Deze nieuwe inquisitie is verwoestend

'Ik kan er niet bij dat in de 21ste eeuw mensen in de gevangenis worden gezet, omdat ze niet geloven dat een man op een ezel naar de hemel is gevlogen', schrijft de Egyptisch blogger en activist Maikel Nabil Sanad

MAIKEL NABIL SANAD

Op 7 oktober 2012 heeft het Egyptische Openbaar Ministerie besloten een officieel onderzoek tegen mij in te stellen vanwege 'godslastering', of, zoals het officieel heet 'het beledigen van de islam'. Mijn misdaad was dat ik mijn atheïstische overtuiging had geuit via Twitter. Ook mijn vriend Alber Saber werd op een soortgelijke aanklacht gearresteerd. Hij zit nog steeds gevangen.

Egypte heeft menig internationaal verdrag ondertekend waarin de vrijheid van meningsuiting wordt gegarandeerd, maar het Egyptische wetboek van strafrecht telt nog steeds zo'n twintig wetten die het hebben van bepaalde meningen tot een misdaad maken.

Daaronder vallen het bekritiseren van de president, van het parlement, van de strijdkrachten of van de rechterlijke macht. Ook het bekritiseren van een buitenlandse machthebber, zoals Mahmoud Ahmadinejad van Iran of Bashar al-Assad van Syrië, is een misdaad waarop een gevangenisstraf van drie jaar staat.

Toen ik hoorde dat Saber en ik werden aangeklaagd, moest ik denken aan mijn vriend Kareem Amer, een beroemde Egyptische blogger die in 2007 tot vier jaar cel werd veroordeeld voor het beledigen van zowel de islam als de toenmalige president Mubarak. Kareem heeft veel geleden in de gevangenis. Hij is diverse malen gemarteld en heeft heel lang onder verschrikkelijke omstandigheden in eenzame opsluiting gezeten.

De nieuwe dreiging van juridische actie tegen mij riep ook herinneringen op aan mijn detentie van vorig jaar, toen ik tien maanden heb vastgezeten in Egypte wegens 'belediging van het instituut van de strijdkrachten'. Daarna hebben twee corrupte politiemensen, Sayyed Abdel-Kareem en Mohammed Abdel-Rahman, verklaard dat zij nog een aanklacht tegen mij wilden indienen. Beiden beschuldigen mij ervan dat ik tijdens mijn gevangenschap in de El-Mareq-gevangenis de islam heb beledigd.

Ze hebben geprobeerd om deze nieuwe zaak te gebruiken als een vorm van chantage om mij ervan te weerhouden mijn mond open te doen over de martelingen die ik daar heb ondergaan. (Hun beschuldiging staat overigens geheel los van de zaak die nu door het OM tegen mij is aangespannen.)

Alber Saber is niet de enige in Egypte die vanwege zijn mening gevangen zit op beschuldiging van het bekritiseren van de islam. Ten minste zes christenen (van wie drie jonger dan 18 jaar), vier atheïsten en een sjiiet worden voor hetzelfde aangeklaagd en het is bepaald geen verrassing dat niet een van hen een soennitische moslim is. In het Egypte van de 21ste eeuw is een nieuwe inquisitie gaande en de wereld kijkt zwijgend toe.

Het begon vorig jaar toen Ayman Youseef Mansour, een 22-jarige christelijke blogger, op 22 oktober tot drie jaar cel werd veroordeeld, omdat hij op zijn Facebookpagina kritiek had geuit op de islam. Egyptische rechters hebben geweigerd hem in beroep te laten gaan en hem daarmee het recht ontnomen om de strafmaat aan te vechten.

