De Winterspelen zijn begonnen: morgen de eerste medailles?

20.26 uur - Morgen begint de strijd
Met het openen van de Winterspelen sluiten wij dit liveblog voor vandaag af. Morgen wordt er gestreden om de eerste medailles in Sotsji, waarbij er voor het Nederlandse team meteen een belangrijk onderdeel op de agenda staat: de 5000 meter voor mannen.

Sven Kramer zal op die afstand zijn titel van Vancouver in 2010 willen prolongeren. Kramer krijgt onder meer concurrentie van Jan Blokhuijsen en Jorrit Bergsma. Zondag komt snowboardster Cheryl Maas in actie op het onderdeel slopestyle. Wij zijn er de gehele dag weer live bij.

19.58 uur - En de ontstekers van de vlam zijn...
Vladislav Tretjak en Irina Rodnina! Tretjak, een 61-jarige oud-ijshockeyer, was doelman van het nationale ijshockeyteam van de Sovjet Unie in de jaren 70 en 80. In die rol won hij drie gouden olympische medailles en een zilveren. Rodnina was kunstschaatser en drievoudig winnaar van olympisch goud.

19.52 uur - Dopingcontroles tijdens openingsceremonie
Zelfs tijdens de openingsceremonie wordt rekening gehouden met mogelijke fraudeurs. Zo werd de Belgische langebaanschaatser Bart Swings gedurende het openingsspektakel gecontroleerd op verboden middelen, meldt zijn coach Bart Veldkamp. Het IOC laat zien dat haar waarschuwingen van de afgelopen maanden geen losse flodders waren. De organisatie kondigde aan meer dopingcontroles dan ooit uit te voeren. In Sotsji heeft het IOC ongeveer 2500 controles gepland.

19.49 uur - De fakkel is binnen
De olympische fakkel wordt doorgegeven aan diverse atleten.

De vlam is woensdag in Sotsji aangekomen. Het vuur, komend uit het Griekse Olympia, heeft ongeveer 65.000 kilometer afgelegd. Vrijdag wordt bij de officiële opening van de Winterspelen in de Russische stad het olympisch vuur ontstoken. Onderweg ging de fakkel bij wijze van stunt zelfs even de ruimte in.

Rond half 9 Nederlandse tijd zal de olympische vlam worden ontstoken, door wie is nog niet bekend.

19.27 uur - Poetin opent Winterspelen
Aan Poetin de eer om de Winterspelen officieel te openen. Een moderne uitvoering van het Zwanenmeer van de Russische componist Tsjaikovski is vervolgens opmaat voor het ontsteken van de olympische vlam.

De eerste medailles worden morgen verdeeld, als onder meer de 5 kilometer voor mannen bij het langebaanschaatsen op het programma staat.

De Russische organisatoren verzorgden in het stadion dat over vier jaar ook wordt gebruikt voor het wereldkampioenschap voetbal een kleurrijke show, met veel dans en muziek.

19.25 uur - Eerste toespraak Bach
De kersverse IOC-voorzitter Thomas Bach, opvolger van de Belg Jacques Rogge, opent voor het eerst een Olympische Spelen in zijn voorzittersperiode en spreekt de aleten toe. Hij bedankt uitvoerig de Russische organisatie, vrijwilligers en president Poetin in het bijzonder. 'Jullie zijn hier gekomen voor sport', zegt hij tegen de atleten. Maar in zijn toespraak legt hij de nadruk op tolerantie en het uitbannen van discriminatie. 'Respecteer alsjeblieft de olympische boodschap.'

19.20 uur - Vrouw naast Poetin
De vrouw die naast Poetin in het stadion zit, is Irina Skvortsova, zegt NOS-correspondent Kysia Hekster. Zij is een oud lid van het Russische bobsleeteam en raakte eerder zwaargewond bij een training.

