Droom van politieman Ferry Bakx eindigde in noodlottige climax

Een onbedoelde dode, tijdens een onbedoelde roofoverval. Dat was het beeld dat deze week ontstond tijdens de rechtszaak op Bonaire rond het gewelddadig levenseinde van de Nederlandse politieagent Ferry Bakx. Een drama waarin de vlammen van de hel die Venezuela heet oversloegen naar het paradijs.

Dat paradijs, de 'bijzondere gemeente' van Nederland die Bonaire sinds 2010 is, was de plek waar Ferry Bakx (45) eind 2012 met zijn partner was neergestreken. De vroegere verkeerspolitieman uit Rijsbergen ging werken bij het korps op het Caribische eiland. Maar het stel droomde ook van een toekomst in het toerisme.

In dat toerisme, zo stond te lezen in de advertentie voor een huis dat Bakx en zijn partner verhuurden, stond 'de veiligheid' van bezoekers centraal. Maar voor de agent zelf kwam op de avond van 17 augustus 2016, door een ander soort bezoekers dan toeristen, een bruut einde aan zijn leven.

Roofoverval

Bakx had die avond dienst. Rond tien uur kwam een bericht binnen over een roofoverval op een huis in een van de duurdere woonwijken van Bonaire. Samen met een collega, en zonder een kogelwerend vest, ging de Nederlandse agent erop af. In het huis bleken de zes overvallers, mannen uit Venezuela, nog aanwezig.

Deze week stond dat zestal, samen met een Bonaireaan die de groep illegaal naar het eiland had gebracht, terecht in een tijdelijk tot Hof ingerichte vergaderzaal van het sportcentrum op het Caribische eiland. Rechter Marije van den Enden, die elke komma van het strafdossier kende, leidde de verdachten in een door haar strak geregisseerde opvoering naar de climax van 'het schietincident'. Daarna kwam zelfs een katharsis, waarin elk van de mannen, al dan niet in tranen, zijn diepe berouw toonde.

In het drama bleek het om meer te gaan dan een ordinaire overval door mannen die nog helemaal niet of nauwelijks over een strafblad beschikten. Bij het verhoor van de verdachten klonk op de achtergrond het verhaal door van de steeds wredere wereld in Bonaires grote buurland Venezuela.

Het is een wereld van mensensmokkel, drugshandel en verboden wapenbezit. Maar ook een wereld waarin, zo maakten de jonge kerels vanaf hun strafbank duidelijk, door de huidige politieke en economische ellende een normaal en fatsoenlijk leven haast onmogelijk lijkt te zijn. 'Er is nog geen paracetamol te koop', aldus een van de verdachten. 'Niemand heeft nog iets.'

Steenrijke familie

Rachyt Dual S. (41) uit Bonaire legde vorig jaar contact met de Venezolaan Chanon Jhosman R. (34). R. zou naar het eiland komen met wapens en twee kilo cocaïne. Maar S. had voor R. en zijn vijf kompanen nog een ander plan: een overval op het huis van de vermeend steenrijke familie De Jongh, waar voor een half miljoen dollar aan geld en spullen te halen zou zijn.

Het plan voor die overval werd opgeschort. Maar S. was gefrustreerd dat het niet lukte de drugs snel te verkopen en dwong de zes mannen, zo zeiden althans de Venezolanen, om dan eerst maar een gemakkelijk, oorspronkelijk niet bedoeld doelwit te nemen: het huis van de familie Van Dijk.

Hij behandelde ons alsof wij 'zijn soldaten' waren, zo verklaarde een van de verdachten. S. vervoerde het zestal, maar nam zelf niet aan de overval deel. De Venezolanen onderstreepten dat zij geen idee hadden wat zij in huis zouden aantreffen. Er bleken zes bewoners aanwezig te zijn. De overvallers hadden hun vuurwapens op zak. Geladen met kogels.

De uitvoering van de overval verliep chaotisch. Wat de Venezolanen niet hadden gemerkt, was dat een vrouw die als huishoudster werkte en op de eerste verdieping een kamer had, haar telefoongesprek met een vriendin 'open' liet staan. De vriendin hoorde dat er van alles mis was en waarschuwde iemand, die de politie belde.

Climax

Zo kwam Ferry Bakx bij het huis terecht. Als de melding later was gekomen, zouden de overvallers waarschijnlijk verdwenen zijn. En zou Bakx nog leven.

De noodlottige climax kwam toen de agent een van de overvallers, die probeerde te vluchten, bij een hek staande wilde houden. Bakx zou een stok in handen hebben gehad. Maar de 21-jarige verdachte Nitzael Padilla G. zag Bakx niet alleen struikelen, maar ook naar zijn dienstwapen grijpen. Daarop reageerde hij naar eigen zeggen in blinde paniek.

'Ik dacht dat hij op mij, of op mijn neef zou schieten', zo verklaarde een snikkende G. 'Zoals ze dat doen in Venezuela. Daar schiet de politie om te doden. Het is nooit mijn bedoeling geweest om dit te doen. Het ging allemaal zo snel. Ik dacht dat hij zijn wapen al in handen had.' G. vuurde een salvo van acht kogels. Eén ervan trof Bakx in de rug. En andere kogel ketste af op de ondergrond en kwam in zijn hoofd terecht. De agent overleed kort na aankomst in het ziekenhuis.

In haar requisitoir zei officier van Justitie Antoinette Doedens dat de verdachten hun spijtbetuigingen slechts 'de schijn van authenticiteit' hadden gegeven. Zij eiste 25 jaar gevangenisstraf voor P., de schutter. De Bonaireaan S., volgens Doedens 'het brein', kreeg een eis van 20 jaar. De Venezolaan R. hoorde 18 jaar tegen zich eisen. Tegen de andere vier verdachten zijn straffen van 15 en 16 jaar gevraagd. Zware straffen, na de dood van 'een agent die zijn leven in dienst stelde van anderen', aldus Doedens.

'Ik hoopte hier op een betere toekomst dan Venezuela mij kon geven', zei de jonge schutter G. Maar op Bonaire bleek voor hem precies het omgekeerde te gebeuren. Net als voor Ferry Bakx.

De uitspraak is waarschijnlijk over drie weken.