Dokter Pulder nog altijd moderne film

Dokter Pulder zaait papavers van Bert Haanstra heeft nooit een Gouden Kalf gewonnen, want die prijs bestond in 1975 nog niet. Maar bij de in 1999 gehouden verkiezing van Nederlandse Film van de Eeuw liet hij alle andere films, zoals Keetje Tippel en Rooie Sien, uit dat jaar ver achter zich.

Haanstra heeft zijn Gouden Kalf nog wel gekregen, in 1983, voor zijn gehele oeuvre. In die tijd gold hij weliswaar als een aartsvader van de Hollandse cinema, maar werd hij ook door een jongere generatie filmmakers afgeschreven vanwege zijn ouderwetse degelijkheid. Een vakman, zo luidde de heersende mening over Haanstra, maar eerder braaf en kneuterig dan spraakmakend of vernieuwend.

Dat mocht in de jaren zeventig en tachtig een doodzonde heten, inmiddels is wel duidelijk dat Haanstra's films de tand des tijds beter hebben doorstaan dan alles wat toen spraakmakend was. En Dokter Pulder zaait papavers is, ondanks die wat suffe, kluchtige titel, ook vandaag nog absoluut het aankijken waard.

Het scenario, waarvoor Anton Koolhaas zijn eigen roman Een nagel achter het behang bewerkte, is tijdloos. Kees Pulder (Kees Brusse), arts in een provincieplaatsje, getrouwd en vader van een studerende zoon, steun en toeverlaat van zijn patiënten, is zo kleurloos als een huismus. Dat heeft hem nooit erg dwarsgezeten, maar na een bezoek van een wereldwijze studievriend (die zijn voorraad morfine steelt en kort daarna sterft aan een overdosis) denkt de dorpsarts dat hij zichzelf altijd tekort gedaan heeft: ergens diep in hem moet een andere, wildere, interessantere Pulder schuilen. De manier waarop hij zijn nieuwe identiteit vormgeeft, is ontroerend onbeholpen.

De film ziet er nog altijd prachtig uit, dankzij Haanstra's gerenommeerde vakmanschap en zorgvuldigheid. Het meest opvallend is echter het knappe spel van Kees Brusse en Dora van der Groen. Vooral Brusse, die velen alleen maar zullen kennen van zijn Zwitserleven-reclames, is verrassend goed. Zijn dokter Pulder is zowel tragisch als humoristisch, een slappeling en een held.

Met zijn volslagen naturelle manier van spelen - op het laconieke af - was hij een bijzonder modern acteur. Als Dokter Pulder dit jaar gemaakt zou zijn, zou Kees Brusse vanavond een Gouden Kalf verdienen.