19.12 uur - Hamer en sikkel
De Sovjet Unie blijkt een inspiratievolle periode te zijn geweest voor scenarioschrijver Konstantin Ernst bij het bedenken van de openingsceremonie. Legers marcheren over de stadionvloer en de kleur rood, samen met de onvermijdelijke hamer en sikkel, keren veelvuldig terug. Op Twitter heerst cynisme. 'Hop, en dat was de Tweede Wereldoorlog in 2,3 seconden', twittert Volkskrant-journalist Olaf Koens, aanwezig bij de openingsceremonie.

19.02 uur - Russische geschiedenis in vogelvlucht
Nu alle atleten in het stadion zijn, haast de openingsceremonie zich door de Russische historie via een uiteenlopend ballet en klassieke muziek. Van tsaar Peter de Grote, via de Russische revolutie en de Sovjet Unie naar het hedendaagse.

18.52 uur - Oostenrijker valt
De Telegraaf meldt dat een lid van de Oostenrijkse equipe viel tijdens de openingsceremonie. Het is onduidelijk wat er precies gebeurde tijdens de parade van de atleten door het stadion.

18.49 uur - Timmer voor het eerst bij openingsceremonie
Schaatscoach Marianne Timmer is voor het eerst in haar leven bij een openingsceremonie van de Winterspelen. Timmer, tijdens haar schaatscarrière goed voor drie keer olympisch goud, wilde tijdens haar loopbaan nooit naar het openingsspektakel. 'Het wachten duurt lang', zegt ze op Twitter.

18.46 uur - Selfies populair
Het maken van een selfie is populair bij de alteten in het Fisjt-stadion. Hier langebaanschaatsster Lotte van Beek en voormalig kogelstootster en huidig bobsleester Melissa Boekelman.

18.29 - 'Zowaar een politiek statement'
Een toeschouwer in het stadion houdt een poster met 'Georgië Sokhumi' omhoog. Sokhumi is de hoofdstad van Abchazië, een autonome republiek in Georgië.

18.26 uur - Alle landen binnen
Alle landen zijn inmiddels binnen. De grote vraag is nu: wie mag de olympische fakkel aansteken?

18.24 uur - Russen in 'kerstoutfit'
De Russische delegatie betreedt het stadion in rood-witte mantels. Het lijkt alsof ze de kledingkast van de kerstman hebben leeggetrokken. Poetin kijkt vanaf het ereterras trots toe.

18.14 uur - 'Kapingspoging passagiersvliegtuig Oekraïne'
Een passagiersvliegtuig dat onderweg was van Oekraïne naar Turkije, is volgens mediaberichten tot landen gedwongen in Istanbul. Het toestel van de Turkse maatschappij Pegasus Airlines zou een kapingssignaal hebben afgegeven. Turkse media meldden dat het toestel mogelijk gedwongen koers zou moeten zetten naar Sotsji, waar de Olympische Spelen worden gehouden.

Het vliegtuig was onderweg van Kharkov naar Istanbul. Op de internationale luchthaven Sabiha Gokcen is het toestel naar een afgelegen plek gedirigeerd. Turkse F-16's waren opgestegen om het te begeleiden.

18.06 - Weigerende ster
Ondertussen is de eerste blunder tijdens de openingsceremonie een feit. Vijf sterren moesten via vuurwerk transformeren in de vijf olympische ringen, maar een ster weigerde dienst. Snel wisselde de regie de focus van de sterren naar de aanwezige eregasten, maar dat kon de misser niet uitwissen.

18.05 uur - Nederlandse ploeg betreedt Fisjt-stadion
De Nederlandse atleten die deelnemen aan de Olympische Spelen zijn rond 9 uur (lokale tijd) het Fisjt-stadion van Sotsji binnengelopen. De verwelkoming van de ploegen is onderdeel van de openingsceremonie die wordt afgesloten met het ontsteken van de olympische vlam.

Achter vlaggendraagster Jorien ter Mors liepen 29 van de in totaal 41 Nederlandse deelnemers aan de 22e Winterspelen, vergezeld door een aantal begeleiders.

17.52 - Italiaanse rodelveteraan draagt vlag
Voor Italië draagt rodelveteraan Armin Zöggeler de vlag. De 40-jarige Zöggeler begint aan zijn zesde Winterspelen en won op elk van die voorgaande Spelen een medaille. Zöggeler heeft aangekondigd dat de Spelen in Sotsji zijn laatste worden.

17.46 uur - Ruim veertig staatshoofden aanwezig
Ruim veertig staatshoofden zijn momenteel aanwezig in het Fisjt-stadion. Daar maken verschillende prominente wereldleiders, zoals de Amerikaanse president Barack Obama, de Franse president François Hollande en de Duitse bondskanselier Angela Merkel geen deel van uit. Zij hebben kritiek op de mensenrechten in Rusland en besloten daarom niet naar Sotsji af te reizen.

17.37 uur - Olympische sporters komen binnen
Alle atleten uit 88 landen betreden nu het stadion. Het is nog even wachten voordat we de Nederlandse sporters voorbij zien komen; zij zijn als 52ste land aan de beurt.

17.35 uur - Lege stoelen
Op Twitter verbazen veel mensen zich over de lege stoelen in het olympisch stadion tijdens de openingsceremonie.

17.29 uur - Atlete met gebroken dijbeen wel bij openingsceremonie
Heidi Kloser, de Amerikaanse freestyle skiester die op donderdagavond tijdens een training haar dijbeen brak en daardoor verdere deelname aan de Winterspelen kon vergeten, is wel aanwezig bij de openingsceremonie. Op krukken loopt ze mee met de rest van het Amerikaanse team loopt ze mee in de atletenparade.

undefined

17.27 - Het volkslied luidt
De Russische president Vladimir Poetin en Duitser Thomas Bach, voorzitter van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) worden verwelkomd. Het kloosterkoor zingt het volkslied.

17.21 uur - Nederland is nummer 52
Nederland zal als 52ste land het Fisjt-stadion binnenwandelen tijdens de openingsceremonie. De Nederlandse vlag zal gedragen worden door shorttrackster én langebaanschaatsster Jorien ter Mors. Vooraf werd verwacht dat Bob de Jong (37) op zijn vijfde Olympische Spelen de vlag mocht dragen.

17.15 uur - Openingsceremonie begonnen
De openingsceremonie van de Olympische Spelen in Sotsji is om ongeveer 20.15 uur (17.15 uur Nederlandse tijd) begonnen. Op het middenterrein van het Fisjt-stadion wordt op tal van manieren de geschiedenis van Rusland uitgebeeld, gezien door de ogen van een jong meisje.

In het gloednieuwe overdekte stadion dat in 2018 wordt gebruikt bij het WK voetbal, zijn zo'n 40.000 toeschouwers aanwezig.
Zij verwelkomen president Vladimir Poetin, die wordt vergezeld door de Duitser Thomas Bach, voorzitter van het Internationaal Olympisch Comité (IOC). Daarna zullen atleten uit 88 landen het stadion betreden, de Nederlandse ploeg onder aanvoering van shorttrackster en langebaanschaatsster Jorien ter Mors. Aan het einde van de avond, het is dan in Sotsji rond half 11 zal de olympische vlam worden ontstoken.

De toeschouwers in het stadion dragen LED-medailles om de nek. Deze kunnen licht geven tijdens de openingsceremonie.

16.49 uur - Amerikanen verzamelen in catacomben
De Amerikaanse olympische equipe komt samen in de catacomben van het olympisch stadion in Sotsji voor de openingsceremonie. De opvallende truien van het Amerikaanse team zijn ontworpen door de bekende modeontwerper Ralph Lauren.

16.36 uur - Amnesty verwacht meer van Rutte
Mensenrechtenorganisatie Amnesty Nederland vindt dat premier Mark Rutte zich publiekelijk zou moeten uitspreken over specifieke gevallen van mensenrechten.

