Drie maanden uitstel van betaling huur voor rijksmusea

Vanwege de coronacrisis heeft Minister Ingrid van Engelshoven van Cultuur de inning van deze huren opgeschort. De D66-bewindsvrouw roept provincies en gemeenten op hetzelfde te doen.

Talloze musea hebben liquiditeitsproblemen. Doordat zij hun deuren moesten sluiten, zijn zij al hun publieksinkomsten kwijtgeraakt. Veel musea zijn gehuisvest in een gebouw dat eigendom is van de overheid. Vaak betalen zij marktconforme huren, waardoor zij de komende drie maanden veel geld in kas kunnen houden.

De minister heeft daarnaast besloten dat de subsidies van het Rijk voor het derde kwartaal van dit jaar nu al kunnen worden overgemaakt. Dit geeft financiële lucht aan de bijna negentig instellingen die onder de zogeheten basisinfrastructuur vallen. Ook gemeenten kijken, aldus een brief die Van Engelshoven vrijdag aan de Tweede Kamer stuurde, of zij voorschotten kunnen geven. Alle overheidssubsidies blijven gewoon doorlopen. Instellingen worden niet gekort als zij dit jaar hun afgesproken prestaties niet halen.

Tickets terugbetalen

Deze nieuwe maatregelen voor de cultuursector komen bovenop het ongekende pakket aan steunmaatregelen dat het kabinet op 17 maart aankondigde om de economie en de werkgelegenheid overeind te houden. Ruim twee weken geleden had regeringspartij D66 het kabinet in een motie opgeroepen om met extra maatregelen voor de cultuursector te komen, onder meer omdat circa 60 procent van deze sector uit zzp’ers bestaat. Zij lijden veel financiële schade door de coronacrisis. De motie was door vrijwel de hele Kamer aangenomen.

De minister werkt nog met enkele collega’s aan een ‘mogelijke oplossing’ van het probleem dat volgens de wet tickets moeten worden terugbetaald als evenementen, voorstellingen en exposities zijn afgelast. De organisatoren zouden daardoor enorm inkomensverlies leiden. Het kabinet zoekt nu uit of zij de terugbetaling in de vorm van vouchers mogen gaan doen.

De D66-bewindsvrouw betreurt het verder dat ‘door niet eenduidige communicatie vanuit de rijksoverheid’ onrust is ontstaan in de sector over de duur van de afgekondigde maatregelen. Veel culturele instellingen hebben tot 1 juni alles afgezegd, terwijl later bleek dat zij maar tot 6 april verplicht zijn hun deuren te sluiten. Dinsdag neemt het kabinet een nieuw besluit over de periode na 6 april.

Lucht

De maatregelen voor huuruitstel en vooruitbetaalde subsidies gaan naast de algemene maatregelen van het kabinet zeker lucht geven, maar het is nog niet af, zegt Marianne Versteegh in een eerste reactie. Zij is algemeen secretaris van Kunsten 92, de koepelorganisatie van de culturele sector. ‘Op korte termijn helpt dit, maar op middellange termijn is er nog veel meer nodig. De uitgestelde huren moeten immers op een gegeven moment alsnog worden betaald’.

Om op korte termijn liquiditeitsproblemen bij instellingen, bedrijven en zzp’ers te voorkomen moet er ‘een robuust krediet- en overbruggingsfonds komen’, stelt Versteegh. Ze wil daar nog geen bedrag voor noemen, omdat de schade nog wordt geïnventariseerd. Naast het kabinet kunnen daar ook fondsen van het rijk en particulieren aan bijdragen. ‘Je kunt je zelfs een gironummer voor een inzameling voorstellen. Het gaat echt om een heel brede sector; er valt ook veel creatieve industrie, erfgoed, cultuureducatie en amateurkunst onder.’

Geen vuist op tafel

De oproep van de minister aan instellingen en opdrachtgevers om contractafspraken met zzp’ers na te komen, is veel te zwak, vindt Kunstenbond-directeur Anne-marie Harmsen. ‘Ze had hier met de vuist op tafel kunnen slaan. Ze is subsidieverstrekker, dus kan ze dit verplichten.’ De maatregelen zijn volgens haar te veel gericht op de instellingen, aan de individuele makers en freelancers is maar één aparte zin gewijd. ‘Het was niet moeilijk geweest. Zoals ze allerlei verplichtingen aan de subsidieontvangers opschort, had ze deze ook kunnen vastleggen.’

De eerste ervaringen van zzp’ers met het aanvragen van inkomenssteun bij de gemeentelijk loketten vallen ook niet mee, hoort Harmsen van de leden van haar vakbond. ‘Daar wordt toch gewoon gevraagd naar bankafschriften en inzicht in vermogen, terwijl de tegemoetkomingen daar onafhankelijk van zijn. Hier doen plaatselijke ambtenaren hun eigen dansje, terwijl het een centraal afgekondigde maatregel is.’

De brief van de minister van Cultuur richt zich opvallend genoeg vooral op de gesubsidieerde wereld, zegt Willem Westerman van de Vereniging van Evenementen Makers (VVEM). ‘Ik zie dat de regeling voor tegemoetkoming aan getroffen ondernemers voor allerlei bedrijfssectoren is geopend, zoals bioscopen en dansscholen. Maar evenementen ontbreken daar. Als dat klopt, schiet de brief tekort.’