Drie deskundigen zijn genoeg, vindt de rechter

AMSTERDAM Geert Wilders mag in zijn strafzaak drie islamdeskundigen oproepen. Dat heeft de rechtbank in Amsterdam woensdagmiddag bepaald. Het verzoek nog vijftien andere deskundigen te horen, werd afgewezen. Wilders reageerde boos en teleurgesteld op de beslissing. ‘De rechtbank is niet geïnteresseerd in de waarheid en in een eerlijk proces.’ Zijn advocaat Bram Moszkowicz sprak van ‘een fragmentarische motivering’.

Wilders wordt verdacht van groepsbelediging en aanzetten tot haat en discriminatie wegens godsdienst en ras. De PVV-leider wilde achttien personen in drie categorieën horen: rechtsgeleerden, geleerden in de islam en de Koran, en islam-ervaringsdeskundigen. Moszkowicz verdedigde die verdeling twee weken geleden met de toelichting dat Wilders wil onderbouwen dat de islam intrinsiek kwaadaardig is. Daarom wilde hij ook Mohammed B., de moordenaar van Theo van Gogh, oproepen. Die zou ‘met de Koran in de hand oproepen tot geweld en ander verderfelijks’.

De rechtbank wees zowel de vijf deskundigen in de eerste categorie (de hoogleraren Sackers, Zwart, De Roos, Ellian en Sajó) als de vijf ervaringsdeskundigen (behalve Mohammed B. onder meer ook twee Iraanse ayatollahs) af – de laatsten omdat het feit dat zulke personen bestaan ‘algemeen en ook bij de rechtbank bekend is’.

Uit de categorie islamgeleerden zijn vijf deskundigen geweigerd en drie toegelaten: de arabisten Hans Jansen en Simon Admiraal krijgen de kans Wilders’ verweer – ‘de waarheid kan niet strafbaar zijn’ – feitelijk te staven. De derde is de Syrisch-Amerikaanse psychiater Wafa Sultan. Zij stelt dat de wereld getuige is van een ‘oorlog tussen moderniteit en barbarisme, welke de islam zal verliezen’.

De rechtbank lichtte niet toe waarom de keuze op juist deze namen viel. Wel zei voorzitter Moors dat hij Moszkowicz de kans had gegeven een rangorde in de deskundigen aan te brengen, maar dat die dat had nagelaten. Anders dan Wilders wilde, worden de verhoren bovendien achter gesloten deuren afgenomen door een rechter-commissaris. Wilders wilde dit in de openbare rechtszaal.

Wilders wilde verder anti-islamactiviste Sultan – evenals de Leidse rechtsgeleerde Afshin Ellian – behalve als deskundige ook horen als getuige, omdat zij uit eigen ervaringen zouden kunnen vertellen over de islam. Volgens de rechtbank moet een getuige echter uit eigen waarneming kunnen verklaren over feiten die Wilders ten laste zijn gelegd.

Moszkowicz vond dat de rechtbank zijn cliënt ‘het volle pond had moeten geven in zo’n principiële zaak’. Hij zal de rechtbank niet wraken, maar: ‘Ik vind het nogal wat dat de rechtbank beslist dat er geen rechtsgeleerden nodig zijn. Daarmee overschat de rechtbank zichzelf en als een rechter zichzelf overschat, word ik bang.’

Volgens de rechtbank bevinden zich in het dossier echter al rapporten van rechtsgeleerden – ook die tegen Wilders’ vervolging waren.

De zogeheten preliminaire verweren van Moszkowicz zijn eveneens verworpen. De rechtbank acht zichzelf bevoegd de zaak te behandelen en het Openbaar Ministerie is ontvankelijk.

Het verzoek van het OM voor een besloten verhoor van Wilders bij de rechter-commissaris wezen de rechters af. Wilders zei twee weken geleden daaraan geen behoefte te hebben en liever in de rechtszaal te spreken. ‘De rechtbank zal die opstelling respecteren, alleen al omdat hij in beginsel niet verplicht is een verklaring af te leggen.’

Onduidelijk is wanneer de zaak verder gaat. Vooralsnog zijn vijf procesdagen beoogd voor de inhoudelijke behandeling, ‘ergens tussen juni en oktober’.