Deze dansleraar vraagt cursisten om een vaccinatiebewijs. Mag dat?

Er gaat niets boven son tradicional, de moeder van de salsadans, beweert dansleraar Peter Vlug (64). ‘Buena Vista Social Club met hun grote hit Chan Chan,? Zulke muziek! Zo mooi, je kunt er zelfs van huilen’, zegt hij. Al jaren geeft Vlug als vrijwilliger dansles aan zo’n zestig cursisten in dansschool CoraSon in Utrecht. Maar binnenkort kunnen zij niet zomaar een dansje komen wagen. Ze zullen eerst bewijs van een volledige vaccinatie moeten leveren. ‘Ik heb een zorgplicht naar mijn cursisten’, zegt Vlug.

Hij wil slechts iedereen in de zaal beschermen tegen een mogelijk dodelijke ziekte, zegt hij. De dansschool is zijn lust en zijn leven. En hij gaat niet over één nacht ijs; fijntjes wijst de als jurist opgeleide dansleraar op de recente mislukkingen van het Testen voor Toegang en de enorme besmettingsgolven die dat heeft opgeleverd. Hij hoeft alleen maar te kijken naar zijn eigen stad Utrecht waarin het misging bij festival Verknipt: meer dan 130 mensen waren besmet toen ze het festivalterrein betraden, ondanks verplichte toegangstesten. Naderhand werden er 1.100 positief getest. In de danszaal zitten mensen dicht op elkaar, redeneert Vlug. Hij wil een uitbraak voorkomen.

Tegen wil en dank is de introverte Peter Vlug nu het middelpunt geworden van een discussie die in steeds meer landen woedt en ongetwijfeld ook in Nederland nog vaak zal terugkomen: in hoeverre kan een vaccinatiebewijs gevraagd worden als voorwaarde om aan activiteiten te kunnen deelnemen?

Vaccinatieplicht

New York voert eind deze maand een vaccinatieplicht in voor restaurants, theaters en sportscholen. In Frankrijk barstten grote protesten uit toen Macron de pass sanitaire invoerde en een verplichte vaccinatie voor het zorgpersoneel aankondigde. In Curaçao werd een werknemer in het gelijk gesteld toen zij haar ontslag na een corona-vaccinatieweigering bij de rechter aanvocht, hoewel haar arbeidsovereenkomst ontbonden bleef. Elke nieuwe casus bezorgt juristen hoofdbrekens.

Via sociale media werd Vlug al veroordeeld. Hij maakte kennis met de radicaliteit van de antivaxbeweging, die hem bestookte met haatdragende berichten. En via de telefoon deelde iemand hem, met rustige stem, mee dat hij ‘in aanmerking zou komen voor de doodstraf’. ‘Ik heb er de afgelopen dagen slecht van geslapen’, zegt Vlug. ‘Maar gelukkig krijg ik ook veel positieve reacties. Mijn cursisten, enkele uitzonderingen daargelaten, staan achter me.’

Vlug is er naar eigen zeggen ‘honderd procent van overtuigd’ dat hij in zijn recht staat. Hij beroept zich op een advies van de Gezondheidsraad, waarin staat dat private organisaties aan hun zorgplicht kunnen voldoen door bijvoorbeeld een vaccinatiebewijs te vragen. In een reactie benadrukt een woordvoerder van de Gezondheidsraad dat niet zij, maar het ministerie het beleid bepaalt.

Ook wijst de woordvoerder op een ander deel van het advies, namelijk de nuancering dat een vaccinatiebewijs alléén kan worden vereist als dat het minst ingrijpende middel is om het doel te bereiken. De raad noemt een bewijs van een recente negatieve testuitslag als voorbeeld van een minder ingrijpend alternatief.

Daarover heeft Vlug nagedacht. ‘Voorheen had ik ook de mogelijkheid een negatieve testuitslag te laten zien. Dat was juist om niet-gevaccineerden een kans te geven om les bij mij te volgen en helemaal zeker te weten dat ik niet zou discrimineren.’ Maar, stelt Vlug, ‘door de gebleken onbetrouwbaarheid van coronatesten kon ik niets anders doen dan die mogelijkheid schrappen’.

Gebrek aan jurisprudentie

Hoogleraren gespecialiseerd in het recht twijfelen vooralsnog of Vlug in zijn recht staat, met name vanwege het gebrek aan jurisprudentie. Hoogleraar Gezondheidszorg aan de Erasmus Universiteit Martin Buijsen is wel stellig: wat Vlug doet, mag niet. ‘Ik kan me voorstellen dat een dansschool deurbeleid voert’, zegt Buijsen. ‘Daar is niks mis mee.’ Maar ‘het louter vragen naar een vaccinatiebewijs is echt discriminatoir.’ Nog niet iedereen heeft immers de mogelijkheid gehad zich volledig te laten vaccineren en sommigen zullen dat ook niet doen, bijvoorbeeld vanwege een zwakke gezondheid of uit levensbeschouwelijke overwegingen. ‘Dit klinkt misschien sympathiek, maar het is echt disproportioneel om alleen een vaccinatiebewijs te accepteren’, aldus Buijsen.

Een woordvoerder van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) kon dinsdag niet zeggen of het vereisen van een vaccinatiebewijs in deze specifieke situatie mag. Maar, benadrukt VWS, ‘het is niet niks om mensen te vragen naar coronatoegangsbewijzen, laat staan om mensen alleen toegang te verlenen op basis van vaccinatiebewijzen. Dat is hele persoonlijke informatie.’

Daarom zet het kabinet coronatoegangsbewijzen momenteel alleen in op specifieke plekken, aldus de woordvoerder. ‘Je kunt nu veilig in een restaurant zitten, dus willen we echt niet dat restauranteigenaars op eigen initiatief vragen om coronatoegangsbewijzen. Ook al vinden mensen dat misschien een veilig idee, we willen niet leven in een samenleving waar coronatoegangsbewijzen overal voor nodig zijn’.

Het zal nog een tijdje duren voordat Vlug weer in zijn danszaal staat. Na de zomerstop wordt pas eind september de draad weer opgepakt. Wel zijn er voorzorgsmaatregelen: er wordt niet van danspartner gewisseld. De rueda, de dans in kringvorm, zal ook aangepast moeten worden. En, zegt hij, iedereen laat een vaccinatiebewijs zien. Als het aan hem ligt.