Eerder vandaag sprak Rutte met Poetin over de belangen van homorechten. Amnesty noemt Russische demonstranten die al 1,5 jaar vastzitten na de vreedzame demonstratie op het Bolotnayaplein in Moskou als voorbeeld. 'Zaterdag praat Rutte met Russische mensenrechtenorganisaties. Daar kan hij zich klip en klaar uitspreken tegen schendingen van mensenrechten in Rusland', aldus de woordvoerder.

16.13 uur - Atleten missen openingsceremonie
Niet alle olympische atleten zullen aanwezig zijn bij de openingsceremonie. Aangezien Sven Kramer morgen aan de start moet verschijnen voor de 5000 meter verkiest hij het olympisch dorp boven het olympisch stadion. Ook een aantal kunstschaatsers dat zaterdag in actie komt zegt niet mee te lopen met de atletenparade, net als de vrouwenijshockeyteams van Finland en de Verenigde Staten die zaterdag rond het middaguur hun eerste wedstrijd spelen.

Veel ijshockeymannen zijn zelfs nog niet in Rusland aangekomen, omdat ze nog bij hun teams in de hoogste Noord-Amerikaanse ijshockeycompetitie - de NHL - trainen. Atleten mijden de openingsceremonie voornamelijk vanwege het lange wachten. Voordat de openingsceremonie start hebben de atleten al ruim een uur op hun benen gestaan.

15.49 uur - Canadese viermansbob is klaar voor openingsceremonie
De Canadese viermansbob showt alvast het tenue waarin de Canadese olympische equipe straks het Fisjt-binnenwandelt. Dat het goed zit met de teamspirit binnen het bobsleeteam, bewijzen de baarden die de mannen gebroederlijk hebben laten staan. De Canadese viermansbob zal het tijdens de Winterspelen opnemen tegen Edwin van Calker, die voor Nederland zowel de viermans- als de tweemansbob bestuurt.

15.40 uur - Veel koninklijke gasten op tribune
Koning Willem-Alexander en koningin Máxima zijn vanavond niet de enige koninklijke gasten bij de opening van de Winterspelen. Op de tribune van het Fisht-stadion komen ze ook groothertog Henri van Luxemburg tegen, samen met diens zoon prins Félix.

Prins Albert II van Monaco en zijn vrouw prinses Charlène zijn eveneens aanwezig, net als de Britse prinses Anne, de Deense kroonprins Frederik, prinses Nora van Liechtenstein en emir Tamim van Qatar.

In totaal zijn vrijdag 44 staatshoofden- en regeringsleiders, onder wie ook VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon, de Japanse premier Shinzo Abe en president Xi Jinping van China, bij de ouverture in Sotsji. In de komende dagen komen ook kroonprins Haakon van Noorwegen en zijn ouders koning Harald en koningin Sonja naar Rusland, net als het Zweedse koningspaar Carl Gustaf en Silvia.

Aan de Spelen neemt een recordaantal van 88 landen en gebieden deel, waaronder de nieuwkomers Tonga, Paraguay en Oost-Timor.

15.35 uur - Training Groothuis en Kramer
V.l.n.r.: Stefan Groothuis, Sven Kramer, coach Gerard Kemkers en verzorger Rutger Tijssen vandaag tijdens de training in de Adler Arena:

15.29 uur - Rutte belt met Gordon
Gordon is vanmiddag gebeld door premier Mark Rutte, zo meldt hij op Twitter. Eerder op de dag schreef de zanger een open brief aan de premier, waarin hij zijn verontwaardiging uit over de zware Nederlandse delegatie in Rusland. 'Wij steunen hiermee indirect dit mensonwaardige beleid', aldus Gordon. Niet alleen Rutte is in Sotsji, ook koning Willem-Alexander en koningin Máxima zijn aanwezig.

