Deze docu laat zien: niet de kinderen, maar volwassenen vinden Sinterklaas belangrijk

Om half twaalf 's nachts, toen alle gelovige kinderen allang in bed lagen, misselijk van de pepernoten en chocoladeletters, begon dinsdag een korte documentaire op NPO 3 met de verwarrende titel Sinterklaas bestaat. De film liet nog eens mooi zien dat het niet om een kinderfeest gaat, maar dat het de volwassenen zijn die deze decembertraditie het belangrijkst vinden.

Hoofdpersoon is Marcel, een taxichauffeur uit Den Helder die in zijn vrije tijd een sinterklaascentrale runt en zelf de Goedheiligman speelt. Een flinke zeemansbaard heeft hij, lang en borstelig, maar die laat hij er in november afhalen bij de barbier, zodat de weelderige witte baard van de Sint op de gladde wangen geplakt kan worden.

De film begint met een bijeenkomst waar alle pieten in spé worden toegesproken. De regels zijn streng en worden in een heerlijke bureaucratentaal en met behulp van een powerpointpresentatie door Marcel opgedist. 'Denk aan je persoonlijke hygiëne.' En: 'Geen zwarte schoenen = niet weg als Piet.'

Stilistisch is de film een genot. Regisseur Eva Nijsten hanteert een nauwkeurige observerende stijl die doet denken aan het werk van Michiel van Erp of Paul Cohen, waarin de lulligheid van Nederland wordt gevierd en uitvergroot, zonder dat het denigrerend is.

Het tragikomische van Sinterklaas bestaat zit in kleine dingen: trage, statische en symmetrische shots, zoals van Marcel met klanten in zijn taxi, van Sint en Piet in vol ornaat in de auto, gefilmd vanaf het midden van de motorkap. Of Marcel die bij zijn rijtjeshuis parkeert, terwijl je rustig naar de vrolijke 'Sint Nicolaas Genootschap'-bedrukking op zijn auto kan kijken.

_{(De tekst gaat verder onder de foto.)}

Als Marcel door de wasstraat rijdt, blijkt hoe ernstig hij zijn rol neemt: 'Ik hoop dat ik Sinterklaas ben die af en toe Marcel speelt.' Later zegt hij: 'Sinterklaas gaat altijd voor, ook als het om mijn vrouw zou gaan.' Kan het niet een beetje minder, vraagt zij weleens. 'Ja, het kán wel een beetje minder, maar we doen het niet.'

Jiskefet had het niet leuker bedacht.

Handig voor de film is dat het Zwarte Pietendebat zo goed als geen rol speelt in Den Helder, althans niet toen de film vorig jaar werd opgenomen. De enige verwijzing ernaar is het belletje dat Marcel van een journalist krijgt. 'Ik heb niet één serieuze aanvraag gehad', antwoordt hij, 'waar men vraagt om een niet-traditionele Piet.'

_{(De tekst gaat verder onder de video.)}

Dat mocht best kort, want daar gaat de film niet over. Sinterklaas bestaat werpt een licht op de transformatie die iemand doormaakt als hij een kostuum aantrekt en hoe de omgeving daarop reageert. Onderweg naar een volgend adres blijven Sint en Piet in hun rol. En als Sinterklaas bejaarden in een ziekenhuis bezoekt, zijn ze dolblij om het spelletje mee te spelen. Om even op te gaan in het sprookje.

Ik wens Sinterklaas de komende elf maanden veel sterkte met het spelen van Marcel. Het echte leven is immers zo makkelijk nog niet.