Het geval Ayman werd in januari 2012 gevolgd door dat van Gamal Abdou Mansour, een 17-jarige christen uit Asyut in Opper-Egypte. Gamal was op Facebook 'getagd' op een foto die de islam bekritiseerde. Vanwege die foto werd zijn woning omsingeld door een woedende menigte die zijn huis en de huizen van andere christenen in het dorp in brand stak en zijn familie dwong om te vertrekken. De politie verrichtte geen enkele arrestatie. In plaats daarvan werd Gamal tot drie jaar gevangenis veroordeeld voor 'belediging van de islam'.

In april 2012 werd weer een christen gevangen gezet op dezelfde aanklacht. Makarem Diab Said, een onderwijzer (ook uit Asyut) werd veroordeeld tot zes jaar cel, alleen maar omdat hij zich in agressieve bewoordingen had uitgelaten over de islam tijdens een ruzie met een collega.

Mohammed Morsi

Vorige maand, op 12 september, heeft een rechtbank in Sohag de christen Bishoy El-Beheri tot zes jaar cel veroordeeld wegens het bekritiseren van zowel de islam als president Mohammed Morsi. Deze zaak lijkt erg op die van Sayyed Abdel-Kareem. Het enige verschil is dat Kareem slechts één jaar gevangenisstraf kreeg voor het bekritiseren van Mubarak, terwijl op het bekritiseren van de huidige president drie jaar staat.

Eerder deze maand berichtte de krant Al-Ahram dat twee kinderen, de koptische christenen Nabil Nagy Rizk van 10 en Mina Nady Farag van 9 jaar, waren opgepakt voor het beledigen van de islam, omdat ze speelden met papier waarop toevallig enkele verzen uit de koran stonden geschreven. De kinderen werden later vrijgelaten, maar de aanklacht tegen hen is nog niet geseponeerd, wat betekent dat ook zij tot drie jaar cel kunnen worden veroordeeld.

Op 6 oktober ging een student, die alleen bekend is met haar initialen 'B.R.', naar het politiebureau in Sharkia om hulp te vragen, omdat haar moeder had geprobeerd haar te vergiftigen. De autoriteiten besloten echter dat de studente en haar vriendje de cel in moesten, omdat het atheïsten waren die seks voor het huwelijk niet zondig vonden.

Niet alleen atheïsten en christenen gaan in Egypte de gevangenis in vanwege godslastering. Een sjiitische moslim, Mohammed Asfour, is afgelopen juli tot drie jaar cel veroordeeld, omdat hij zich uitsprak tegen de misdaden die werden gepleegd door volgelingen van Mohammed, de profeet van de islam.

Er zitten nog veel meer mensen in de gevangenis vanwege dezelfde beschuldigingen en er zullen er ongetwijfeld nog meer volgen. Het Openbaar Ministerie heeft pas nog een zaak tegen Google verwezen naar de afdeling Onderzoek Staatsveiligheid en het internetbedrijf ervan beschuldigd te hebben nagelaten de film Innocence of Muslims te blokkeren in de zoekmachine. De officier van justitie is ook een onderzoek begonnen naar de dichter Hisham al-Gokh en heeft hem ervan beschuldigd dat hij in zijn poëzie de religie beledigt.

Politieke kwestie

Deze activisten lijden eronder dat Egypte geen onafhankelijke rechterlijke macht heeft. Bij veel zaken duurt het tientallen jaren voordat ze voor de rechter komen. Als het echter om een politieke kwestie gaat, kan de zaak in een paar dagen worden afgehandeld, net als het proces tegen mij al twaalf dagen na mijn arrestatie in maart 2011 werd afgerond. Nu gebeurt hetzelfde met Alber Saber. Het Egyptische regime heeft duidelijk een politieke reden om hem in de gevangenis te zetten. Zo willen ze christenen en andere minderheden dwingen om het land te verlaten. Daarom wordt het proces tegen Alber zo snel afgehandeld in vergelijking met andere zaken. Als hierop een adequate internationale reactie zou komen, zouden ze misschien omzichtiger te werk gaan. Alber verwacht dat hij op korte termijn tot drie jaar gevangenisstraf wordt veroordeeld. Intussen is op Facebook en Twitter een campagne gestart om hem te steunen en die actie wordt met de dag sterker.

