Donner speelt hoog spel met drugs

De mededeling is ook voor Nederlandse begrippen pikant. Begin 2002 liep het CDA, de partij van Donner, te hoop tegen diens voorganger Korthals (VVD), omdat er vanwege cellentekort een twintigtal drugskoeriers op de luchthaven waren vrijgelaten. Wat heeft Donner zover gebracht dat hij dat voorbeeld nu moet volgen?

Falend beleid, luidt zijn antwoord. Korthals zag zich door de Kamer gedwongen een omvangrijk plan op te stellen om de insluiting van koeriers te garanderen. Tientallen miljoenen euro's zijn daarvoor sindsdien uitgetrokken.

De bolletjesslikkers, bodypackers en bagagesmokkelaars bleven evenwel in groten getale komen. Telkens moest het beleid worden verzacht om te voorkomen dat hun toenemende aantal het rechtssysteem verstopte. Ook Donner ontkwam daaraan niet, ontdekte hij kort na zijn aantreden. Ondanks het opschroeven van de opsporingscapaciteit, pakte het Schipholteam volgens sombere schattingen nog geen 15 procent van de drugs. Dit betekent dat 85 procent van de cocaïnekoeriers ongehinderd hun waar voorbij de douane kreeg. Dat is ook een vorm van gedogen.

Het roer moest om, besloot de minister. Een 'stofgerichte aanpak', die hem eerder al door de PvdA was aangeraden, moet meer effect sorteren. Niet het berechten van alle smokkelaars staat voortaan voorop, maar het onderscheppen van zoveel mogelijk drugs. Door een deel van de betrapte koeriers weg te sturen, is er meer mankracht om vluchten te controleren. Als de opdrachtgevers geen kilo meer op de Nederlandse markt krijgen, stoppen zij vanzelf met het sturen van de luchtkoeriers, is de gedachte.

Prompt krijgt de minister dezelfde verwijten te horen die in 2002 door zijn partij aan het adres van Korthals werden gemaakt. Het rechtsgevoel van de burger wordt geschaad, zei toen CDA-fractieleider Balkenende. Burgers krijgen een boete voor iets te hard rijden terwijl importeurs van harddrugs vrijuit gaan. Balkenende destijds: 'Internationaal slaat Nederland een slecht figuur.'

De LPF en de VVD zijn nu de partijen die de rol van aanklager spelen. Tot hun verdriet zagen zij hoe het CDA zich begin deze maand aarzelend bij PvdA, SP en GroenLinks voegde, waardoor er een meerderheid ontstond voor de nieuwe aanpak. De rechtsongelijkheid (elders in het land krijgen kleine smokkelaars maandenlange celstraffen) neemt Donner op de koop toe. Gelet op de 'massaliteit van de problematiek' op Schiphol zijn volgens hem bijzondere maatregelen gerechtvaardigd.

Met de hem kenmerkende gezwindheid ging de minister aan de slag: een dag na de draai van zijn partij werd al begonnen met de strenge controle van alle vluchten uit Willemstad.

De cijfers van de eerste vijf dagen bewijzen dat deze aanpak meer succes heeft. Het aantal betrapte drugskoeriers is verdrievoudigd.

Een kleine vierhonderd passagiers kwamen niet opdagen voor hun vlucht, twee keer zoveel als normaal. Nog eens honderd werden bij het inchecken geweerd nadat zij hadden geweigerd eenbodyscan te ondergaan.

Maar Donner speelt hoog spel. Als heel wat Nederlanders, Surinamers en Antillianen met een paar kilo cocaïne in hun bagage de proef op de som gaan nemen, is er voor het Schipholteam geen houden aan.

Met deze aanzuigende werking in gedachten, voorspelde het LPF-Kamerlid Eerdmans de minister deze week een witte Kerst, waarmee hij niet op sneeuw doelde. Als zijn vermoeden op een wat langere termijn uitkomt, zal de steun in de Tweede Kamer voor deze experimentele aanpak snel afbrokkelen.