Hadden Tata en ThyssenKrupp niet kunnen voorzien dat Brussel bezwaren zou maken? Nu hebben ze drie jaar veel geld en tijd verspild aan een heilloos fusieproject. Vier vragen.
Tata Steel Europe en ThyssenKrupp produceren ieder ongeveer 1,5 miljoen ton aan verpakkingsstaal. Samen zouden ze bijna de helft van die Europese markt in handen krijgen. Dat de Europese Commissie hier bezwaren tegen zou kunnen hebben, was te voorzien. Beide bedrijven dachten Brussel te kunnen overtuigen dat staal slechts een deel van de verpakkingsmarkt vormt, omdat afnemers ook keuze hebben uit andere materialen. Dan is het marktaandeel kleiner.
Aad van der Velden – voormalig Hoogovens-bestuurder – vindt het merkwaardig dat commissaris Margrethe Vestager van Mededinging alleen naar de machtspositie op de stalen verpakkingsmarkt heeft gekeken en niet naar het grotere geheel. Daarnaast zijn volgens hem ThyssenKrupp en Tata overvallen dat Brussel ook wilde dat ze delen van de staalproductie voor de auto-industrie zouden opgeven. Dat was niet verwacht.
Voor Tata Steel in Nederland was met name de geëiste verkoop van de dompelverzinklijn Segal in Luik, waar staal uit IJmuiden verder wordt verwerkt, een pijnlijk punt. Frits van Wieringen, voorzitter van de centrale ondernemingsraad van Tata in IJmuiden: ‘Dan geef je te veel weg. Dat vonden ook de Duitsers. Daarnaast rommelde het in de top van ThyssenKrupp. En toen ze zagen dat de fusie ook nog weinig meer zou opleveren, hebben ze besloten de stekker er nu al uit trekken, voordat op 17 juni het besluit van de Europese Commissie zou vallen.’
Wat gebeurt er nu de fusie niet doorgaat?
Tata-topman Koushik Chatterjee zei vrijdag in een videoconference dat de Indiase moedermaatschappij voor de Europese activiteiten blijft zoeken naar fusies of samenwerkingen met andere partners – ‘maar niet meer met de kans dat de Europese Commissie daar ook offers vraagt’ – of gedeeltelijke verkoop. Ook liet hij weten dat de Europese tak zijn schulden moeten terugbrengen.
Dit alles omdat de moedermaatschappij, die twaalf jaar geleden voor een achteraf veel te hoog bedrag het Brits-Nederlandse concern overnam, zijn aandacht heeft verschoven. Tata Steel richt zich met name op de Aziatische markt, die veel sneller groeit dan de Europese. De laatste jaren zijn veel bedrijven in Korea en Singapore overgenomen. Doel van de fusie met ThyssenKrupp was het Europese staalbedrijf op afstand te zetten.
Wie zijn mogelijke andere partners?
Veel alternatieven zijn er niet. Met ArcelorMittal – het veruit grootste Europese staalbedrijf – is samengaan bij voorbaat onmogelijk. Daarnaast is er nog Voestalpine, een zeer rendabel Oostenrijks staalbedrijf. Dat is net als Tata sterk op het gebied van automotive, wat vermoedelijk bezwaren van Brussel zou opleveren. ‘Er zijn nog andere, zoals het Duitse Salzgitter en het Zweedse SSAB’, zegt cor-voorzitter Van Wieringen. ‘Of daarnaar gekeken wordt, weet ik niet. Ze hebben tegen ons gezegd dat ze weer helemaal teruggaan naar de tekentafel.’
Zijn de fusie en schaalvergroting echt nodig?
Volgens Aad van der Velden kan Tata Steel Europe goed op eigen benen staan. ‘Het is een technologisch hoogwaardig bedrijf dat sterk is in verpakkingsstaal en staal voor de auto-industrie. Daarnaast bedienen ze niches, zoals het ultradunne staal voor de verpakking van batterijen. Daar zijn ze uniek in. Tata is een bedrijf dat heel goed tegen de cycli van de markt bestand is’. Ook Van Wieringen denkt dat.
Ligt een beursgang voor de hand?
Van Wieringen is achterdochtig. Met een beursgang haal je ook beleggers binnen die voor de korte termijn gaan, zoals de hedgefondsen die nu ThyssenKrupp het mes op de keel zetten. Van der Velden: ‘Ik denk dat sowieso dat Tata wel een belang wil houden, vooral vanwege de technologische knowhow in IJmuiden.’
Asbestleed: procederen tot de dood erop volgt
Doodziek, na jaren tussen het asbest. Het overkwam tientallen oud-werknemers van Tata Steel. Wie erkenning wil, wacht een lange juridische lijdensweg. Te lang, voor velen.
In gevecht met een ‘ontembaar monster’
Het waait niet meer over, die zwarte regen, zeggen de inwoners van Wijk aan Zee. Ze vechten tegen twee ‘Goliaths’:Tata Steel en de overheid.