Het ergste is eigenlijk dat dit verschijnsel van het gevangenzetten van bloggers op beschuldiging van 'het beledigen van de religie' nu wijdverbreid begint te raken in islamitische landen. In Saoedi-Arabië zit de jonge blogger Hamza Kashgari op dit moment vast op beschuldiging van godslastering, waarvoor hij de doodstraf kan krijgen. In Tunesië zijn Jabeur Kashgari en Ghazi Beji op 28 maart 2012 tot zevenenhalf jaar cel veroordeeld. In Marokko zit Mohammed Socrates twee jaar vast vanwege zijn atheïsme, maar de Marokkaanse autoriteiten waren zo slim hem te beschuldigen van drugshandel en natuurlijk heeft hij dat bekend na te zijn gemarteld. We zouden zelfs Malala Yousafzai kunnen noemen, het 14-jarige meisje dat door de Pakistaanse Taliban is neergeschoten vanwege haar openlijke oproep tot secularisme en onderwijs voor vrouwen.

Een religie is niet meer dan een verzameling overtuigingen die niet kan worden bewezen. Ik kan er nog steeds niet bij dat in de 21ste eeuw mensen in de gevangenis worden gezet, omdat ze niet geloven dat er iemand over het water heeft gelopen, dat een maagd een kind heeft gebaard of dat een man op een ezel naar de hemel is gevlogen. Als we deze nieuwe Inquisitie tolereren, zetten we de klok terug naar de middeleeuwen en dat kan verwoestende consequenties hebben voor ons leven.

Vertaling: Leo Reijnen

MAIKEL NABIL (27), EGYPTISCHE BLOGGER

De 27-jarige Maikel Nabil is een van de bekendste Egyptische bloggers. In het politiek spectrum van Egypte staat hij aan de links-liberale, seculiere kant. In april 2009 richtte hij als pacifist de beweging Nee tegen Dienstplicht op.

Tijdens de volksopstand begin vorig jaar werd hij door de militaire politie opgepakt en mishandeld; na een etmaal kwam hij vrij. Twee maanden later werd hij door een militaire rechtbank veroordeeld tot drie jaar gevangenisstraf wegens het beledigen van de strijdkrachten en het verspreiden van leugens. Op zijn blog had hij een felle kritiek op de legerleiding gepubliceerd onder de kop 'Het leger en het volk zijn nooit één hand geweest', een ontkenning van een bekende leus van de Tahrir-opstand. Het was het eerste proces tegen een blogger sinds de val van president Hosni Mubarak.

Nabil ging in hongerstaking uit protest tegen zijn straf, die later werd verkort tot twee jaar. Vier maanden lang nam hij alleen water, melk en vruchtensap tot zich. Zijn gezondheid werd zwaar op de proef gesteld. In januari dit jaar kreeg hij gratie ter gelegenheid van de verjaardag van de revolutie, met nog 3.000 gevangenen. Sinds juni verblijft hij in Duitsland.

In 2008 begon Nabil op zijn blog kritische en vaak controversiele artikelen te schrijven. Hij noemt zichzelf atheïst en 'pro-Israël', uit bewondering voor de staat Israël. Tegelijkertijd wil hij herziening van het vredesverdrag met Israël en vindt hij dat de Israëliërs de rechten van de Palestijnen schenden en vrede in het Midden-Oosten frustreren.

In zijn recentste blog, 'Vernietig het Vierde Rijk', schrijft hij over de banden in de jaren veertig tussen nazi-Duitsland en vooraanstaande Egyptenaren, onder wie Anwar Sadat (later president) en de leider van de Moslimbroeders, Hassan al-Banna.

maikelnabil.com

undefined

Wilt u belangrijke informatie delen met de Volkskrant?

Tip hier onze journalisten


Op alle verhalen van de Volkskrant rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright @volkskrant.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden