'Dorpjes opslokken, walgelijk'

Frank van den Hoven noemt zichzelf een 'topofreak' met een bijbehorende 'topotic'. Hij is ict'er, maar vooral is hij aanvoerder van een clubje mensen dat alle zesduizend plaatsen in Nederland topografisch wil rubriceren, van hoofdstad tot kleinste buurtschap. Die hoofdstad gelooft hij wel; het gaat hem om de plekken met een paar honderd inwoners, een paar straten - en om de strijd tegen de Grossstadt die allesvretend blijft oprukken.

Van den Hoven (50): 'Om de een of andere reden moet ik opkomen voor de underdog. Dat je spontaan zegt: kom op jongens, dit kan niet. Dorpjes opslokken, of ze onvermeld laten in de atlas en in de Basisregistratie Adressen en Gebouwen. Tal van gehuchten worden zo ontkend, verwaarloosd, van hun identiteit beroofd. Soms is dat uit achteloosheid, soms bewust. Is dat niet walgelijk?'

Gisteren publiceerde zijn online uitgeverij, Plaatsengids.nl, de Rode Lijst van de Bedreigde Plaatsen in Nederland. Bijna 200 plekken worden bestraffend aangewezen. De lijst is niet compleet; elke dorpsraad of heemkundekring die zich aangesproken voelt is van harte uitgenodigd aanvullingen te leveren.

Het is om te beginnen een leuke lijst - wat vroeger ludiek werd genoemd. Met veel drukte over het ontbreken van een eigen postcode en naambord voor niet eerder vermoede plaatsen als Kanis ('dit dorp ligt voor de postcode in Kamerik') en Waspik-Boven ('staat op wegwijzers in de buurt, bij entree van dorp staan borden Waspik, in atlassen staat Waspik-Zuid.').

Van den Hoven draagt bij aan de relativering door behalve de lijst ook de Plaatsnaambord Award 2012 in het vooruitzicht te stellen voor het origineelste bord en duizend 'plaatsnamenpuzzelzinnen' op zijn site te publiceren. Bijvoorbeeld: 'Nu hij in Den Haag woont, is hij niet een ....' Antwoord: Haarlemmermeer.

De Rode Lijst is ook een bloedserieuze lijst. Van den Hoven: 'Het is misschien een groot woord, maar wat wij willen is een maatschappelijke discussie. Wij voeren een pleidooi voor gezond nationalisme in dorpen en buurtschappen. Wij zeggen: 'Laat je niet kisten, kom op voor je eigenheid, verzet je tegen anonimisering.'

Hoe draagt een postcode bij aan identiteit? 'Het gaat om erkenning. Ik noem graag het voorbeeld van Ransdorp bij Amsterdam. Een prachtig plaatsje, de mensen zijn trots er te wonen, ze moeten het doen met de postcode van de woonplaats Amsterdam. Wat is dat voor onzin? Ransdorp is toch iets heel anders dan de stad Amsterdam? Veronderstel dat we het omdraaien; Amsterdam krijgt de postcode van Ransdorp, het land zou te klein zijn.

'Het kan anders. Het voormalige Rolde in Drenthe, nu gemeente Aa en Hunze, kent het gehucht Geelbroek. Het zijn vijf huizen. Maar Geelbroek heeft zijn eigen postcode. Net als de gehuchten Amen, Ekehaar, Deurzen en nog een handvol, allemaal een eigen postcode. Nu zeggen die mensen: ik woon in Ekehaar. Anders hadden ze moeten zeggen: ik woon in Rolde.'

Is het niet een pleidooi voor nostalgie? Van den Hoven: 'Met nostalgie heeft het niks te maken. Het gaat om respect. Men kan smalen, maar een plaatsnaambordje en een eigen postcode horen erbij als uitdrukking van respect voor de waarde van een geografische eenheid.'

Bedreigd, verdwenen

WeiwerdGroningen

Grotendeels afgebroken voor industrie Delfzijl

RoptazijlFriesland

Om duistere redenen uit de atlassen verdwenen

BoschoordDrenthe

Wel een postcode, geen plaatsnaambord

NutterOverijssel

Idem als Boschoord

Pottum Gelderland

Wel een blauw naambord, niet in de atlassen

Coelhorst Utrecht

Bedreigd door golfbaan, nieuw ziekenhuis, woningbouw

Ruigoord Noord-Holland

Verboden voor bewoning

Kruisweg Zuid-Holland

Liefst 13 infrastructurele bedreigingen

Ginneken Noord-Brabant

Blauw naambord verdwenen

't Rooth Limburg

Voor de helft verdwenen door afgravingen

Zie ook: www.plaatsengids.nl

undefined