Druk is het nieuwe dom

Druk is het nieuwe dom. De Britse auteur van de bestseller 'Busy' vermijdt het D-woord dus soepeltjes als hij per sms probeert onze afspraak voor een telefonisch interview te verzetten ('Running significantly late, hate to do this'). Maar ik heb zijn boek uit, dus we moeten streng zijn. Gaat niet gebeuren, Tony. Ook hier doen we nu het belangrijkste eerst.

Crabbe is bedrijfspsycholoog en schreef zijn boek als zakelijke zelfhulp voor het soort werknemers dat hij goed kent uit de wereld van de multinationals waarvoor hij werkte, zoals Microsoft en Disney. Maar 'Busy' slaat overal aan. Het omslag van de Engelstalige editie heeft bloedrode letters en de ondertitel 'How to thrive in a world of too much'. De Nederlandse vertaling 'Nooit meer te druk' mikt op vrouwen: pastel en roze op het omslag en de uitgeverspitch 'Wat Marie Kondo doet voor je huis, doet Tony Crabbe voor je hoofd en je leven'. (Kondo: de Japanse opruimgoeroe, van wie je alles wat 'niet vrolijk' maakt moet weggooien).

Als we elkaar dan toch spreken, hij vanuit Spanje, waar hij woont, blijkt Tony Crabbe nog onwetend van de Kondoconnectie. Hij roept 'Super!' en begint over de Britse marine. Waar ze ontdekten dat 'de schepen dieper in het water lagen, omdat het personeel in de loop der jaren steeds meer spullen mee aan boord nam'. Zo gaat het met onze toegenomen bezigheden ook, zegt Crabbe, niet zonder drama: 'We zijn langzaam aan het zinken.'

Voor motiverende lectuur moet je het type zijn, zoals voor damesbladen en monter groepsgevoel in gymklasjes. Maar Crabbe geeft toch wel nuttige tips, die zoals de beste adviezen trouwens enorm voor de hand liggen. Doe vooral veel niet, is de strekking. Multitasking en timemanagement helpen niet, zelfbeheersing wel. Kies. Bekijk berichtjes en e-mails op geplande tijdstippen en niet vaker. Weet dat het na afleiding 16 tot 27 minuten kost om die lekkere, diepe concentratie te hervinden. Want aandacht kost moeite ('Net als gelukkig zijn trouwens'). Druk doen is kortom vaak de gemakkelijke weg.

Crabbes voornaamste richtlijn: verricht je belangrijkste werkzaamheden altijd eerst. En vrouwen kunnen dat volgens hem niet.

Veel succesvolle mannen, zegt Crabbe, hebben talent voor gemakzucht: ze beginnen met het voornaamste en de rest komt dan later wel. Of gewoon niet. Vrouwen draaien eerst nog dat wasje, vegen de kruimels van tafel, mailen de juf en pas daarna kunnen ze ruimte in hun hoofd maken, of zoiets, voor het echte werk van de dag. Zo komt het Sociaal Cultureel Planbureau dan aan een heel rapport over 'emotiewerk' van vrouwen. Tony Crabbe was in Nederland toen dat in de krant stond en noemt het 'Women's Day stuff'. Hij raadt vrouwen aan de volgorde gewoon ook eens om te gooien. 'Het iedereen naar de zin willen maken is ook maar een uitvlucht.'

Een opwekkende gedachte. Ik breng dat thuis nu in de praktijk en het werkt vooralsnog uitstekend. Maar mijn kinderen kunnen al best veel zelf en ik ben ook geen mantelzorger. Crabbe zelf bedankt in het voorwoord van de Engelse editie nota bene zijn vrouw Dulcie met de woorden 'you have given up such a lot to allow me to do this'. Dat is in de Nederlandse editie slim geschrapt. Werkt Dulcie eigenlijk? Dulcie werkt. Schuldbewust: 'En ze doet de kinderen.'

Ik begin over zakenvrouw Arianna Huffington van The Huffington Post, waar Crabbe ook voor schrijft. Die is tegenwoordig ook luidruchtig vriendjes met onthaasting. Ze schreef net het zelfhulpboek Sleep Revolution over het nut van - je moet er maar opkomen - goede nachtrust. Dit terwijl in Amerikaanse media alle afmattende details zijn te lezen over het rigide werkklimaat waaraan la Huffington haar medewerkers blootstelt. Crabbe heeft haar nog nooit ontmoet, maar begrijpt de hint. Hij krijgt 'inderdaad ook wel het verwijt' dat hij mensen te veel zelf verantwoordelijk houdt voor hun drukte, en niet de omgeving waarin ze moeten functioneren.

Zo is 'Busy' niet bedoeld, bezweert hij. Crabbe wil ons 'de controle' over ons leven teruggeven, en bedrijven zouden werknemers daar uit puur eigenbelang maar beter bij kunnen helpen: 'De computerchip is af. Gebrek aan aandacht is nu echt de grootste rem op vooruitgang'.

_{reageren? m.oostveen@volkskrant.nl}