Dosis chemische stof is volgens verslavingsinstituten onvoldoende om blindheid of dood te veroorzaken; Gevaar van 'XTC-pillen' met atropine wordt sterk overdreven

Van onze verslaggever

AMSTERDAM

Uit de literatuur blijkt volgens het Trimbos-instituut dat een overdosis atropine één keer een leven heeft gekost. Het betrof een kind dat per ongeluk tien milligram van de stof binnenkreeg. Daar staat tegenover dat meerdere volwassenen een dosis van ruim honderd milligram overleefden.

Uit onderzoek blijkt dat de pillen die deze week in het uitgaanscircuit werden ontdekt, een atropinegehalte hadden van 0,5 tot drie milligram. Er zijn geen levensbedreigende situaties gemeld. Bij de Drugs Infolijn zijn vier gevallen bekend van gebruikers die door pillen met atropine in de war raakten.

De Unit Synthetische Drugs (USD), het speciale XTC-team van justitie, is een landelijk onderzoek begonnen naar de herkomst van de atropinepillen, die op diverse plaatsen werden aangetroffen. Het team werd door de nieuwe drugs verrast. Onderzoek van het Gerechterlijk Laboratorium heeft uitgewezen dat de zogenoemde 'baby-dinosauruspil' één tot drie milligram atropine bevat.

De USD heeft de indruk dat er steeds meer pillen met een onduidelijke samenstelling worden aangeboden. Officier van justitie mr. J. Pieters van het team: 'Het interesseert het boevengilde niet wat er op de markt komt, als er maar geld mee te verdienen valt. Nieuwe producten worden schaamteloos door pushers uitgetest op gebruikers.'

Volgens persofficier mr. G. Bos is tien milligram atropine dodelijk voor kinderen tot tien jaar. Afhankelijk van hun gewicht en conditie kunnen volwassenen worden geveld door een dosis van vijftig milligram.

Justitie heeft nog geen idee waar de pillen vandaan komen en van wie de criminele producenten atropine betrekken. Het middel is in Nederland moeilijk te verkrijgen. De chemische industrie en de tussenhandel verstrekken het spul alleen aan bedrijven, voor onderzoek, en aan apothekers. De prijs is laag: één gulden 59 per ampule. Apothekers zien atropine als een ouderwets middel dat hoofdzakelijk in oogdruppels wordt gebruikt.

Het wordt alleen op doktersadvies verstrekt. In pilvorm is het uit de handel genomen. Atropine wordt officieel als vergift aangemerkt. Het wordt daarom in de apotheek apart opgeborgen. Artsen in het ziekenhuis gebruiken het middel ter versnelling van de hartslag. Het heeft een hallucinerende werking, en dat is precies wat bezoekers van houseparty's willen.

De USD hoopt snel greep te krijgen op de makers en leveranciers van de atropinepillen, 'voor er dooien vallen'. De unit werd dit jaar voor vier jaar opgericht om de verspreiding van XCT aan te pakken. Volgens officier van justitie Pieters moet er nog veel onderzoek worden verricht om zicht te krijgen op de productie van synthetische drugs.

Het Trimbos-instituut ziet in atropinepillen een risico, omdat ze als XTC-drugs worden aangeboden. Ze zien er ook hetzelfde uit. Maar in tegenstelling tot XTC werkt atropine pas na vier tot zes uur. Omdat de gebruiker in de veronderstelling verkeert dat zijn pilletje geen effect heeft, bestaat het gevaar dat hij er snel meer slikt, of andere middelen neemt.

Atropine kan leiden tot onaangename hallucinaties. Omdat gebruikers die na zes uur niet meer verwachten, raken ze in de war. Die effecten kunnen langer dan een etmaal voortduren.

L. de Loor van de Stichting Adviesburo Drugs (SAD) had in plaats van grootscheepse aandacht in de media liever gebruikers direct met folders gewaarschuwd voor de nieuwe pil. De SAD controleert regelmatig pillen op houseparty's in het hele land. Medewerkers van het bureau onderschepten dit weekend in Heerenveen op een mega-houseparty tientallen atropinepillen. Vier maanden geleden waarschuwde De Loor er al voor dat synthetische drugs steeds meer elementen bevatten die niets meer met de oorsponkelijke XTC te maken hebben.

Ook het Trimbos-instituut stelt vast dat een combinatie van snel onderscheppen van nieuwe pillen en goede voorlichting het beste effect heeft. In het algemeen verdwijnen daardoor binnen korte tijd de pillen van de markt, zonder dat er grote problemen of paniek wordt veroorzaakt.

Zie ook pagina 13