'Die Matinee, zou dat niks voor Zekveld zijn?'

T RIESTE TOESTANDEN waren dat, toen Jan Zekveld opstapte bij het Concertgebouworkest. Repetitie klaar; directeur naar het orkest; voorlezend van een papiertje, over 'commercie' en 'onaanvaardbare compromissen'. Allemaal in de rij, iedereen een handje, en niemand die zich druk maakte. De AVRO-tv zond het tafereel later uit, en het was te zien dat Zekveld eigenlijk al vertrokken w s. Het orkest wist dat hij zich maandenlang niet had laten zien.

Even treurig was het toneel dat zich afspeelde toen Zekveld in maart '96 zijn ontslag toelichtte aan de media. Lange tafel; eenzame functionaris; dezelfde verklaring over 'innoverende' plannen en de onmogelijke druk van een 'zakelijke portefeuille'.

In goed Nederlands: het liep niet tussen Zekveld en zakelijk directeur Wijnbergen, niet tussen Zekveld en dirigent Chailly, en als

het erop aankwam ook niet tussen Zekveld en het orkest. En dat terwijl ze allemaal zo hard aan hem hadden getrokken, toen hij nog bij de VARA zat en de Zaterdagmatinee programmeerde, met 'creativiteit en doorzettingsvermogen', en op basis van 'uitmuntende contacten' met dirigenten en solisten.

De geflipte Zekveld heeft na zijn echec verschillende malen laten weten dat hij niets meer te zoeken had in het kunstleven. Filosoferen

op de achtergrond, daar konden ze Zekveld eventueel nog voor vinden (hij werd bestuurslid van de Organisatie Oude Muziek). Verder was hij

de muziekwereld, vrij naar Mahler en de dichter Rückert, geheel abhanden gekommen, en toen hij zijn huis in Amsterdam verkocht om (volgens het gerucht) in Frankrijk te gaan wonen, was niemand verbaasd.

Het zag eruit als een grote verspilling van kennis. De Zaterdagmatinee was tussen '83 en '93 uitgegroeid tot een serie zonder evenknie. Voortbordurend op een stramien dat Zekvelds voorgangers Hans Kerkhoff en Kees Hillen ontwikkelden, kwam Zekveld tot concertreeksen die keer op keer tot jubeltaferelen leidden in het

Concertgebouw, of nieuws opleverden in de vorm van opmerkelijke debuten en premières.

De formule was veelzijdig en de resultaten waren ernaar, met operawerk, met projecten rond Messiaen, Stravinsky en Sjostakovitsj, met oude muziek, met eerste uitvoeringen en Nederlandse premières. Wapenfeiten met De Waart, met Reinbert de Leeuw. De ontdekking van Gergjev.

Toen Zekvelds opvolger bij de VARA, André Hebbelinck, vorig jaar liet

weten dat hij ermee zou stoppen, was de vraag 'Zou dat niks voor Zekveld zijn?' vanzelf de eerste die zich voordeed. Betrokkenen (VARA, Zekveld) vonden het een flauwe opmerking.

Nu Zekveld plotseling is teruggekeerd naar zijn oude post, rijst vanzelf de vraag of Zekveld het nog aankan, het grote sjouwen van werkgroep naar omroepcommissie, van auditie naar dirigentenwoning en van de repetitie naar de faxontvanger.

In vijf jaar kan er veel veranderen, en Zekvelds voorganger, 'interim' Hebbelinck, heeft waarschijnlijk niet helemaal voor niets laten weten dat hij zich zorgen maakt om het krediet van de Matinee en Radio 4 bij de omroepen, en om de programmaclaims die radio-orkesten uitoefenen, los van de omroepen.

Zekveld (52) zegt zich 'op dit moment' niet te verdiepen in de randvoorwaarden van de toekomstige Matinees. 'Eerst maar lekker aan het werk'.

Feit is, dat Zekveld de Matinee altijd heeft kunnen realiseren met wisselende ensembles, een goede omstandigheid voor het op touw zetten

van uiteenlopende projecten. Feit is ook, dat een Matinee altijd maar

één keer gaat, en dat hij er niet mee op tournee hoeft naar oorden als het Bruckner-fobische Chicago of het Varèse-hatende Luzern. Het werken met één ensemble heeft hem verzengd. Met twintig of meer zal hem dat minder gauw overkomen.

Roland de Beer