Wat hij van de Chinezen vindt? Hij maakt een afwerend bewaar.
'Dat weet ik niet'.

Volgende keer: Omhoog, de Hemelbergen in

_{Hans Moleman is correspondent voor de Volkskrant in China. Hij maakt een afscheidsreis door het land en doet daarvan verslag op Volkskrant.nl}