De volgorde in Pakistan: eerst eten, dan stemmen

Twee kleine kinderen schuifelen voetje voor voetje door grote modderplassen in de sloppenwijk ‘Frankrijk’. Ze bibberen van de kou. Koud en klam voelt het ook aan in het bakstenen eenkamerwoninkje van Robina, waar haar kinderen in dikke truien hun huiswerk maken.

Ze wijst naar nieuwe elektriciteitsdraden boven haar huisje. Een cadeau van de partij van president Musharraf, de PML (Q). Vlaggen van politieke partijen wapperen in de masten. Maar er loopt nog geen stroom door de draden. ‘Pas na de verkiezingen’, zegt Robina. ‘Als we op de partij van Musharraf hebben gestemd.’

In de kerk van de sloppenwijk worden uitbundig psalmverzen gezongen. ‘Zo houden we het lekker warm’, zegt de dominee. Volgens hem heerst er een crisis in Pakistan. In veel delen van het land hebben de inwoners hooguit drie uur stroom per dag. Mensen klagen ook over een watertekort en vooral over de alsmaar stijgende voedselprijzen. Een regeringswoordvoerder wijt alle problemen aan mislukte oogsten.

‘Dit is het resultaat van acht jaar wanbeleid van president Musharraf’, zegt partijvoorzitter Raja Zafar ul Haq van het PML (N), de partij van de vroegere premier Nawaz Sharif. De problemen zijn volgens oud-minister Raja zo groot, dat de overheid niet in staat is ze op korte termijn op te lossen.

De regering ontkent dat er sprake is van een crisis. In het laatste kwartaalverslag van het afgelopen jaar, dat dit weekeinde werd gepubliceerd, staat dat de economie het buiten verwachting goed heeft gedaan. Door de verhoogde olieprijzen en tegenvallende oogsten wereldwijd zal de economische groei waarschijnlijk niet op de verwachte 7,2 procent maar op 5,5 procent uitkomen. De inflatie is nog aardig onder controle.

In de dure winkelcentra van Islamabad, zoals de Jinnah Supermarket, heeft het winkelende publiek weinig last van crisis. Hier doen de middenklasse en de buitenlanders hun boodschappen. Maar op de bazaar, de traditionele markt van Rawalpindi, waar het doorsnee Pakistaanse gezin zijn inkopen doet, wordt gemord. ‘Een maand geleden betaalde ik nog 60 roepies (bijna 1 euro) voor een kilo sinasappelen. Nu 80 roepies’, zegt een oude man.

Voor sommige winkels staat een rijtje mensen te wachten op meel, waarmee elk gezin zelf zijn brood bakt. Tot woede van velen werd de prijs van een kilo meel de afgelopen maanden verdubbeld. Handelaren worden ervan beschuldigd bloem op te slaan om straks tegen woekerprijzen te verkopen. De meerderheid van de Pakistanen moet van 1 euro per dag zien rond te komen.

‘We houden geen cent over’, zegt een vrouw. ‘Ik ben onderwijzer. Mijn man werkt in een textielfabriek. We hebben een zoon. Ons geld gaat schoon op.’

De bazaar ligt niet ver van de plek waar ruim een week geleden oud-premier Benazir Bhutto werd vermoord. Een uitgebrande bakkerij en gesneuvelde ruiten in bank- en overheidsgebouwen herinneren nog aan de rellen die uitbraken.

Voorzitter Raja van de PML (N) vreest voor geweld als de overheid niet snel meel, gas en generatoren uit het buitenland importeert. Over vijf weken hebben de parlementsverkiezingen plaats, die werden uitgesteld na de moord op Benazir Bhutto.

Door de brandstoffencrisis lijkt de belangstelling voor de verkiezingen verder te zijn afgenomen. Bewoners van de sloppenwijk Frankrijk geven te kennen het te druk te hebben met hun dagelijkse beslommeringen. ‘Pas als ik weer geld heb, ga ik stemmen,’ zegt Robina.

Het laatste boek van de vermoorde Pakistaanse oppositieleidster Benazir Bhutto verschijnt vervroegd op de Amerikaanse markt. Oorspronkelijk had het werk begin april moeten uitkomen, maar het is nu vanaf 12 februari te koop, zes dagen voor de verkiezingen in Pakistan waaraan Bhutto wilde meedoen.

De politica voltooide het manuscript voor Reconciliation: Islam, Democracy and the West (Verzoening: Islam, Democratie en het Westen) enkele dagen voor haar gewelddadige dood tijdens een verkiezingsbijeenkomst op 27 december. In het boek pleit Bhutto voor een verzoening van de islam met democratische principes.