'Diersterfte Oostvaardersplassen onverteerbaar'

AMSTERDAM Het moet maar eens afgelopen zijn met de dierenmishandeling in de Oostvaardersplassen, vinden de dierenartsen. Voordat er opnieuw beesten omkomen van de honger, moet een deel van de grote grazers worden afgeschoten. Het natuurgebied is te klein om de heckrunderen, konikpaarden en edelherten van voedsel te voorzien; vorig jaar stierven honderden dieren de hongerdood.

Daarmee voegen de dierenartsen zich bij de groeiende lobby die een eind wil aan het 'natuurlijk beheer' van het gebied. Staatsbosbeheer laat de natuur er zijn gang gaan; het sterven van dieren hoort daarbij. Maar met de winter in zicht en met de beelden van halfdode runderen en paarden op het netvlies (filmpjes op internet dragen titels als 'doodsvaardersplassen of 'hongerkamp'), krijgen de voorstanders van het unieke natuurbeleid het steeds moeilijker. Geert Wilders liet dit weekend weten over het onderwerp een spoeddebat aan te vragen in de Tweede Kamer.

'Het experiment Oostvaardersplassen is mislukt', zegt nu ook Ludo Hellebrekers, voorzitter van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde. 'Het is onze morele plicht iets te doen.'

Waarom maken dierenartsen zich hier druk om?

'Interessant dat u die vraagt stelt, want ik zou zoiets vanzelfsprekend vinden. Dierenartsen hebben een maatschappelijke taak om dierenwelzijn te borgen. Daar zijn we nogal nadrukkelijk mee bezig, ook met andere actuele onderwerpen zoals preventief ruimen, onverdoofd castreren en het couperen van schapenstaarten.'

Critici zeggen: laat de dierenartsen zich eerst maar uitspreken over dieren in de bio-industrie.

'Daar spreken we ons ook over uit. Het gaat ons om dierenwelzijn, in welke vorm dan ook. In de Oostvaardersplassen sterven dieren van de honger. Sterfte hoort erbij.

'Maar in dergelijke grote aantallen, op zo'n klein stukje land - dat is onverteerbaar. Wij, de mensen, hebben die dieren daar neergezet, ze zijn er niet uit vrije wil. Ze kunnen ook niet weg. Dus wij zijn verantwoordelijk voor hun welzijn.'

Is het experiment in de Oostvaardersplassen mislukt?

'Ja. Het is een experiment. En het is een mooi idee geweest, maar het blijkt niet te werken. We moeten vaststellen dat er onvoldoende is nagedacht over de gevolgen ervan voor de dieren, en over het maatschappelijk draagvlak. Dit is niet voor herhaling vatbaar.

'Het probleem speelt niet alleen hier. Het speelt ook op veel grotere schaal met bijvoorbeeld de mustangs in Montana, waar ze met een prikpil proberen de populatie in toom te houden. Het speelt in de grote wildparken van Zuid-Afrika, waar de olifantenpopulatie wordt gereguleerd.'

Wat moet er dan met de Oostvaardersplassen gebeuren?

'Je kunt veel waardevols behouden. De dieren kunnen er blijven, al sterven er relatief zo veel heckrunderen, dat je je af moet vragen of zij wel thuishoren in die omgeving.

Het moet een soort biologische landbouw worden. Gereguleerd. Met de prikpil kunnen we de aantallen dieren in toom houden. Daarnaast zullen het hele jaar door dieren afgeschoten moeten worden.'

Waarom komen de dierenartsen hier nu mee naar buiten? Om de politiek een laatste zetje te geven?

'Ja. Over een paar weken komt de commissie-Gabor met een standpunt over natuurlijk beheer. Daar had de politiek om gevraagd. Wij hebben niet de illusie dat de commissie zich iets van onze mening zal aantrekken. Maar we willen voorkomen dat er vervolgens weer een hele winter gediscussieerd gaat worden over deze dieren. De politiek moet nú een beslissing nemen.'

Die oproep deed Geert Wilders ook vandaag.

'Dat wist ik nog niet.'

Alleen heeft hij het niet over afschieten, maar over bijvoeren.

'Dan ga je er een soort dierentuin van maken. Dat kan niet de bedoeling zijn. Afschieten klinkt naar, maar het hoort er ook gewoon bij. Dat vlees kan verkocht worden.

'Daar zal de Partij voor de Dieren wel kritiek op hebben, maar zolang Nederland niet massaal vegetarisch is geworden, eten we vlees. En eten we wild.'

Uiteindelijk draait de hele discussie om emotie.

'Dat kan ons dan verweten worden door bijvoorbeeld Staatsbosbeheer. Maar dit gaat om dierenwelzijn en onze professionele integriteit. Het gaat om verhongerende dieren, en niets anders.'