Donald Trump wint presidentsverkiezingen VS

'Ik zweer dat ik een president voor alle Amerikanen zal zijn', zei Trump in zijn overwinningsspeech. 'Voor degenen die niet voor mij hebben gekozen: ik wil ook jullie hulp en advies, zodat we het land weer kunnen verenigen.'

Rond 01.00 uur (Nederlandse tijd) kwamen de eerste uitslagen binnen. Deze waren nog volgens verwachting: Trump kreeg Kentucky en Indiana, Clinton kon Vermont achter haar naam schrijven. Het was lange tijd spannend in swing states North Carolina, Florida, Pennsylvania en New Hampshire. Vooral sunshine state Florida was van groot belang voor beide kandidaten: hier staan 29 kiesmannen op het spel. Trump kon Florida uiteindelijk aan zijn collectie toevoegen, evenals Ohio en North Carolina. In de loop van de nacht liep Trump steeds verder uit op Clinton.

Voor de stembusgang had Trump volgens verkiezingsdeskundigen maar één realistische route richting het Witte Huis, en ook nog een vrij onhaalbare. Deze voorspellingen konden om circa 04:00 uur (Nederlandse tijd) echter de prullenbak in. De volledige campagnestaf van Clinton trok zich rond dit tijdstip terug. Ook de peilers van de New York Times, die een paar uur eerder nog zeker waren van een Democratische overwinning, sloegen toen om naar Trump.

De Amerikaanse Senaat blijft ook onder controle staan van de Republikeinse Partij. In het Huis van Afgevaardigden beschikt de partij van kandidaat Donald Trump de komende twee jaar ook over een meerderheid.

Republikeinse meerderheid

Als Trump eind januari wordt beëdigd als 45ste president van de Verenigde Staten weet hij in ieder geval een Republikeinse meerderheid in het Huis van Afgevaardigden aan zijn zijde. Persbureau AP voorspelde dat de Republikeinen ook in de Senaat de meerderheid hebben. In dat geval heeft Trump in het Congres in theorie alle armslag om zijn plannen uit te voeren.

Trump beloofde banen en economische groei. 'We gaan onze binnensteden renoveren, we gaan de snelwegen, tunnels, bruggen, scholen en ziekenhuizen herbouwen. De hele infrastructuur zal vernieuwd worden. Miljoenen mensen zullen aan het werk kunnen, als we het land herbouwen. 'We hebben een groot economisch plan, onze groei zal gaan verdubbelen en we krijgen opnieuw de sterkste economie ter wereld', aldus Trump.

Lange rijen bij de stembus

Voor de stembureaus stonden de hele dag lange rijen. Trump had zijn aanhangers opgeroepen bij stembureaus vooral te gaan kijken of de verkiezingen eerlijk verliepen, maar dat leidde niet tot geweld of vandalisme. Burgerrechtenorganisaties meldden wel wat gevallen van intimidaties, vooral gericht tegen Latino's en Afro-Amerikanen.

Even leek de kalme stembusgang te kantelen toen een schietpartij met twee doden en drie gewonden in de buurt van een stembureau in het Californische Azusa werd gemeld. Maar die had volgens de politie niets te maken met de verkiezingen. Twee nabijgelegen stembureaus gingen dicht en kiezers werd aangeraden uit te wijken naar andere stemlocaties.

Beurzen kelderen

In Azië reageerden de beurzen bij opening direct op het nieuws dat Trump op winst afkoerste. Koersen daalden, beleggers lieten de dollar links liggen en zochten hun toevlucht in veilige havens zoals goud en andere valuta. Het tekent de onzekerheid over welke inhoud Trump, die geen ervaring heeft als politicus, aan zijn termijn als 45ste president van de Verenigde Staten gaat geven.

De Mexicaanse peso maakte een historische duikvlucht, de Japanse Yen en euro wonnen ten opzichte van de dollar. 'Markten reageren alsof de vier ruiters van de apocalyps net uit de Trump Tower zijn komen draven', zo zei analist Sean Callow vanuit Sydney vanmorgen tegen persbureau Reuters.

Roerige campagne met Republikeinen achter zich

Trump heeft het klaargespeeld om, ondanks alle ruzies en rumoer tijdens een uitzonderlijk roerige verkiezingscampagne, een groot deel van de Republikeinse partij achter zich te houden. Maar nu hij daadwerkelijk president wordt, lijken botsingen onvermijdelijk. Gezien de ontwikkelingen van de laatste maanden zal Trump waarschijnlijk kiezen voor klassiek Republikeins kapitalisme. Wat hij overhoudt om zijn basis tevreden te stellen zijn het racisme en de xenofobie die de andere tak van zijn campagne vormden.

Met deze onverwachte verkiezingswinst van Donald Trump heeft het witte ongenoegen Amerika in de greep gekregen. De Amerikaanse proteststem heeft luider geklonken dan de politieke peilers dachten te horen - het is dus toch het Brexit-scenario geworden. Het is de verdienste van kandidaat Trump dat hij dat ongenoegen als eerste gesignaleerd en gekanaliseerd heeft. Nu is de vraag of president Trump er echt naar gaat luisteren.