Draaiboek

Deze gruwelijke passage is geen ooggetuigenverslag van de aanslag in Kuta op Bali. Het is een fragment uit de ontknoping van Platform, de jongste roman van Michel Houellebecq. Een ontknoping die het afgelopen weekeinde tot in veel angstwekkende details is uitgekomen.

Houellebecq beschrijft in zijn boek hoe drie mannen met tulbanden op het hoofd naar een Aziatische vakantiekolonie voor rijke westerlingen varen, daar eerst met mitrailleurs het vuur openen op de toeristen en voor ze vertrekken in bar Crazy Lips een fragmentatiebom achterlaten, die is gevuld met moeren en spijkers. Voornaamste verschil: het vakantieparadijs van Houellebecq ligt niet op Bali, maar in Thailand, dus ook aan de periferie van de invloedssfeer van de islam.

In zijn roman komt Houellebecq uit op honderdzeventien slachtoffers. 'De bloedigste aanslag die ooit in Azië was gepleegd', schrijft hij. De werkelijkheid heeft hem achterhaald. Het dodental op Bali zal waarschijnlijk tot meer dan tweehonderd oplopen.

Een maand geleden nog diende in Parijs een strafzaak tegen Houellebecq. Vier islamitische organisaties, waaronder de grootste moskeeën van Parijs en Lyon, beschuldigden hem van aanzet tot moslimhaat, omdat hij in een interview had gezegd de islam 'de lulligste godsdienst' te vinden. In Frankrijk werd hij bijgevallen door een paar Le Pen-aanhangers en een enkele schrijver. Het merendeel van de Franse intelligentsia hield zich stil. Wel kreeg hij steun van Salman Rushdie, een andere criticaster van de islam.

De werkelijkheid is vaak gruwelijker dan fictie. Tal van thrillerschrijvers kunnen daar na de aanslagen van 11 september over meepraten. Het toneelstuk Hetze van Pieter Hilhorst, over een lijsttrekker van Weerbaar Nederland die door een groep Marokkanen het ziekenhuis in wordt geslagen, werd royaal overtroffen door de moord op Pim Fortuyn, een paar dagen na de première.

Ook Houellebecq is nu door de werkelijkheid overtroffen. Het moet hem vreemd te moede zijn. Het kan niet anders of de ontwikkeling die hij in zijn boek schetst is gebaseerd op zijn analyse van de wereld zoals die er kort voor 11 september 2001 voor stond. Feilloos wees hij de achilleshiel van de westerling aan in diens hang naar vrijheid, gemak, geborgenheid. Die scherpe analyse gaf hem de vooruitziende blik, die nu zijn positie ten opzichte van zijn tegenstrevers versterkt. Niet alleen de ratio, ook de werkelijkheid lijkt hem in het gelijk te stellen. Zelfs nu nog niet onomstotelijk vaststaat dat de aanslag op Bali door extremistische moslims is gepleegd, en ook groeperingen in het Indonesische leger als mogelijke dader worden aangewezen.

De Amerikaanse overheid vroeg na 11 september een aantal scenarioschrijvers uit Hollywood na te denken over de gedaante die nieuwe terroristische aanslagen zouden kunnen aannemen. Hun fantasie zou de geheime diensten wellicht op een nieuw spoor kunnen zetten.

Het draaiboek voor de aanslag in Kuta lag al geruime tijd klaar in de boekwinkel. In Frankrijk werd het verspreid door Flammarion, in Nederland door de Arbeiderspers. Wellicht was het boek een mogelijke bron van inspiratie voor terroristen. Kennelijk hechten de autoriteiten minder waarde aan fictie.