Duitse zaaddonor mogelijk verplicht te betalen voor kind

BERLIJN - Een zaaddonor van een lesbisch paar dreigt in Duitsland de onderhoudskosten van hun kind mee te moeten betalen, ook al was dat van tevoren niet met hem afgesproken. De verouderde wetgeving rond het donorschap blijkt de claim van de moeder mogelijk te maken.

De vader, de leraar Klaus Schröder (52), zegt deze week in weekblad Der Spiegel dat hij zijn zaak voor de rechter wil brengen. Het zou de eerste keer zijn dat in Duitsland een dergelijke zaak voor het gerecht komt. De zaak kan grote consequenties hebben - niet alleen voor zaaddonoren en moeders, maar ook voor spermabanken en andere betrokkenen.

De kwestie ontstond een jaar geleden toen Schröder door de moeder ineens gevraagd werd de kosten voor zijn nu 3 jaar oude zoon mee te dragen. Hij weigerde, en ontving in februari een brief van de advocaat van de vrouw waarin van hem een maandelijkse bijdrage van 270 euro werd verlangd.

In Der Spiegel vertelt Schröder hoe het donorschap tot stand kwam. In 2005 las hij een advertentie waarin een lesbisch paar een zaaddonor zocht. Schröder was destijds alleen, maar wilde wel een kind. Hij ontmoette het paar, en na enkele ontmoetingen werd besloten tot het donorschap.

Met de moeder was afgesproken dat hij geen onderhoudskosten zou betalen. Zelf zou hij geen geld ontvangen voor het afstaan van zijn zaad. Volgens de moeder is de afspraak toen gemaakt omdat ze bang was dat hij aanspraak op het kind wilde maken. Nu wil ze de verantwoordelijkheid echter delen, en wil ze dat hij het vaderschap erkend.

De kansen liggen niet gunstig voor Schröder. De gemaakte overeenkomsten blijken voor de wet niet geldig te zijn. In Duitsland staat het 'welzijn van het kind' bovenaan in het familierecht; een vader moet meebetalen aan het kind. Die plicht verdwijnt alleen als de partner van de moeder het kind adopteert. Het lesbische paar moet daarvoor getrouwd zijn.

Al jaren roepen Duitse artsen en juristen op tot een aanpassing van de wet. De Duitse jurisprudentie rond zaaddonorschap is de afgelopen decennia nauwelijks aangepast aan de veranderde maatschappelijke en medische situatie.

Voor alle partijen zouden er moeilijkheden zijn: zo geldt voor vrouwen het probleem dat de vader aanspraak op het kind kan maken. Anoniem donorschap geeft ook problemen, aangezien sinds een wetsaanpassing in 1989 ieder kind het recht heeft te weten wie zijn vader is.

Volgens Schröder is de verhouding verslechterd toen hij zelf alsnog kinderen kreeg. Volgens de moeder heeft de man sindsdien minder interesse in zijn zoon, die hij vroeger maandelijks bezocht.

Schröder bestrijdt nu de vader te zijn. Mocht dat alsnog worden vastgesteld, volgt een rechtszaak. Want, zo zegt hij in Der Spiegel: 'Moeders mogen met zaaddonoren niet zo omgaan zoals mij nu overkomen is'.