Dit is arts Shelly Tien, 40 jaar en moe. Het is ontzettend dapper dat ze zo op de foto gaat

Afgelopen week werd in Oklahoma, een staat waar uitvoerders van abortus volgens de wet vervolgd kunnen worden, een wetsvoorstel ondertekend om abortus na zes weken te verbieden. Op diezelfde dag lekte uit dat het Amerikaanse Hooggerechtshof voornemens is om de wet die abortus in de Verenigde Staten in 1973 legaliseerde nietig te verklaren, waardoor individuele staten zelf mogen bepalen hoe en wat en óf überhaupt.

Tegelijkertijd plaatste persbureau Reuters een uitgebreide fotoreportage over dokter Shelly Tien.

Dat was niet alleen aangename compensatie voor het grote aantal foto’s van Kevin Stitt, de glunderende gouverneur van Oklahoma die onder het mom van liefde voor ongeboren en onschuldige patriotjes zijn handtekening zette onder het eerste wetsvoorstel. Het was ook ontzettend dapper. Niet van Reuters, maar van Tien.

Zij is een abortusarts die heel Amerika doorvliegt om vrouwen op plekken met beperkte toegang tot abortus te helpen. Niet zogenaamd, maar écht. Tien is een van de vijftig Amerikaanse artsen die dit doen en die zich daarbij houden aan de wet zoals die in de verschillende staten is opgesteld.

In de reportage komt ze volledig herkenbaar in beeld. Dat is niet zonder gevaar. Abortusklinieken over de hele wereld zijn het doelwit van anti-abortusactivisten, ze worden doorgaans streng beveiligd. In 1998 werd een abortusarts uit de staat New York doodgeschoten, drie anderen gingen hem voor.

Maar dit is ’r dus: Tien, 40 jaar oud en moe. Het is het einde van een lang werkdag in de Trust Women-kliniek in Oklahoma City, ze heeft net haar laatste abortus uitgevoerd en zit nu uit te rusten aan haar bureau. Het is een mooie foto, door haar houding en die starende ogen waaruit blijkt dat het zwaar was, en door het helderblauw van haar operatiekleding, dat hier en daar terugkomt in details. Het is een foto die niet toont wat Tien precies doet, wel dat ze toegewijd is.

Het is een heel andere foto dan die waar de serie mee aftrapt. Journalist Gabriella Borter en fotograaf Evelyn Hockstein reisden met Tien mee, van Florida naar Alabama en Oklahoma. In woord en beeld legden ze vast hoe het is om van kliniek naar kliniek te reizen, meestal via de achterdeur binnenkomend omdat de hoofdingang wordt bezet door demonstranten, en dan al die vrouwen bij te staan, soms wel achttien op een dag. Op die eerste foto zie je Tien een chirurgische abortus uitvoeren bij een onherkenbare vrouw, wier ene hand houvast zoekt bij een verpleegkundige. Haar andere hand reikt omhoog, alsof ze zich schrap zet.

Het is meteen het heftigste beeld uit de reeks, wat best bijzonder is, want je kunt het op twee tegengestelde manieren bekijken. Zij die tegen abortus zijn zouden kunnen beweren dat dit dus precies is wat zij willen voorkomen en dat zij vrouwen hiertegen willen beschermen, terwijl het voor anderen juist het bewijs is dat abortus een serieuze ingreep is, waarover niemand lichtzinnig beslist en die altijd zo veilig mogelijk moet worden uitgevoerd.

Dat is wat Tien drijft: de gedachte dat zij als abortusarts kan voorkomen dat vrouwen hun toevlucht moeten nemen tot onveilige abortuspraktijken met ellende tot gevolg. Over hoe haar leven eruit zal zien als het Amerikaanse Hooggerechtshof inderdaad die abortuswet uit 1973 nietig verklaart, wil ze nog niet nadenken. Tot die tijd werkt ze gewoon door.

Daarom deze foto. Je kunt wel denken dat abortus gewoon verdwijnt wanneer je voor de camera vrolijk vrouwonvriendelijke wetsvoorstellen ondertekent en geen oog hebt voor dat wat zich buiten jouw beperkte voorstellingsvermogen afspeelt, maar ik kijk tien keer liever naar Tien.