De reactie van Gordon op het telefoontje: 'Klasse van de MP dat hij mij persoonlijk belde. Ik vertrouw op zijn goede wil en inzet', schreef hij.

undefined

15.26 uur - Openingsceremonie wordt 'kort en dynamisch'
Met nog ruim anderhalf uur tot de start van de openingsceremonie, licht Konstantin Ernst - scenarioschrijver van de ceremonie - alvast een tipje van de sluier. Ernst zegt met name gesleuteld te hebben aan de atletenparade, die volgens hem 'krachtig' zal zijn en minder tijd in beslag zal nemen dan de parade tijdens de officiële opening van de vorige Winterspelen van Vancouver in 2010. Verder moeten een (draaiende) wereldbol als vloer en de populairste Russische muziek uit de afgelopen twintig jaar bijdragen aan het 'begin van een groot feest', aldus Ernst.

undefined

15.01 uur - Olympische kleding door de jaren heen
Van ruimtepakken naar gangsterchic. De Nederlanders behoren vanavond niet tot de opvallendste delegatie wat betreft kleding tijdens de openingsceremonie van de Winterspelen in Sotsji. Het overwegend zwart-oranje steekt schraal af bij enkele creaties uit het verleden. De Canadese omroep CBC maakte een fotoreeks van de opvallendste kledij van olympiërs tijdens openingsceremonies van Olympische Spelen.

Bekijk de fotoreeks hier.

14.57 uur - De indrukwekkende reis van de olympische vlam
Op 2 oktober 2013 begon de Olympische vlam aan zijn reis door Rusland. 123 dagen, 65 duizend kilometer en 14.000 fakkeldragers verder is de vlam eindelijk in Sotsji gearriveerd om tijdens de openingsceremonie symbool te staan voor de start van de Olympische Winterspelen 2014. Van een tocht over de bodem van het Baikalmeer tot een ruimtereis met een Russische raket: de fakkel heeft een indrukwekkende reis achter de rug.

Bekijk hier de hele fotoreeks van de reis van de olympische vlam

14.54 uur - COC blij met Rutte
Het COC is blij dat Rutte bij Poetin is opgekomen voor de belangen van homo's, maar benadrukt echter wel opnieuw dat Nederland 'nooit zo'n zware delegatie naar de Olympische Spelen had mogen sturen'.

14.39 uur - 'Ontspannen gesprek met Poetin'
Ook IOC-lid Camiel Eurlings heeft vandaag een gesprek gehad met Poetin, een 'ontspannen gesprek', aldus Eurlings. 'Ik heb hem zelf een signaal geven. Ik heb hem gezegd president Poetin: ik hoop dat deze Spelen niet alleen qua sportief succes heel goed worden, maar vooral ook een toonbeeld zijn van vrijheid en tolerantie. Ik hoop dat het u lukt daar de wereld echt mee te verrassen. Hij zei: ik doe daar mijn uiterste best voor. We gaan het zien de komende weken.'

Eurlings gaf aan dat de samenleving en de wetgeving in Rusland hiermee niet is veranderd. 'Maar de samenleving is hier gewoon een stuk conservatiever. Zo'n wet komt er niet voor niets', doelde hij op de omstreden homowet.

14.27 uur - Wereldwijde protesten voor homorechten
Wereldwijd wordt geprotesteerd tegen het geweld en de discriminatie van homo's in Rusland. Bekijk hier de hele fotoreeks.

Terwijl het ene na het andere westerse staatshoofd de Russische antihomowet afkeurt of zelfs de Olympische Spelen in Sotsji boycot, lijkt deze kwestie niet te spelen onder Aziatische leiders. De Chinese president Xi Jinping en de Japanse premier Shinzo Abe bezoeken gewoon de Winterspelen in Rusland.

In China en Japan, respectievelijk de tweede en derde economie van de wereld, zijn homorechten geen grote politieke of sociale kwestie. Er is in de Japanse en Chinese media dan ook nauwelijks bericht over de omstreden Russische wet tegen 'homopropaganda'. Deze wet werd in juli door de Russische president Vladimir Poetin getekend en wordt door critici gezien als discriminerend tegen homo-, bi- en transseksuelen en lesbiennes.

Naar aanleiding van de wet laten veel staatshoofden verstek gaan in Sotsji, onder wie de presidenten van de Verenigde Staten, Frankrijk en Duitsland en de premier van Groot-Brittannië. De Nederlandse premier Mark Rutte en koning Willem-Alexander gaan wel naar de Winterspelen.

14.08 uur - De socialemediagids voor de Winterspelen
Wilt u helemaal niks missen van het olympisch spektakel de komende weken? Raadpleeg dan deze socialemediagids, en mis geen één selfie van Sven Kramer. Bijna alle Nederlandse sporters zijn op sociale media te vinden: 39 atleten die naar Sotsji gaan, hebben een Twitter-account. Dat komt neer op 97 procent van de Nederlandse atleten.

14.07 uur - Wat kunnen we van de opening verwachten?
Wat kunnen we eigenlijk verwachten van de openingsceremonie vanavond in Sotsji? Sportverslaggeefster van de Volkskrant Marije Randewijk schreef vanochtend een vooruitblik.

'Voor de gemiddelde televisiekijker is die parade van landen tijdens de ceremonie altijd geestdodend. Het duurt uren en er is niets aan te zien', schrijft Randewijk. 'Een geluk bij de Winterspelen: het aantal deelnemende landen (88) is veel kleiner dan tijdens de Zomerspelen. Maar toch niet verbaasd zijn als vertegenwoordigers van Togo, Tonga en Zimbabwe binnenmarcheren.'

Lees hier de hele vooruitblik.

13.45 uur - Rutte bespreekt zorgen homorechten met Poetin
Rutte heeft zojuist tegen Poetin gezegd dat Nederland zich zorgen maakt over de mensenrechten en in het bijzonder de rechten van homo's in Rusland. Rutte legde Poetin uit dat de zorgen zowel bij de bevolking als bij de regering leven. Ook heeft hij de Russische president gemeld dat Nederland grote bezwaren heeft tegen het verbod op het 'bevorderen van 'niet-traditionele' seksuele relaties bij minderjarigen'.

Bekijk hier de fotoreeks van het gesprek tussen Rutte en Poetin.

13.30 uur - Details over ceremonie gelekt
Het is natuurlijk een groot geheim wat er vanavond allemaal gaat gebeuren tijdens de openingsceremonie, maar toch heeft een aantal Russen details gelekt aan het Russische persbureau Ria Novosti. Zo is voor tennisster Maria Sharapova een rol weggelegd, zijn er special effects en zwevende artiesten. Maar de show zou vooral een licht op de Russische geschiedenis werpen. 'Het was overweldigend', aldus een bezoekster van de repetities.

undefined

13.15 - Alternatieve ceremonie van COC
Homobelangenorganisatie COC zal vanavond tijdens de openingsceremonie een alternatieve ceremonie houden bij het Homomonument op de Westermarkt, om de benarde positie van homo's, lesbiënnes, transgenders en biseksuelen in Rusland onder de aandacht te brengen. COC organiseerde al twee keer eerder een demonstratie in de hoofdstad tegen de antihomowet en de slechte mensenrechtenorganisatie in Rusland.

13.00 uur - Rutte ontmoet Poetin vooraf
Premier Mark Rutte heeft vandaag vóór de openingsceremonie van de Winterspelen nog een ontmoeting met de Russische president Vladimir Poetin. Rutte zal onder andere de homorechten in Rusland ter sprake brengen, op aandringen van de Tweede Kamer. De premier blijft twee dagen in Sotsji en wordt vergezeld door minister Edith Schippers (Sport) en koning Willem-Alexander en koningin Máxima.